musannef Abdurrezzak

Alışveriş

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Satın Alınan Şey'in Farklı Çıkması

Kişinin Satın Aldığı Cariyeyle ilişkiye Girmesi veya Satın Aldığı Giysiyi Giymesi ya da Onda Kusur Bulması veya Satın Alınan Binekle Yolculuğa Çıkılması

14684- Eyyub bildiriyor: İbn Sirin, bir cariye satın alıp da onunla ilişkiye girdikten sonra onda kusur bulan kişi hakkında: "Cariye artık müşterinin malıdır. Fakat satan kişi sağlam ile kusurlu arasındaki farkı adama öder" dedi.

Tahric: Veki' (2/247), Hammad b. Zeyd kanalıyla Eyyub'dan başka bir lafızla rivayet etti.

14685- Ali b. Hüseyn'in bildirdiğine göre Hz. Ali, bir cariye satın alıp da onunla ilişkiye girdikten sonra onda kusur bulan kişi hakkında: "Cariye artık müşterinindir. Fakat satan kişi sağlam ile kusurlu arasındaki farkı adama öder" dediler.

Tahric: Beyhaki (5/322), Yahya b. Said kanalıyla Cafer b. Muhammed'den başka bir lafızla rivayet etti.

14686- Zühri der ki: "Satan kişi sağlam ile kusurlu arasındaki farkı adama öder ve müşteri onu kusurlu olarak kabul eder."

14687- ibrahım(-i Nehai) der ki: "Kişi cariyesiyle ilişkiye girdikten sonra onda bir kusur bulursa cariye (alınırken) bakire ise satın alan kişi verdiği paranın ondabiri, dul ise verdiği paranın yirmidebiri kesilerek parasını alır ve cariyeyi sahibine verir."

Tahric: İbn Ebi Şeybe ve aynı kanalla Beyhaki (5/322), İbn Ömer' den aynısını rivayet ettiler.

14688- Abdurrezzak der ki: Ma'mer, Katade kanalıyla ibrahım'in hadisinin aynısını rivayet etti. Ömer b. Abdilazız: "Eğer cariyeyi satın alan kişi onunla ilişkiye girdikten sonra onda bir kusur bulursa onunla ilişkiye girmiş olduğundan dolayı artık onu iade edemez" dedi.

14689- İbn Sirin der ki: (Kadı) Şureyh Basra'da iken kendisine bir cariye satın alıp onunla ilişkiye girdikten sonra onda kusur bulan kişinin durumu sorulunca, onu satın alan bu kişiye: "Sana zina ettiğini söylememi ister misin 7" dedi. Daha sonra Kufe' de iken böylesi durumlarda kendisiyle ilişkiye girildiği için cariyenin mehrinin verilmesine hükmetti.

Tahric: Farklı kanallarla Veki' (2/340,347) rivayet etti.

14690- İbn Ebi Muleyke: "Böylesi bir durumda kişi cariyeyi mehriyle birlikte iade eder" dedi.

14691- (Kadı) Şureyh der ki: "Böylesi bir durumda cariye (alınırken) dul ise satın alan kişi verdiği paranın yirmidebiri, bakire ise de verdiği paranın ondabiri kesilerek parasını alır (ve cariyeyi sahibine verir). ''

Tahric: Farklı kanallarla Veki' (2/257,388) başka bir lafızla rivayet etti.

14692- ibnu'I-Müseyyeb der ki: "Böylesi bir durumda cariyeyi satın alan kişi, satan kişiye geri verir ve verdiği dinarın ondabiri kesilerek kalanını ondan geri alır."

14693- Ma'mer bildiriyor: Hammad (b. Ebi Süleyman), yırtık bir giysi satın alan ve onu kesen kişi hakkında: "Giysi müşterinin malı olur ve kusur miktarınca fiyattan düşülür" dedi. Katade: "Giysi müşterinin malı olur" dedi.

14694- İbn Sirin anlatıyor: Bir giysi satan ve onu satın alan kişi (kadı) Şureyh'in yanında davalaştı. Satan kişi: "O, giysiyi giydi" derken, müşteri: "Müminlerin emıri Osman bu konuda: "Kim aldığı bir giyside bir kusur bulursa onu iade etsin" şeklinde hüküm kıldı" dedi. Ancak Şureyh giysiyi müşteride bıraktı. Müşteri Şureyh'in yanından çıkıp giderken: "Bu kadınız müminlerin emırinin hükmünün değersiz ve yersiz olduğunu, kendi hükmünün ise adil olduğunu söylemektedir" dedi. Şureyh bu kişiyle karşılaşınca ona: "Benimle karşılaştığın zaman karşında sert bir lider göreceksin. Ben seninle karşılaştığım zaman ise sana facir bir kişi gözüyle bakacağım. Çünkü sen şikayette bulundun ve hükmü kabul etmedin" dedi.

Tahric: Veki', Ahbaru'l-Kudat'ta (2/336), Ahmed kanalıyla Abdurrezzaktan rivayet etti.

14695- Cebele b. Suhaym der ki: İbn Ömer'in bir gömlek satın aldığını ve onu giydiğini gördüm. İbn Ömer onu iade etmek istedi. Ancak ona sakalının sarılığından bulaştığını görünce iade etmek istemedi.

14696- İbn Sirin bildirir: Bir at satın alıp da onunla sefere çıkan ve seferden döndükten sonra onda kusur bulan kişi (kadı) Şureyh'in yanında davalaştı. Satıcı: "Bu onunla sefere çıktı" deyince, Şureyh: "Sen ona binmesine izin verdin" karşılığını verdi.

Tahric: Veki' (2/246), Hammad b. Zeyd kanalıyla Eyyub'dan rivayet etti.

14697- israil bildiriyor: Bir kadın satın aldığı bir attan dolayı Meczee b. Zahir ile Şureyh'in yanında davalaştı. Hayvanda ur vardı. Meczee b. Zahir:

"Bu (gözlerindeki beyazlık) tozdan dolayı böyledir. Kadın onu aldı ve hayvan yanında altı ay kaldıktan sonra onunla sefere çıktı. Sonra geri geldiğinde gözlerinde beyazlık olduğunu gördü" dedi. Kadın atın gözlerindeki beyazlığın hastalıktan dolayı olduğuna dair iki şahit getirince Şureyh atı Meczee b. Zahir'e iade etti.

14698- Hakem (b. Uteybe) der ki: "Bir kişinin bir katır satın alması, onda bir kusur bulması ve katırın zayıf düşmesi halinde müşteri katırı iade eder ve katırın zayıf düşmesinden dolayı satıcıya bir bedel öder."

Kişinin Bütün Malı Toptan Satın Alması ve Malın Bir Kısmında Kusur Bulması

14699- Cabir bildiriyor: Şa'bi, kölelerin tümünü satın alıp da bir kısmında kusur bulan kişi hakkında: "Onların tümünü iade eder veya tümünü yanında bırakır" dedi. Süfyan ise şöyle dedi: "Biz de aynı şekilde, müşteri bu durumda muhayyerdir. Kusuru bulunan köleleri ayırıp iade eder. Veya dilerse hepsini birden iade eder, demekteyiz."

14700- Ata (b. Ebi Rebah) der ki: "Kişi böylesi bir durumda kusurlu olanları iade eder ve sadece kalanların parasını öder."

14701- Ma'mer bildiriyor: Hammad (b. Ebi Süleyman), kişinin toplu olarak köle satın alması ve birinin kusurlu çıkması halinde: "Onların ya hepsini iade eder ya da o şekilde hepsini alır" dedi. Bu konuyu İbn Şübrüme'ye sorduğumda: "Kusurlu kölenin kusuru kadar fıyatından düşülür ve müşteride kalır. Çünkü köle tüketilen bir mal değildir" dedi.

14702- Abdurrezzak der ki: Sevr!, birinin iki giysiyi yirmi dirheme satması ve müşterinin bunlardan sadece birini otuza satmasından sonra diğerinde kusur bulması konusunda: "Müşterinin otuza sattığını yirmiye, diğerini de onbeşe sayarız. Bu şekilde iki giysi yedi hisse üzerinden muamele görür" dedi.

Kusurun Müşterinin Yanında iken Olması; Kusurun Önceden Olduğunun Bilinmesi Durumunda Hüküm Nedir?

14703- Hammad bildiriyor: ibrahim(-i Neha7), kişinin kusurlu bir köle alması ve yanında iken başka bir kusurun ortaya çıkması hakkında: "Yeni kusuru eski kusura karşılık sayarız. Onda yeni bir kusur ortaya çıkarsa köle müşterinin malıdır. Ancak onu satan kişi sağlam köle ile hastalıklı köle arasındaki farkı müşteriye öder" dedi. Hakem (b. Uteybe) ise: "Müşteri köleyi satıcıya iade eder, ancak ondan yeni çıkan kusurun da bedelini öder" dedi.

14704- Ma'mer bildiriyor: Katade: "Kusurlu bir köle satar ve müşterinin yanında iken kölede başka bir kusur ortaya çıkarsa köle müşterinin malı olur" dedi. İbn Şübrüme ise: "Müşterinin yanında iken kölede ortaya çıkan kusur oranınca satıcıya para ödenir ve köle satıcıya iade edilir" dedi.

14705- Ali b. Mudrik der ki: Kendisinde ur bulunan ticaret malı için Dahhak b. Kays'ın yanında davalaştılar. Bu hastalığın eski olup birden belirip ortaya çıkmadığı bilinmekteydi. Dahhak b. Kays malın satıcıya iade edilmesi üzere hüküm verdi.

14706- Şa'b7 bildiriyor: Bütün insanlar bu hastalığın uzun bir zaman diliminde ortaya çıkan bir hastalık olduğunu bilirler. Ancak Şureyh böylesi durumlarda müşteriye: "Bu malı sana hastalıklı iken sattığına dair iki şahit getir" derdi.

Abdurrezzak der ki: "Bu konuda Dahhak'ın görüşü Süfyan için daha makbül olandır. Yani bu hastalığın birden ortaya çıkmadığı biliniyorsa hiçbir delil istemeden mal satıcıya iade edilir. Ancak müşterinin satın almadan önce hastalığı görmediğine, gördükten sonra malın kendisinde kalmasına razı olmadığına, hastalığı gördükten sonra malı satışa sunmadığına dair yemin etmesi istenir."

Tahric: Veki' (2/258), Zeyd kanalıyla Süfyan es-Sevri' den rivayet etti.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Kişinin Kusuru Gördükten Sonra Malı Satışa Çıkarması