musannef Abdurrezzak |
HAC / Menasik |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
İhramlının Hayvan
Öldürmesi, Yumurta Kırması
İhramlının Devekuşu
Öldürmesi
8201- Mücahid der ki:
"ihramlı kişinin ödürdüğü devekuşunda kefaret olarak bir sığır, yabani eşekte
bir sığır, yabani sığırda bir sığır, büyük olan yabani keçilerde bir sığır,
yabani keçiden daha ufak olan hayvanlarda bir koyun, yaban faresinde (veya
kürklü küçük kemirgen) de bir koyun vardır."
8202- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlıyken devekuşu öldürmede verilen hüküm ve bu yönde şu ana
kadarki uygulama deve kurban edileceği şeklindedir. "
8203- İbn Abbas
bildiriyor: Ömer b. el-Hattab, Ali b. Ebi Talib, Osman b.
Affan ve Zeyd b. Sabit:
"ihramlının öldürdüğü devekuşu için kefaret bir devedir" dediler.
Tahric: Beyhakı (5/182),
farklı bir kanal ve lafızla ve Taberi (7/28), İbn Abbas'tan rivayet ettiler.
8204- Ma'mer bildiriyor:
Zühri'ye ihramlıyken avlanmanın kefaretini sorduğumda şöyle dedi: "Bunun hükmünü
dürüst olan iki kişi verir. Ancak hüküm verilirken ölen hayvanın karşılığı olan
hayvan pahalı veya ucuz olabilir. Onun için hüküm verilirken öldürdüğü andaki
değeri üzerinden hesabı yapılır." Hasan da bu konuda aynı fetvayı verdi.
8205- Abdullah b.
el-Muharrer, Katade'den bildirir: Ebu'I-Melih b. Usame, Ebü Ubeyde b.
Abdillah'a bir mektup yazarak ihramlının devekuşu öldürmesi konusunu sordu. Ebü
Ubeyde cevaben: " Kefareti bir devedir" diye yazdı.
Tahric: Beyhakı (5/182),
Mes'udi kanalıyla Katade' den daha uzun bir metinle rivayet etti.
ihramlının Yabani Eşek,
Sığır ve Yabani Keçi Öldürmesi
8206- Mücahid der ki:
"ihramlının yabani eşek öldürmesinin kefareti bir sığırdır."
Abdürrezzak der ki: "ibn Cüreyc de Ata (b. Ebi Rebah)'ın aynı şeyi dediğini
bildirmiştir."
8207- Mücahid der ki:
"ihramlının yabani sığır öldürmesinin kefareti bir sığırdır."
8208- Hişam b. Urve,
babasından bildirir: "ihramlının yabani sığır öldürmesinin kefareti bir
sığırdır."
Abdürrezzak der ki:
"ibn Cüreyc de Ata (b. Ebi Rebah)'ın aynı şeyi söylediğini bildirmiştir.''
Tahric: Beyhakı (5/182),
"Malik-Urve" kanalıyla rivayet etti. 2 Beyhakı (5/182), Malik
kanalıyla rivayet etti.
8209- İbn Mes'ud der ki:
''İhramlının yabani sığır öldürmesinin kefareti bir sığırdır.''
8210- Mücahid der ki:
"Büyük olan yabani keçilerde kefaret bir sığır, yabani keçiden daha ufak
olan hayvanlarda ise bir koyundur. ''
8211- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: ''İhramlının yabani keçi öldürmesinin kefareti bir sığırdır.''
8212- Hişam b. Urve,
babasından bildirir: "Koyun kadar olan ceylanlarda kefaret bir koyundur.2
Bu konuda verilecek asgari ceza bir koyun değerinde olmalıdır.''
8213- Abdullah b.
Muharrer, Katade'den bildirir: Ebu'l-Melih b. Usame, Ebu Ubeyde b. Abdillah'a
bir mektup yazarak ihramlının yabani eşek öldürmesi konusunu sordu. Ebu Ubeyde
cevaben: "Kefareti bir devedir" veya: "Bir sığırdır"
şeklinde yazdı.
Tahric: Beyhaki (5/182),
Mes'udi kanalıyla farklı bir lafızla rivayet etti. 2 Beyhaki (5/184), değişik
kanallardan rivayet etti.
İhramlının Geyik ve Arap
Tavşanı Öldürmesi
8214- Cabir bildiriyor:
"Ömer b. el-Hattab ihramlının öldürdüğü geyikte kefaret olarak bir koyuna
hükmetti. ''
Tahric: Beyhaki (5/184),
farklı kanallardan rivayet etti.
8215- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlının geyik öldürmesinin kefareti bir sığırdır."
8216- Cabir bildiriyor:
"Ömer b. el-Hattab ihramlının öldürdüğü araptavşanında kefaret olarak bir oğlağa
hükmetti.''3 Ma'mer der ki: "Zühri, ihramlının araptavşanı öldürmesi
konusunda kefaret hükmünü adil / dürüst olan iki kişinin vereceğini
söyledi."
8217- Ebü Ubeyde b.
Abdillah bildiriyor: "ihramlı birinin araptavşanının üzerine bir çul
atarak onu öldürmesi konusunda İbn Mes'üd kefaret olarak bir oğlağa
hükmetti."
Tahric: Beyhaki (5/180,
184), farklı kanallarla rivayet etti.
8218- Mücahid der ki:
"Azı dişi olan küçük hayvanlarda kefaret bir koyundur. Araptavşanında da
kefaret bir koyundur."
8219- Ebü şeddad
bildiriyor: Mücahid'in: "ihramlının araptavşanı öldürmesinin kefareti bir
oğlaktır" dediğini işittim.
ibn Cüreyc der ki: Ata
(b. Ebi Rebah)'a ihramlının araptavşanı öldürmesinin kefaretini sorduğumda:
"Bu konuda bir şey işitmiş değilim" dedi.
İhramlının Keler ve
Sırtlan Öldürmesi
8220- Tarık b. Şihab der
ki: Hac için çıktığımız sırada yolda yılanlar gördük. O kadar çoktular ki
kazanda kaynayan suyu andırıyorlardı. Onları orada öldürdük. içimizden biri de
devesiyle bir kelere bastı ve sırtını ezdi. Dönüşte Ömer b. el-Hattab'a
öldürdüğümüz yılanları sorduğumda:
"Düşmanlarınızı
öldürmüşsünüz" dedi. Arkadaşımız tarafından ezilen keleri sorduğumuzda ise
bana ve yanımda bulunan bir adama dönüp: "Sizce artık su içip ot yiyebilen
(sütten kesilmiş) bir oğlak kefaret olarak yeter mi?" diye sordu.
Yanımdaki adam: "Yeter" deyince öldürülen kelerin kefareti olarak
böylesi bir oğlağa hükmetti.
Tahric: Beyhaki (5/185),
İbn Uyeyne kanalıyla Muharik b. Tarık'dan kısa bir metinle rivayet etti.
8221- Tarık b. Şihab
anlatıyor: Hac için yola çıktığımız sırada yolda Erbed b. Abdillah adında bir
adam bir keleri ezip öldürdü. Ömer b. el-Hattab'a geldiğimizde Erbed öldürdüğü
kelerin kefaretini sordu. Ancak Ömer:
"Hükmü sen
ver" dedi. Erbed: "Sen benden daha hayırlı ve daha bilgilisin"
karşılığını verince, Ömer: "Ben hükmü senin vermeni istiyorum" diye
ısrar etti. Ben araya girip: "Kefaret olarak su içip ot yiyebilen (sütten
kesilmiş) oğlak vardır" dediğimde, Ömer: "Kefareti budur" dedi.
Yolda yine ihramlıyken kumlukta yılanlar görmüş ve onları öldürmüştük. Onların
hükmünü İbn Ömer'e sorduğumuzda: "Onlar sizin düşmanlarınızdır. Bulduğunuz
yerde öldürebilirsiniz" dedi.
Tahric: Beyhaki (5/182),
Şafii kanalıyla İbn Uyeyne'den ve Taberi (7/30), İbn Veki kanalıyla
8222- Mücahid der ki:
"ihramlının keler öldürmesinin kefareti, bir hufne yiyecek
maddesidir." Abdürrezzak der ki: "Hufne ifadesinden kasıt bir avuç
dolusudur."
Tahric: Daha uzun bir
metinle İbn Abbas'tan şahidini Buhari (7/61), Müslim (3/1543: 43), Malik
(2/968:10), Ebü Davud (3792) ve Nesai (7/198) rivayet etti.
8223- Mücahid
bildiriyor: "Hz. Ali, (öldürülen) sırtlanı da av hayvanlarından saydı ve
kefareti olarak bir koyuna hükmetti."
8224- Cabir bildiriyor:
"Hz. Ömer, ihramlının öldürdüğü sırtlan için kefaret olarak bir koyuna,
geyik için bir koyuna, tavşan için bir oğlağa ve araptavşanı için de bir oğlağa
hükmetti.''
Tahric: Beyhaki (5/183,
184), farklı kanallardan rivayet etti.
8225- Ata (b. Ebi Rebah)'ın
bildirdiğine göre İbn Abbas: "ihramlının öldürdüğü sırtlanın kefareti bir
koyundur" demiştir.
İbn Uyeyne' den rivayet
etti.
Tahric: Beyhaki (5/183,
184), farklı kanallardan ve İbn HazIn, Muhalld'da (7/227) rivayet ettiler.
8226- Muhammed bildiriyor:
İbn Abbas'ın azatlısı ikrime'nin sırtlan konusunda: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sırtlanı av hayvanlarından saydı ve ihramitnın
öldürdüğü sırtlanın kefareti olarak Necd cinsi bir koyuna hükmetti"
dediğini işittim.
Tahric: İbn Abbas
hadisinden Beyhaki (5/183), Cabir hadisinden Ebu Davud (3801) ve Hakim (1/453)
rivayet ettiler. İsnadı sahihtir.
İhramlının Tilki ve
Tavşan Öldürmesi
8227- İbn Sirin'in
bildirdiğine göre (kadı) Şureyh: "Şayet hüküm verme yetkisi bende olsaydı
ihramlının öldürdüğü tilki için kefaret olarak bir koyuna hükmederdim"
demiştir.
Ma'mer der ki: Bunu İbn
Ebi Necih'e zikrettiğimde: "Biz tilkiyi yırtıcı hayvanlardan sayardık.
Sanırım Şureyh onu av hayvanlarından saymış" dedi.
Tahric: Beyhaki (5/184),
Abdulvehhab kanalıyla Eyyub' dan rivayet etti.
8228- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlının öldürdüğü tilkinin kefareti bir koyundur.''
Tahric: Beyhaki (5/184),
Ata' dan muallak olarak rivayet etti.
8229- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlının öldürdüğü tilkinin kefareti bir kuzudur."
8230- Amr b. Dinar:
"ihramlı tarafından öldürülen tilki için kefaret gerektiğini işitmiş
değiliz" demiştir.
8231- Nu'man b. Humeyd
Ebü Kudame bildiriyor: "Ömer b. el-Hattab, ihramlının öldürdüğü tavşan
konusunda kefaret olarak bir koyuna veya bir oğlağa hükmetti."
Tahric: Beyhaki (5/184),
Sevri kanalıyla Simak'tan rivayet etti.
8232- Cabir bildiriyor:
"Ömer b. el-Hattab, ihramlının öldürdüğü tavşan konusunda kefaret olarak
bir oğlağa hükmetti. ''
Tahric: Beyhaki (5/184),
Leys b. Sa'd kanalıyla Ebu'z-Zübeyr'den rivayet etti.
8233- Abdullah b.
el-Mikdam bildiriyor: "Amr b. Habeşı ile İbn Abbas ihramlının öldürdüğü
tavşan konusunda kefaret olarak bir koyuna veya sütten kesilmiş bir kuzuya
hükmettiler."
8234- Mücahid der ki:
"ihramlının öldürdüğü yaban faresinin kefareti bir koyundur."
8235- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlının öldürdüğü tavşanın kefareti bir koyundur."
İhramlının Yaban Faresi
ve Ceylan Öldürmesi
8236- Mücahid der ki:
"ihramlının öldürdüğü yaban faresinin kefareti bir koyundur."
8237- İbn Cüreyc der ki:
"Ata, ihramlı tarafından öldürülen yaban faresi eğer yeniliyorsa
kefaretinin bir koyun olacağını söyledi."
8238- ikrime bildiriyor:
ihramlıyken ceylan öldüren adamın biri Hz. Ali'ye gelip durumunu sordu. Hz. Ali
adama: "Bir koç kurban et" dedi.
8239- Kabısa b. Cabir
el-Esedı anlatıyor: ihramlı iken bir ceylan gördüm. Okumla vurunca boynuzunun
dibine denk geldi ve başını eğip yere yığıldı. Ancak bundan dolayı içime bir
sıkıntı düştü. Ne yapmam gerektiğini sormak üzere Ömer b. el-Hattab'a
vardığımda yanında beyaz giysili güler yüzlü bir adam vardı. Yaklaştığımda bu
kişinin Abdurrahman b. Avf olduğunu gördüm. Olayı anlatıp ne yapmam gerektiğini
Ömer'e sorduğumda, Abdurrahman'a döndü ve: "Sence bir koyun kesmesi
yeterli olur mu?" diye sordu. Abdurrahman: "Evet, olur" deyince
yaptığımın kefareti olarak bir koyun kurban etmemi söyledi. Yanından çıkarken
bir arkadaşım bana:
"Müminlerin emiri
fetva vermeyi iyice bilmiyor ki yanındaki adama sordu" dedi. Ömer
arkadaşımın söylediklerini duyunca elindeki sopayla ona vurmaya başladı. Sonra
bana gelip vurmak istedi; ancak: "Ey müminlerin emiri! Ben bir şey demedim
ki! Söyleyen o!" dedim. Bunun üzerine beni bıraktı ve: "Diğer
gençlerin önüne geçip haram kılınan bir canı öldürmek istedin öyle mi!"
diye çıkıştı. Sonra şöyle dedi: "insanda on tane huy vardır. Bunların
dokuzu iyi, biri kötüdür ve bu kötü huy diğerlerini bozar. Onun için gençliğin
verdiği heyacanla hatalara düşmemeye dikkat et. "
Tahric: Beyhakı (5/181),
"Muhammed b. Ali es-San'ani-Abdurrezzilk" kanalıyla rivayet etti.
8240 .. Kabısa b. Cabir
el-Esedi anlatıyor: Hac için gittiğimiz sırada yoldayken aramızda atın mı,
yoksa ceylanın mı daha hızlı koşacağını tartışmaya başladık. Bunu tartışıp
dururken bir ceylan göründü ve şu şekilde sol taraftan sağ tarafımıza doğru
koşmaya başladı. içimizden biri okunu çekip vurunca ceylanın kulak arkasına
isabet etti. Ceylan başını önüne eğip olduğu yere yığıldı. Mina'da bulunan Hz.
Ömer'in yanına geldiğimizde ceylanı öldüren gençle birlikte önünde oturduk.
Genç olanları anlatınca, Ömer:
"Yanlışlıkla mı
vurdun, yoksa bilerek mi?" diye sordu.
Süfyan'ın Mis'ar'dan
bildirdiğine göre genç: "Ona bilerek vurdum, ama öldürmek
istememiştim" demiştir. Ancak benim ezberlediğim rivayette gencin
tereddütte kaldığı ve: "Ne hatayla, ne de kasten ona vurdum" dediği
geçmektedir.
Mis'ar rivayetine şöyle
devam eder: Bunun üzerine Ömer: "Hata ile kasıt burada bir araya gelmiştir"
dedi ve yanında bulunan bir adama dönüp onunla konuştu. Vallahi yanındaki
adamın yüzü bir gümüş parçası gibi parlıyordu. Daha sonra Ömer bize doğru döndü
ve: "Bir koyun alıp kes. Etini sadaka olarak dağıt, derisini de tulum
yapması için birine ver" dedi.
Yanından kalktığımızda
gence: "Ömer b. el-Hattab'tan fetva istedin, ancak onun fetvasının Allah
katında bir getirisi olmayacaktır. Sen iyisi mi Yüce Allah'ın buyruğunu
yüceltmek için bir deve kes. Vallahi yanındaki adama sormadan Ömer bu konuda ne
diyeceğini bilmiyordu" dedim. Ancak bizi gizlice dinleyen biri gidip
söylediklerimi Ömer'e ulaştırmış. Vallahi birden Ömer karşıda göründü. Elindeki
sopayla arkadaşıma vurmaya başladı ve: "Ey Allah'ın düşmanı! Diğer
gençlerin önüne geçip haram kılınan bir canı mı öldürdün!" dedi. Bana
doğru yönelince, ben: "Ey müminlerin emiri! Yüce Allah'ın sana haram
kıldığı bir şeyi yapamazsın!" dedim. Bunun üzerine Ömer iki yakamdan tuttu
ve şöyle dedi: "Gördüğüm kadarıyla güzel sözlü ve anlayışlı birisin.
Bilmelisin ki insanda on tane huy vardır. Bunların dokuzu iyi, biri kötüdür.
Ancak kötü olan bu bir huy, iyi olan diğer dokuz huyu bozabilir. Bu nedenle
gençliğin verdiği heyacanla hatalara düşmemeye dikkat et."
Tahric: Beyhaki (5/181),
"İbn Ebi Ömer-Abdulmelik b. Umeyr" kanalıyla ve Taber! (7/30),
Mes'udi kanalıyla Abdulmelik b. Umeyr'den rivayet ettiler.
8241- İbn Sırın
bildiriyor: ihramlı iki kişi Batın yoluna kadar yarışırken karşılaştıkları bir
ceylanı içlerinden biri öldürdü. Öldüren kişi Ömer b. elHattab'a gelip durumu
sorunca, Ömer adama: "Beyaz bir koç kurban et" dedi.
Tahric: Malik (1/364),
Abdulmelik b. Kar!r kanalıyla İbn Sir!n'den farklı bir lafızla; Beyhaki (5/180)
ve Taberi (7/30), farklı kanallardan rivayet ettiler.
ihramlının Kedi ve Çekirge
Öldürmesi
8242- Zeyd b. Eslem
anlatıyor: Meymune veya Ümmü'I-Fadl Abdürrezzak hangisi olduğunda tereddüt
etmişti - Mekke'deyken bir kedi ile iki yavrusunu içerde bırakıp evinin
kapısını kapattı ve Mina ile Arafat'a gitti. Ancak döndüğünde üçünün de ölmüş
olduğunu gördü. Bu olayı Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
anlattığında Hz. Peygamber her bir kedi için bir köle azat etmesini söyledi .
8243- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: İbn Abbas'a Harem bölgesinde çekirge avlanma konusu sorulunca yasak
olduğunu söyledi. Ben veya oradakileren biri: "Ama sizin kabileden olanlar
Mescid'de iken onu yakalayıp alıyorlar" dediğimizde: "Yasak olduğunu
bilmiyorlar" karşılığını verdi.
Tahric: Beyhakı,
"Şafii-İbn Cüreyc" kanalıyla rivayet etti.
8244- Kasım b. Muhammed
der ki: İbn Abbas'ın yanındayken adamın biri ona ihramlıyken bir çekirge
öldürdüğünü söyledi. İbn Abbas: "Kefaret olarak bir avuç buğday verirsin;
zira bir avuçluk çekirge öldürmüşsün" dedi.
Tahric: Beyhaki,
"Şafii-İbn Cüreyc" kanalıyla rivayet etti.
8245- Ala b.
el-Müseyyeb, bir adamdan bildirir: Said b. Cübeyr'e: "ihramlı iken çekirge
öldürdüm; ama sayılarını bilmiyorum" dediğimde, Said: "Ne kadar
olduğunu bilmediğin sayıda hurma al ve sadaka olarak ver" karşılığını
verdi.
8246- Mekhul der ki:
Ömer b. el-Hattab'a ihramlının çekirge öldürmesi konusu sorulunca:
"(Sadaka olarak dağıtacağı) bir hurma (öldürdüğü her bir) çekirgeden daha
iyidir" karşılığını verdi.
Tahric: Muhalla'da
(7/230) geçtiği üzere İbn Ebi Şeybe, "Ebu Muaviye-Ömer" kanalıyla
rivayet etti.
8247- Esved (b. Yezid)
bildiriyor: Ka'b, Hz. Ömer'e: "Ey müminlerin emiri! ihramlı iken ateş
yakarken bir çekirgeyi ataşe atmışım, ama kefaret olarak bir dirhemi sadaka
verdim" deyince, Ömer: "Siz Humus ahalisinin gümüşü çoktur. (Sadaka
olarak dağıtacağın) bir hurma (öldürdüğün her bir) çekirgeden daha iyidir"
karşılığını verdi.
Tahric: Kenz ve Muhalla'
da (7/231) geçtiği üzere İbn Ebi Şeybe, farklı kanallardan ve Malik (1/365),
Yahya b. Said'den mürsel olarak rivayet ettiler.
8248- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlının öldürdüğü çekirgenin kefareti, bir avuç veya bir
lokmalık yiyecektir."
8249- Velid b. Abdillah
der ki: "Said b. Cübeyr, Mekke'de dışarı çıkınca çocukların ellerinde
gördüğü çekirgeleri alıp öldürürdü. Said çekirgeyi av hayvanlarından
sayardı."
8250- İbn Abbas der ki:
"ihramlının öldürdüğü ve kefareti gerektiren en küçük hayvan çekirgedir.
Çekirgeden daha küçük hayvanlar için kefaret gerekmez. Çekirgede ise kefaret
bir hurmadır."
8251- Zeyd b. Eslem der
ki: "Hz. Ömer, ihramlının öldürdüğü çekirgede kefaret olarak bir hurmaya
hükmetti."
ihramlının Bit Öldürmesi
8252- İbn Tavus
bildiriyor: ihramlının bit öldürmesi konusunda babam (Tavus): "Kefaret
olarak bir şey gerekmez" dedi.
8253- Said b. Cübeyr der
ki: "ihramlının bit öldürmesi durumunda kefaret olarak bir şey
gerekmez."
8254- Ma'mer bildiriyor:
"Katade, ihramlının bit, karınca ve benzeri hayvanları öldürmesi durumunda
kefaret olarak bir avuç yiyeceğin verileceğini söyledi."
8255- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlı kişi öldürdüğü bit için kefaret olarak bir avuç yiyecek
verir."
8256- İbn Cüreyc
bildiriyor: Ata (b. Ebi Rebah): "ihramlı kişi öldürdüğü bit için kefaret
olarak bir avuç veya bir lokma yemek verir. Ancak bilmeden öldürmüşse bir şey
vermesi gerekmez" dedi. Ona: "Peki, çekirgede durum aynı mıdır?"
diye sorduğumda: "Aynıdır" dedi.
8257- Ata (b. Ebi
Rabah): "ihramlı değilken Mekke'de biti öldürebilirsin. Ancak ihramlı iken
onu üzerinde veya giysinde bulursan alıp atar, ama öldürmezsin. ihramlı iken
başındaki bitleri temizlemiyorsan başka bir şey için bitleri öldüremezsin"
dedi.
8258- ibnu'I-Beylamani
anlatıyor: İbn Ömer'le birlikteydim ve bana yaslanarak oturmuştu. Bir ara adamın
biri geldi ve ona: "Bit öldüren ihramlı konusunda ne dersin?" diye
sordu. İbn Ömer: "Kefaret olarak bir deve kurban eder" dedi. Onun
cevabına güldüğümde İbn Ömer bana döndü ve:
"Bu cevabımdan
dolayı beni kınama; ama yemin olsun bunlar birbirlerine kardeş kardeşe kılıç
çekiyorken bana bitin hükmünü soruyor" dedi.
8259- Hz. Aişe:
"ihramlı kişi bit dışında bütün böcekleri öldürebilir. Ancak bit kendinden
bir parça olduğu için öldüremez" demiştir.
8260- Hammad (b. Ebi
Süleyman) der ki: Said b. Cübeyr'e ihramlının bit öldürmesi konusunu
sorduğumda: "Öldürdüğün için ne yedirsen onu öldürmenden daha iyi bir şey
yapmış olursun "dedi.
8261- Katade der ki:
Adamın biri İbn Ömer'e gelip ihramlıyken bit öldüren kişinin durumunu sordu.
İbn Ömer: "Irak ahalisi Fatıma'nın oğlu Hüseyin'i öldürmüşler; ama bana
biti öldürmenin hükmünü soruyorlar" dedi.
8262- Ebü Miclez
bildiriyor: İbn Ömer'e, ihramlının bit öldürmesi konusu sorulunca:
"Müslüman kardeşlerinizi öldürüyorken bana bitin hükmünü mü soruyorsunuz?"
karşılığını verdi. Daha sonra kadının biri geldi ve ihramlıyken bit öldürdüğünü
söyledi. İbn Ömer: "Bitin av hayvanlarından olduğu hakkında bir bilgimiz
yok" dedi. Kadın bir daha aynı şeyi söyleyince İbn Ömer aynı cevabı verdi.
Kadın üçüncü kez aynı şeyi söyleyince, İbn Ömer: "Bir koyun (kesmek) bir
bitten daha hayırlıdır" dedi ve sözünü doğrulatmak babından bana baktı.
Ben de: "Evet, bir koyun bir bitten daha hayırlıdır" dedim.
8263- Meymün b. Mihran
bildiriyor: Adamın biri İbn Abbas'a: "Mekke'de ihramlı iken üzerimdeki bir
biti alıp attım. Daha sonra onu aramama rağmen bulamadım" deyince, İbn
Abbas: "O bit yitik konumundadır ve aranmaz" karşılığını verdi.
Tahric: Beyhaki (5/213),
"İbn Uyeyne-Meymun b. Mihran" kanalıyla rivayet etti.
ihramlının Güvercin ve
Benzeri Kuşları Öldürmesi
8264- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: Abdullah b. Osman b. Humeyd, İbn Abbas'a gelip: "Oğlum Mekke'de
bir güvercin öldürdü" dedi. İbn Abbas: "Bir koyun bulup (kes ve) onu
sadaka olarak ver" karşılığı verdi.
Tahric: Beyhaki (5/205),
"şam-İbn Cüreyc" kanalıyla ve bu isnadla rivayet etti.
8265- Abdürrezzak başka
bir kanalla yukarıdakinin aynısını bildirir.
8266- Ata (b. Ebi Rebah)
bildiriyor: "Hz. Ömer ile İbn Abbas, Mekke güvercinlerinden birini öldürme
durumunda kefaret olarak bir koyuna hükmettiler. "
8267- İbn Mücahid,
babasından bildirir: Hz. Ömer bir güvercinin yanından geçerken ürkütüp uçurdu.
Bu güvercin uçup Merve tepesine düştü. Orada da bir yılan bunu yakalayıp
öldürdü. Ömer yaptığının kefareti olarak bir koyun kesti.
8268- Hakem b. Uteybe
anlatıyor: "Evin damında bulunan bir güvercin gelip Hz. Ömer'in eline
kondu. Ömer elini savurunca güvercin uçup Mekke'deki evlerin birine düştü.
Orada da bir yılan gelip bu güvercini yedi. Ömer yaptığının kefareti olarak bir
koyun kesti."
8269- Katade der ki:
"ihramlı kişi Harem bölgesinin güvercinlerinden birini öldürürse kefareti
bir koyundur. Harem dışındaki bir bölgenin güvercinlerinden birini öldürmesi
halinde kefareti bir dirhemdir."
8270- İbn Abbas der ki:
"ihramlının öldürdüğü güvercinin kefareti bir koyundur."
Tahric: Beyhaki (5/205),
muallak olarak farklı bir lafızla rivayet etti.
8271- Zühri ile
ibrahim(-i Nehai): "ihramlının öldürdüğü güvercinin kefareti güvercinin
bedelidir" dediler.
8272- Yahya b. Said der
ki: Said b. el-Müseyyeb'in: "Mekke güvercinlerinden birini öldüren kişinin
kefareti bir koyundur" dediğini işittim.
Tahric: Malik ve onun
kanalıyla Beyhaki (5/206) rivayet ettiler.
8273- Ata (b. Ebi Rabah)
ile Yüsuf b. Mahek bildiriyor: Adamın biri bir güvercin ile iki yavrusunu
içerde bırakıp evinin kapısını kapattı ve Mina ile Arafat'a gitti. Ancak
döndüğünde üçünün de ölmüş olduğunu gördü. Bu olayı gelip İbn Ömer'e
anlattığında İbn Ömer bir adamla birlikte karar alarak kefaret olarak üç koyuna
hükmetti.
Tahric: Beyhaki (5/205),
farklı kanallardan rivayet etti.
8274- Sevri der ki:
"ihramlının öldürdüğü güvercin yavrusunun kefareti bir oğlaktır."
8275- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlıyken Şam cinsi bir güvercin öldürdüğün zaman kefaret
olarak güvercinin bedelinden fazlasını vermezsin."
8276- Sadaka b. Yesar
bildiriyor: Salim ile Kasım b. Muhammed'e, Mekke'deyken ihramlı olduğumu unutarak
kestiğim bir kekliğin kefaretini sorduğumda, biri diğerine: "Adamın
midesine inmiş bir keklik mi daha iyidir, yoksa bir müddün üçteikisi olan
yiyecek mi?" diye sordu. Diğeri: "Tabi ki bir müddün üçteikisi daha
iyidir" dedi. Adam: "Bu keklik mi daha iyidir, yoksa bir müddün
yarısı kadar olan yiyecek mi?" diye sordu. Diğeri: "Tabi ki bir
müddün yarısı kadar olan yiyecek daha iyidir" dedi. Adam yine: "Bu
keklik mi daha iyidir yoksa bir müddün üçtebiri olan yiyecek mi?" diye sorunca,
ben: "Bir koyun kesmem yeterli olur mu?" diyerek araya girdim. Bana:
"Kefaretini biliyor
musun ki?" diye sorduklarında: "Evet!" karşılığını verdim. Bunun
üzerine bana: "O zaman gidebilirsin" dediler.
8277- Abdullah b. Amr,
Sadaka b. Yesar'dan aynısını "keklik" lafzı yerine "bağırtlak
kuşu" lafzı ile bildirir .
8278- Sadaka b. Yesar
der ki: Said b. Cübeyr'e ihramlı değilken Mekke'de kestiğim kekliğin kefaretini
sorduğumda bunda bir sakınca görmedi ve: "Bir kekliği ne kadara satın
alırsın?" diye sordu. "Yirmi dirheme alırım" karşılığını
verdiğimde: "Ama ben sana tanesini kırk dirheme satan birini
gösterebilirim" dedi.
8279- Abdullah b.
Muharrer'in bildirdiğine göre Ata (b. Ebi Rebah): "Yavru gibi bitkin zayıf
düşmüş kuşlarda kefaret, her biri için birer müd yiyecektir" demiştir.
8280- İbn Cüreyc
bildiriyor: Ata bana şöyle dedi: "Hüdhüd (ibibik), güvercinden küçük
serçeden büyük kuştur ve ihramlı onu öldürdüğü zaman kefareti bir dirhemdir.
Bülbül, serçe hükmündedir. Yarasa ise serçeden büyük, hüdhüdden küçük olduğu
için kefareti bir dirhemin üçteikisidir. Aynı şekilde güvercin büyüklüğünde
olmayan ancak serçeden daha büyük olan tüm kuşlarda kefaret bir
dirhemdir."
8281- Ata (b. Ebi
Rebah)'ın bildirdiğine göre İbn Abbas: "ihramlının öldürdüğü ağaçkakan ve
benzeri kuşlarda, yabani güvercin, bağırtlak kuşu, tay kuşu, kumru ve keklikte
kefaret her biri için birer koyundur" demiştir.
Abdürrezzak der ki: İbn
Cüreyc bana şöyle bildirdi: Ata: "ihramlının öldürdüğü güvercin, kumru,
yabani güvercin, keklik, toy kuşu, yağmur kuşu, turna kuşu, sığır balıkçılı
gibi güvercin kadar ve daha büyük olan kuşlarda kefaret bir koyundur"
dedi. Ona: "Sen bunu bir yerden mi işittin?" diye sorduğumda, Ata:
"Güvercin dışındakileri bir yerden işitmiş değilim" dedi.
Tahric: Beyhaki (5/205),
"İbn Ebi Leyla-İbn Abbas" kanalıyla rivayet etti.
8282- Ebu'I-Halil
bildiriyor: Adamın biri İbn Abbas'a geldi ve: "ihramlı iken bir bıldırcın
öldürdüm" dedi. İbn Abbas kefaret olarak bir koyuna hükmetti.
8283- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "ihramlının öldürdüğü serçenin kefareti yarım dirhemdir."
8284- Ata (b. Ebi Rebah)
bildiriyor: "Osman b. Affan hacca giderken güvercinleri evinde kapalı
tuttu. Döndüğünde onların ölmüş olduğunu görünce kefaret olarak her bir
güvercin için bir koyuna hükmetti."
8285- Ata (b. Ebi Rebah)
bildiriyor: Ali b. Ebi Talib'e, Harem güvercinlerinden birini öldüren ihramlı
kişinin durumu sorulunca: "içinizden adil olan iki kişi kefaret olarak
güvercin için bir koyuna, yumurtalarının her biri için de bir dirheme
hükmeder" dedi.
ihramlının Güvercin
Yumurtası Kırması
8286- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "Harem bölgesinin güvercinlerinden kırılan her bir yumurtanın
kefareti yarım dirhemdir. Yumurtanın içinde yavru varsa kefaret bir
dirhemdir."
8287- Ma'mer bildiriyor:
Zühri'ye ihramlı kişinin güvercin yumurtası kırması konusunu sorduğumda:
"Kırdığı anki değeri ne ise onun üzerinden bedelini öder" dedi.
8288- İbn Abbas der ki:
"ihramlı kişi harem bölgesi dışında güvercin yumurtası kırdığı zaman
kefareti bir müd yiyecektir."
8289- Ebü Şeyban, Basra
ahalisinden İbn Hürmüz adında bir yaşlıdan bildirir: Mekke'deyken Mekke
güvercinlerinden birinin yuvasına bastım. Yuvada henüz yeni tüylenmiş yavrular ile
yumurtalar vardı. Basmamla yavrular öldü, yumurtalar da kırıldı. Durumu Ata'ya
sorduğumda: "Ölen yavrulardan her birinin kefareti bir koyundur; ama şu
halkada oturan yaşlı adamın yanına git ve bunu ona da sor. Bu konuda sana bir
şey söylerse de gelip bana bildir" dedi. Söylediği yaşlı kişi de Ubeyd b.
Umeyr idi. Gidip bunu Ubeyd'e sorduğumda: "Tüyleri yeni çıkmış yavrulardan
her birinin kefareti bir koyundur. Yumurtalardan her birinin kefareti de yarım
dirhemdir" dedi. Umeyr'e: "Peki, ne yapayım?" diye sorduğumda:
"Bir koyun kes ve yarım dirheme de tahıl satın ai. Yiyeceği öğüttükten
sonra koyunun etiyle birlikte çevrende bulunan fakirlere yedir. Siz de bölgenin
yabancısı iseniz veya sizin de ihtiyacınız varsa bir kısmını kendinize
ayırabilirsiniz" dedi. Dönüşte Ata'ya uğrayıp Ubeyd'in söylediklerini
aktardığımda Ata: "ibn Abbas da bu konuda bana aynısını söyledi"
dedi.
8290- Ali b. Ebi Talib
der ki: "ihramlının öldürdüğü her iki güvercin yumurtası için kefaret
olarak bir dirhem vardır."
Tahric: İbn Hazm,
Muhalla'da (7/234) zikretmiştir.
ihramlının Devekuşu
Yumurtası Kırması
8291- Ma'mer bildiriyor:
Zühri'ye, ihramlının devekuşu yumurtası kırması konusunu sorduğumda: "Adil
/ dürüst bilirkişi olan iki kişi yumurtayı kırdığı zamanda değeri ne ise
kefaret olarak onun bedeline hükmederler" dedi.
8292- Muaviye b. Kurra
bildiriyor: Ensar'dan bir adam ihramlı iken devekuşu yuvasına bastı ve yuvada
bulunan bir yumurtayı kırdı. Ne yapması gerektiğini Hz. Ali'ye sorunca:
"Bunun kefareti deve cenini" veya "Devenin döllenme
bedelidir" dedi. Ensarlı oradan çıkıp Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) geldi ve olanları anlattı. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ne yapman gerektiği konusunda Ali'nin dediğini duydun! Ama sen yine de
ruhsata tutun ve ya oruç tut ya da yoksul doyur" buyurdu.
Tahric: Beyhaki (5/207),
Said b. Ebi Arube kanalıyla Matar el-Verrak'tan rivayet etti. Aynı raviden
Ahmed (5/58) ve Beyhaki (5/207) rivayet etti.
8293- Katade bildiriyor:
Ebu Melih b. Usame, Ebu Ubeyde b. Abdillah'a bir mektup yazarak ihramlının
devekuşu yumurtası kırması konusunu sordu. Ebu Ubeyde: "Bu konuda Abdullah
b. Mes'üd: ''Bir gün oruç tutulur veya bir yoksul doyurulur'' derdili şeklinde
bir cevap yazdı.
Abdullah b. Muharrer der
ki: Katade'nin Abdullah b. Husayn'dan naklen bildirdiğine göre Ebu Müsa
el-Eş'ari bu konuda: Bir gün oruç tutulur veya bir yoksul doyurulur"
demiştir. Muaviye b. Kurra'nın da Ensarlı bir adamdan aynısını bildirdiğini
işittim.
Tahric: Beyhaki (5/207).
8294- İbn Abbas der ki:
''İhramlının kırdığı devekuşu yumurtalarının kefareti, yumurtanın para olarak
bedelidir.''
Tahric: Beyhaki (5/208),
"İkrime-Ka'b b. Ucre" kanalıyla merfu olarak rivayet etti.
8295- ibrahim(-i Nehai)
ile Şa'bi: "ihramlının kırdığı devekuşu yumurtalarının kefareti yumurtanın
para olarak bedelidir" demişlerdir.
8296- ibrahim
bildiriyor: "Ömer b. el-Hattab ihramlının kırdığı devekuşu yumurtasında
kefaret olarak yumurtanın para olarak bedeline hükmetti."
Abdürrezzak der ki: Bunu
Ebu süfyan'a zikrettiğimde şöyle dedi:
"Sevri'nin A'meş'e
bu hadisi sorduğunu işittim. A'meş bunu İbn Ömer'den naklen Sevri'ye aktarınca
Sevri belki kaynağı İbn Ömer değil diye hadisi tekrar edip durdu. Ancak A'meş
her seferinde bunu Ömer b. el-Hattab'dan naklen zikretti."
8297- ibrahim(-i Nehai)
der ki: "ihramlının devekuşu ve benzeri hayvanların yumurtasını kırması
durumunda kefareti yumurtanın para olarak bedelidir.''
Tahric: İbn Ebi Şeybe
(4/13), "Hafs-İbrahim" kanalıyla rivayet etti.
8298- Hz. Ömer'in
azatlısı Eslem bildiriyor: Adamın biri Hz. Ömer'e ihramlının devekuşu yumurtası
kırması konusunu sorunca, Ömer: "Bunu Ali'ye sor! Zira Ali'ye istişare
etmemiz emredildi" dedi.
8299- Halid bildiriyor:
"ibn Sirin, ihramlı olmayan birine alması için devekuşu yumurtası gösteren
ihramlı kişinin kefaret olarak bir gün oruç tutma veya bir yoksulu doyurmasına
hükmetti."
Tahric: İbn Ebi Şeybe
(4/13), "Hafs-İbn Sirin" kanalıyla rivayet etti.
8300- ikrime bildiriyor:
İbn Abbas şöyle dedi: "Hz. Ali, ihramlı kişinin devekuşu yumurtası kırması
konusunda: ''Damızlık deveyi develerinin üzerine salarsın. Develerin aşılandığı
belli olduktan sonra kırdığın yumurta sayısınca deveyi (cenini) işaretlersin''
şeklinde hüküm verdi."
Abdulhamıd der ki:
ikrime böyle aktarınca ben: "Ama bu şekilde bunlar kurbanlık olur ve kişi
tutmayan aşıdan sorumlu tutulmaz" dedim.
ibn Abbas şöyle devam
etti: "Muaviye, Ali'nin bu fetvasına şaşırınca ben:
"Muaviye buna mı
şaşırıyor? Bu yumurtalar çarşıda satılmıyor mu? Böylesi bir durumda kişi bu
yumurtalardan satın alıp sadaka olarak verir" dedim.
Tahric: İbn Hazm,
Muhalla'da (7/234) zikretti.
8301- İbn Cüreyc'in
bildirdiğine göre Ata (b. Ebi Rabah) şöyle demiştir:
"Böylesi bir durumda
şayet develerin yoksa kırdığın her bir yumurta için iki dirhem ödersin.
Develeri olan kişi ise Hz. Ali'nin bu yönde verdiği fetvayı uygular."
8302- Ka'b b. Ucre
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ihramlının devekuşu
kırması durumunda kefaret olarak kırılan yumurtanın para olarak bedelinin
verilmesine hükmetti."
Tahric: Beyhaki (5/208),
Abbad b. Yakub kanalıyla el-Eslemi' den rivayet etti.
8303- İbn Mes'ud der ki:
"ihramlının kırdığı devekuşu yumurtalarının kefareti yumurtanın para
olarak bedelinin verilmesidir.''
Tahric: Beyhaki (5/208),
"Ebu'n-Nadr-Husayf" kanalıyla ve İbn Hazm (7/234), Veki kanalıyla
Husayf'tan rivayet ettiler.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Avın Harem
Bölgesine Getirilmesi