musannef Abdurrezzak |
Ehl-i Kitab’a Dair |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Ehl-i Kitap'tan Olan
Bir Kadınla Zımmi ise Evlenilebilir Ve
Cizye
10086- Katade:
"Ehl-i Kitab'dan olan kadın, ancak zımmı ise onunla evlenilebilir"
demiştir.
10087- Hz. Ali, zımmı
olmayan müşrik kadınlarla evlenmeyi kerih görmüş, darulharb'de ise
kestiklerinin yenmesine ruhsat vermiştir.
10088- Başka bir kanalla
bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.
10089- İbn Cüreyc der
ki: "Bana bildirildiğine Ehl-i Kitab'dan olan kadın eğer zımmı değilse
onunla evlenilmez."
Cizye
10090- Hz. Ömer'in
azatlısı Eslem bildiriyor: Hz. Ömer, ordu komutanlarına mektup yazıp,
kadınlardan ve çocuklardan cizye almamalarını, erkeklerden vücudunun tüylerini tıraş
edecek yaşa gelenlerden cizye almalarını, bunların boyunlarına mühür
vurulmasını, saçlarını uzatanların kaküllerini kısaltmalarını, belli bir yerde
ikamet etmeye zorlanmalarını, eğerlere sadece yan olarak binmelerini
emretmelerini bildirdi. Yan olarak binmek: "Ayakları eyerin iki tarafına
değil, yan tarafa aynı yere uzatmaktır. Ömer b. Abdilazız de idareye gelince
aynı şeyi yapmıştır.
Abdullah'ın, Nafi’den
bildirdiğine göre Eslem şöyle dedi: "Hz. Ömer, şam'da olanlar için, her
erkeğe dört dinar ve iki müd yiyecek, iki veya üç ölçek zeytin yağı vergi
koydu. Mısır'da olanlar içinse dört dinar, iki irdeb yiyecek ve başka bir şey
daha vergi koydu. Irak'ta olanlar içinse kırk dirhem, on beş kafiz ve şimdi
hatırlamadığım bir şeyi daha vergi olarak koydu. Bununla birlikte yanlarına
uğrayan müslümanları üç gün ağırlamalarını, elbise vermelerini ve
hatırlamadığım bir şeyi daha vergi olarak koydu.''
Tahric: Beyhaki (9/195,
198), Abdullah kanalıyla Nafi' den rivayet etti.
10091- Zühri der ki:
"Allah'ın Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Araplar dışındaki puta
tapanlarla, cizye vermeleri şartıyla sulh yaptı. Mecüsi olan Bahreyn halkından
da cizye almayı kabul etti."
10092- Ebü Huveyris
bildiriyor: Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Mekke'de, Mevhib adındaki
bir Hıristiyana her sene vermek üzere bir dinar cizye koydu. Yine Allah'ın
Resülü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Eyle halkına her yıl üç yüz dinar cizye
koydu. Aynı zamanda kendilerine uğrayan müslümanları üç gün misafir etmelerini
ve hiçbir müslümanı aldatmalarını istedi. İbrahim der ki: ishak b. Abdillah b.
Ebi Ferve: "Eyle halkı üç yüz kişiydi" demiştir.
Tahric: Beyhaki (9/195),
Şafii kanalıyla el-Eslemi'den rivayet etti.
10093- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a, cizyeyi sorunca:
"Bildiğimiz belli
bir miktar yoktur. Ancak anlaştıkları miktar alınır, onların sonra bütün
malları korunur" cevabını verdi. Amr b. Dinar da aynı şeyi söylemiştir.
10094- İbn Ebi Necih der
ki: Mücahid'e: "Şam'daki ı=hl-i Kitab'dan neden dört dinar cizye alınıyor
da Yemen halkından bir dinar alınıyor?" diye sorunca: "Bu, refah yönü
gözetilerek tayin edilmiştir" cevabını verdi.
10095- Nafi bildiriyor:
"Ömer b. el-Hattab büluğ çağında olan her erkeğe kırk veya dört dirhem
cizye koydu. Irak halkından ise cizyeyi gümüş olarak aldı. çünkü Irak gümüşün
olduğu memleketti. Şam ise altının çok olduğu ülke olduğu için cizyeyi onlardan
altın olarak aldı. Yine Hz. Ömer, insanlara dağıttığı gıda ve giyeceği,
yanlarında konaklayan müslümanları üç gün üç gece ağırlamalarını şart
koştu."
ibn Ömer der ki: Şam
halkından cizye verenler Ömer b. el-Hattab'a gelip:
"Müslümanlar
yanımızda konaklayınca bizden koyun ve tavuk kesmemizi istiyorlar"
dediler. Bunun üzerine Hz. Ömer: "Onlara yediğinizden yedirin, bundan fazla
bir şey yedirmeyin" dedi.
Tahric: Beyhaki rivayet
etti.
10096- Hz. Ömer'in
azatlısı Eslem anlatıyor: Hz. Ömer, ordu komutanlarına mektup yazıp,
erkeklerden vücudunun tüylerini tıraş edecek yaşa gelenlerden cizye almalarını,
çocuklardan ve kadınlardan cizye alınmamasını istedi. Irak halkına, adam başı
kırk dirhem cizye koydu. Yine Irak halkına adam başı on beş ölçek yiyecek tayin
ettti. Şam halkına adam başı dört dinar, iki müd tahıl, üç kıst zeytinyağı, bir
miktar bal ve iç yağı cizye koydu. -Eyyub veya Nafi, iç yağı ve balın miktarını
hatırlamamıştırMısır halkına adam başı dört dinar, bir İrdeb tahıl, (Ravinin)
hatırlamadığı bir şey ve müminlerin emirinin giyecek ihtiyacı. Aynı zamanda
onlara gelen müslümanları üç gün ağırlayıp yediklerinden, müslümanlara helal
olanını yedirmeyi cizye olarak tayin etti. Hz. Ömer, Şam'a gelince, Şam halkı
(gelen misafirlerin) kendilerini tavuk kesmeye zorladıklarını şikayet ettiler.
Bunun üzerine Hz. Ömer: "Onlara, kendileri için helal olan ve sizin
yediklerinizden başka bir şey yedirmeyin" dedi.
10097- Ebü ishak:
"(Yanlarına gelen müslümanları) Bir gün bir gece misafir etmeleri onlara
şart koşulmuştur" dedi.
10098- Mücahid der ki:
"Hz. Ömer, Yemen'deki zimmet ehline (gayr-ı müslim tebaya), büluğ çağına
yetişen her kişi için bir dinar, Şam'daki Bizanslılar içinse dört dinar, Sevad
(Irak) halkına ise kırk sekiz dirhem (gümüş) cizye koymuştur."
10099- Mesruk b.
el-Ecda' der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Muaz b. Cebel'i
Yemen'e gönderdi ve kendisine, zimmet ehlinden (gayr-ı müslim tebadan) büluğ
çağına yetişen her kadın ve erkekten bir dinar (altın) veya bu değerde meHir
kumaşı almasını emretti. ''
Abdurrezzak ekledi:
Ma'mer şöyle derdi: "Büluğ çağına yetişen kadınlardan alınmasıyla ilgili ibare
yanlıştır. Kadınların cizye vermesi zorunlu değildir.'' Sevr! der ki:
"Zimmet ehlinden, cizye vermeye gücü olmadığını iddia eden, ödeme imkanı
olup ödeyinceye kadar beklenir. Bu kişiden daha fazlası istenmez. Eğer bu kişi
maddi rahatlığa kavuşursa, geçmiş zamanların cizyesi de tahsil edilir. Eğer
barış yapılırken vermeyi taahhüt ettiği miktarı vermekten aciz kalırsa, bu yük
kendisinden kaldırılır. Eğer gücünün yetmediği tesbit edilirse, siyasi otorite
cizyeyi ondan kaldırır."
- - Tirmizi,
"Muhammed b. Gaylan-A'meş" kanalıyla; Ebu Davud, Ebu Muaviye
kanalıyla A'meş'ten; Nesai (5/25) ve İbn Mace (1803), A'meş kanalıyla aynı mana
ile rivayet ettiler.
10100- İbn Cüreyc der
ki: Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Yemen halkına yazdığı mektupta
şöyle yazılıydı: "Yahudi ve Hıristiyanlardan müslüman olmayı istemeyen,
dininden döndürülmez ve bunlardan büluğ çağma yetişen herkes, kadın olsun erkek
olsun, hür olsun köle olsun bir dinar veya bu değerde Meafir kumaşı veya bu
değerde başka kumaşı cizye öder."
Sevri der ki: "Hz.
Ömer'in, esir olarak alınan zimmet ehline (gayr-ı müslim tebaya) değişik
oranlarda cizye koyduğu zikredilmiştir." Yine Sevri der ki: "Vali,
onların taşıyabileceği kadar cizyeyi arttırır, ihtiyaç miktarınca da
azaltabilir. Valinin bunu takdir etmesini gerektirecek belli bir vakit yoktur.
Esir almak yoluyla değil de barış yoluyla anlaşma yapılan zimmet ehlinin
cizyesi ise anlaşmadan fazla arttırılamaz. Cizye, anlaşma yapıldığı miktarda ve
kişilerden alınır. Bunların malından da zekat alınmaz.''
Tahric: Farklı
kanallarla ve başka bir lafızla Beyhaki (9/194) rivayet etti. İbn Abbas'tan
şahidini Beyhaki (9/193-4) rivayet etti.
10101- Tavus der ki:
"Erkeklerde iki cizye aynı anda olursa, birincisi alınır."
Sonraki sayfa için aşağıdaki
link’i kullan:
Zimmet Ehlinin
(Gayr-ı Müslim Tebanın) Hangi Malı Helaldır?