musannef Abdurrezzak

Nikah

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Nikahta Şart Koşmak

10596- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a, bir kadınla evlenirken (kadının velisi): "Falan vakte kadar mehri getirirsen bu senin hanımındır, bu vakitte getirmezsen senin değildir" derse ve vakti gelince adam mehri getirmezse durum ne olur?" diye sorunca: "Eğer nikah yapılmışsa, adam kadının üzerinde hak sahibidir" cevabını verdi. Abdulkerım de aynı şeyi söylemiştir.

10597- Ata el-Horasanı'nin bildirdiğine göre İbn Abbas, bir kadınla evlenirken kendisine: "Falan tarihe kadar mehir gelirse, bu onun hanımıdır, eğer söylenen tarihte gelmezse hanımı değildir" denilen kişi hakkında, adamın hanımını alacağına hükmedip: "Böyle bir şart ileri sürmeye hakları yoktur" dedi.

Tahric: Said ve Said kanalıyla Beyhakı (7/250) rivayet etti.

10598- Hasan(-ı BasrI) der ki: "Bu durumda nikah geçerli ileri sürülen şart ise geçersizdir. ''

Tahric: Said b. Mansur (3/667), "Huşeym-Hasan" kanalıyla rivayet etti.

10599- Zühri: "Eğer belirlenen tarihte mehri getirmezse nikah geçersiz olur" demiştir.

10600- ibrahim(-i NehaI) der ki: "Nikahta ileri sürülen her şart geçersizdir. Eğer, (o hanımının üzerine) evlenmemen, cariye edinmemen ve benzeri şeyler şart koşulursa bu şartlar geçerli değildir. Ancak: "Eğer şöyle (bunlardan birini) yaparsam hanımım boş olsun" derse, bu durumda hanımı boş olacağı için söylediğini yerine getirmek zorundadır."

10601- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Bir adam bir kadınla nikahlanırken kendisine: "Bunun üzerine evlemeyeceksin, cariye edinmeyeceksin ve bu kadını alıp başka yere gitmeyeceksin" diye şart koştular, dediğimde: "Hayır, onunla nikahlanınca bu şartlar geçersiz olur" karşılığını verdi.

10602- ibrahim(-i Nehai) der ki: "Nikah anında koşulan her şart, nikahın yapılmasıyla yok olur. Ancak talak bunun dışındadır. Alış veriş esnasında ileri sürülen her şart aişverişin tamamlanması ile yok olur. Ancak azad etme bunun dışındadır."

Tahric: Farklı kanallarla Said b. Mansur (3/670) rivayet etti.

10603- Şa’bi, bir kadınla nikahlanırken, kadının kendi evinde kalmasını şart koşan kişinin bu şartını geçersiz saymış ve: "Onun kocası(nın evi) onun evidir" demiştir.

10604- Zühri der ki: "Bu durumda koşulan şart hükümsüzdür." Ma'mer der ki: "Hasan da aynı şeyi söylemiştir ve: "Eğer isterse (bu şartı koşmasına rağmen) onu alıp (evine) götürebilir" demiştir. Katade de aynı şeyi söylemiştir. "

10605- Adiy b. Ertea der ki: Şureyh'e gelip: "Ben Şam halkından biriyim" dedim. Şureyh: "Merhaba" deyince, ben: "Neredesin?" diye sordum. Şureyh: "Duvarın öbür tarafındayım" cevabını verince ben: "Sana yaklaşayım" dedim. Şureyh: "Dilin elinden daha uzun" karşılığını verince ben: "Bir kadınla evlendim" dedim. Şureyh: "Sana huzur ve bol çocuk dilerim" karşılığını verince ben: "Kadının kendi evinde kalması şart koşuldu" dedim. Şureyh: "Şartı yerine getirmek daha iyidir" karşılığını verince ben:

"Onu alıp gidebilir miyim?" diye sordum. Şureyh: "Senin buna hakkın var" cevabını verince ben: "Aramızda hüküm ver" dedim. Bunun üzerine Şureyh: "Hükmü verip bitirdim" dedi.

Tahric: Farklı kanallarla Said b. Mansur (3/663) ve farklı kanallarla Vekı' (2/303) rivayet ettiler.

10606- Muhammed'in bildirdiğine göre Şureyh, nikah esnasında koşulan şartı geçerli saymış ve bu konuda kadının lehine hüküm vermiştir.

10607- Başka birinin bildirdiğine göre Şureyh'e bir adam ve hanımı geldiler. Şureyh adama: "Nerede oturuyorsun?" diye sorunca, adam:

"Bahçenin öte tarafından oturuyorum ve Şam ahalisinden biriyim" dedi. Şureyh: "Pek uzak ve sevilmeyen bir yer" karşılığını verdi. Adam: "Bu kadınla evlendim" deyince, Şureyh: "Sana huzur ve bol çocuklar dilerim" karşılığını verdi. Adam: "Bana bir erkek çocuğu doğurdu" deyince, Şureyh: "Süvarin hayırlı olsun" karşılığını verdi. Adam: "Kadını alıp Şam'a gitmek istedim" deyince, Şureyh: "Yoldaşın eksik olmasın" karşılığını verdi. Adam: "Ama evlenirken kendi evinde oturmayı şart koşmuştu" deyince, Şureyh:

"Şartın yerine getirilmesi gerekir" karşılığını verdi. Adam: "Allah sana selamet versin! Aramızda hüküm ver" deyince, Şureyh: "Kadınla bu konuda bir iki defa konuş; kabul etmezse dört defa konuş" karşılığını verdi.

Abdurrezzak der ki: Ma'mer'den başkası bunu rivayet ederken, Şureyh'in: "Adamla bir iki defa konuş; kabul etmezse dört defa konuş" dediğini zikreder.

10608- Abdurrahman b. Ganm der ki: Hz. Ömer'e, bir kadının evlenirken, kocasının kendisini evinden çıkarmamasını şart koşması konusunda muhakeme olmak için gelinince, Ömer: "Kadının şartı geçerlidir" şeklinde hüküm verdi. Adamın biri: "Eğer öyle olacaksa kocasından ayrılmak isteyen her kadın bunu yapabilir" deyince, Ömer: "Müslümanlar kabul ettikleri şartlara bağlı kalır, verdikleri sözlerin arkasından dururlar" karşılığını verdi.

Tahric: Farklı kanallarla Said b. Mansur (3/660, 661) rivayet etti.

10609- Yahya b. Ebi Kesır bildiriyor: "Bir adam, bir kadınla evlenirken, başka bir kadınla evlenmeyeceği, cariye edinmeyeceği ve kadını, (erkeğin) ailesinin yanına götürmeyeceği şartını kabul etti. Hz. Ömer bunu öğrenince:

"Bu kadının üzerine evlenmen, cariye edinmen ve ailenin yanına götürmen konusunda ısrar ediyorum" dedi.

Tahric: Said b. Mansur ve Beyhakı, Said b. Ubeyd b. es-Sabık kanalıyla Ömer' den rivayet ettiler. bak: Beyhakı (7/249) ve Sünen Said b. Mansur (3/668).

10610- Abdurrahman b. Ganm der ki: Ömer b. el-Hattab'ın yanında, onun dizi dizime veya benim dizim onun dizine değecek şekilde otururken, kocasından şikayetçi olan bir kadın gelip: "Kocam benimle evlenirken kendisine beni bulunduğum şehirden çıkarmamasını şart koştum" dedi. Bunun üzerine Ömer: "Şartının yerine gelmesi onun hakkıdır" dedi.

10611- Adiy b. Adiy'in bildirdiğine göre Hz. Ömer'e, kocasıyla evlenirken, evinden çıkarılmaması şartını koşan kadınla ilgili bir dava getirilince, Hz. Ömer (kocaya): "Kadının şartını yerine getir" dedi.

10612- Ebu Ubeyde b. Abdillah b. Mes'ud der ki: "Muaviye'ye, hanımıyla evlenirken, kendisini evinden çıkarmayacağına dair şartını kabul eden kocanın durumuyla ilgili bir dava getirilince, Muaviye, Amr b. el-As'a sordu. Amr: "Benim görüşüm, kocanın, kadının şartını yerine getirmesi şeklindedir" dedi.

Tahric: Said b. Mansur (3/662), İbn Uyeyne kanalıyla Abdulkerim'den rivayet etti.

10613- Ukbe b. Amir el-Cuheni'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Yerine getirilmeye en layık olan şart, fercleri helal kılmak üzere kabul ettiğiniz şartlardır. "

Tahric: Müslim (1418), Abdulhumeyd kanalıyla ve Buhari, Leysi kanalıyla her ikisi de Yezid b. Ebi Habib'den rivayet ettiler.

10614- Başka bir kanalla bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.

Tahric: Nesai (6/93), "İbn Cüreyc-Ukbe" kanalıyla rivayet etti.

10615- Ebu'ş-Şa'sa der ki: "Eğer kadının ailesi, kocasına: "Onun evi bizim evimizdir. Onu evinden alıp götürmemen onun mehridir" derlerse. Bu onun mehri sayılır ve kocası bu kadını evinden çıkaramaz. ''

Tahric: Said b. Mansur (3/658), İbn Uyeyne kanalıyla Amr'dan aynısını başka bir lafızla rivayet etti.

10616- Başka bir kanalla Tavus'tan bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.

10617- Ebu'z-Zübeyr der ki: Tavus'a: "Nikah anında: "Ben ailemin yanında kalacağım. Beni onların yanından çıkarma" diye şart koşan kadının durumunu sorunca şöyle cevap verdi: "Müslüman olan her kadının, fercini helal kılmak isteyen (evlenmek isteyen) erkeğe koştuğu şartı (bunu kabul eden) erkeğin yerine getirmemesi helal değildir." Ebu'z-Zübeyr der ki: Ebu'ş-Şa'sa'nın şöyle dediğini duydum: "Kadının, fercini helal kılmak isteyen (evlenmek isteyen) erkeğe koştuğu her şart, onun mehrinden sayılır."

Derler ki: "Eğer, falan kadınını boşa derlerse bunu yapma. Çünkü Allah'ın Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir kadının kocasından, diğer kadını boşamasını istemesini yasaklamıştır."

Tahric: Ebü Hureyre hadisinden Buhari (4857) ve Müslim'de (2/1029:38) şahitleri vardır.

10618- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Bir kişinin bir kadınla evlenirken, kadının: "Eğer başkasıyla evlenirsen, cariye edinirsen veya beni bulunduğum yerden çıkarırsan, bana şu kadar mal vereceksin" demesinin hükmünü sorduğumda: "Eğer erkek (başka bir kadınla) evlenirse o mal kadının hakkı olur" cevabını verdi. Yine Ata: "Bu mal kadının mehrinden sayılır" dedi.

10619- Zühri der ki: "Kadının koştuğu şart aldığın mehrin ilavesi olur."

10620- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Eğer ona kötülük edersen, kadının boşama hakkı elimizde olur ve kadın boş olur" şartını koşmaları, sonra adamın kadına kötü davrandığını ispat etmeleri halinde durumun ne olacağını sorduğumda şöyle cevap verdi: "Adam boşamadan onların hiçbir yetkisi olmaz ama (bu durumda erkeğin kadını) ya iyilikle tutması veya güzellikle bırakması gerekir."

10621- Ata, bir kadınla evlenirken kendisine: "Onu bulunduğu yerden çıkarırsan boş olur" diye şart koşulan kişi hakkında: "Eğer onu bulunduğu yerden çıkarırsa boş olur" demiştir.

10622- Katade: "Kadın şartlarını nikah kıyılırken dile getirmezse sonradan bu şartların bir değeri olmaz."

10623- Şa’bi, bin dirhem mehirle bir kadınla evlenip: "Eğer üzerine bir kadın daha alırsam mehir iki bin dirhemdir" diyen kişiyle ilgili olarak: "Nikah geçerlidir ve kadın mehrin az olanını (bin dirhem) alır" dedi.

10624- Abdullah'ın, Hz. Ali'den bildirdiğine göre Hz. Ali'ye, bir kadınla evlenirken onun evinde kalması şartını kabul eden kişiyle ilgili bir dava getirilince, Hz. Ali: "Allah'ın şartı onların şartından önce gelir" deyip bu şartı geçersiz saydı.

10625- Abdulkerım Ebi Ümeyye der ki: Hasan'a, Abdurrahman b. Uzeyne'ye, iyas b. Muaviye'ye ve Hişam b. Hubeyre'ye, bir kadınla evlenirken onun evinde kalması şartını kabul eden kişinin durumunu sorunca: "Şartın bir geçerliliği yoktur. Eğer isterse onu bulunduğu yerden çıkarıp götürebilir" cevabını verdiler.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

iki Kişinin Aynı Kadını Nikahlanması ve Hıristiyanın Müslüman Olan Kızı