musannef Abdurrezzak

Zekat

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Zekat Miktarları

6792- Ma'mer'in bildirdiğine göre Zühri, zekat miktarları konusunda şöyle dedi: "Koyunlarda kırk koyundan yüz yirmi koyuna kadar zekat olarak bir koyun verilir. Yüzyirmibirden ikiyüz koyuna kadar da iki koyun verilir. ikiyüzbirden üçyüz koyuna kadar üç koyun verilir. Bunun üstündeki her yüz koyun için de zekat olarak bir koyun verilir. Develerde her beş devede zekat olarak bir koyun verilir. On devede iki koyun verilir. On beş devede üç koyun verilir. Yirmi devede dört koyun verilir. Yirmidört deveden otuz deveye kadar zekat olarak iki yaşına basmış bir dişi deve verilir. Hayvanlar içinde vermek için iki yaşına basmış dişi deve yoksa üç yaşına basmış bir erkek deve verilir. Otuzaltı deveden kırkbeş deveye kadar üç yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Kırkaltı deveden altmış deveye kadar da dört yaşına girmiş gebe bir deve verilir. Altmışbir deveden yetmişbeş deveye kadar beş yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Yetmişaltı deveden doksan deveye kadar üç yaşına girmiş iki dişi deve verilir. Doksanbir deveden yüzyirmi deveye kadar dört yaşına girmiş ve gebe olan iki deve verilir. Yüzyirmiden daha yukarısı için de her elli deve için dört yaşına girmiş bir dişi deve, her kırk deve için üç yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Zekatı hesaplanırken hayvanların küçüğü de, büyüğü de hesaba katılır."

Tahric: Tirmizi (2/4) bunu "Süfyan b. Hüseyn-Salim'in babası" kanalıyla merfu olarak rivayet etti.

6793- Abdullah b. Ebi Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm bildirir:

Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize gönderdiği mektupta şöyle yazıyordu: "Tamamen kesilen burunda diyet olarak yüz deve vardır. Karın boşluğuna kadar ulaşan yaralamalarda tam diyetin üçtebiri verilir. Beyin zarma ulaşan yaralamalarda da diyet ayni şekildedir. Gözde diyet eli devedir. Elde elli devedir. Ayakta elli devedir. Elin olsun ayağın olsun parmakların her biri için diyet on devedir. Dişte diyet beş devedir. Kemiğe ulaşan yaralama larda diyet beş devedir.

Koyunlarda kırk koyundan yüz yirmi koyuna kadar zekat olarak bir koyun verilir. Yüzyirmibirden ikiyüz koyuna kadar da iki koyun verilir. ikiyüzbirden üç yüz koyuna kadar da üç koyun verilir. Bunun üstündeki her yüz koyun için de zekat olarak bir koyun verilir. Develerde yirmiden otuzbeş deveye kadar zekat olarak iki yaşma basmış bir dişi deve verilir. Hayvanlar içinde vermek için iki yaşma basmış dişi deve yoksa üç yaşma basmış bir erkek deve verilir. Otuzaltı deveden kırkbeş deveye kadar üç yaşma girmiş bir dişi deve verilir. Kırkaltı deveden altmış deveye kadar da dört yaşma girmiş bir dişi deve verilir. Altmışbir deveden yetmişbeş deveye kadar da beş yaşma girmiş bir dişi deve verilir. Yetmişaltı deveden doksan deveye kadar üç yaşma girmiş iki dişi deve verilir. Doksanbir deveden yüzyirmi deveye kadar da dört yaşma girmiş iki dişi deve verilir. Yüzyirmiden daha yukaTıSı için de her elli deve için dört yaşma girmiş bir dişi deve verilir. Yirmibeşten daha az olan develerde her beş deve için zekat olarak yaşlı veya kör olmayan bir koyun verilir. Sığırlarda ise her otuz sığırda zekat olarak iki yaşma girmiş bir erkek sığır, kırk sığır için ise üç yaşma girmiş bir dişi sığır verilir. "

6794- Hz. Ali der ki: "Burunda (yaralama durumunda şeri ceza olarak suçlu tarafa) tam diyet vardır. Haşefede (erkeklik organının sünnet yerinde) tam diyet vardır. Dilde tam diyet vardır. Tek elde yarım diyet vardır. Tek ayakta yarım diyet vardır. Dişte diyet olarak beş deve vardır. Kemiğe ulaşan yaralamalarda diyet olarak beş deve vardır. Kemikleri yerinden oynatan yaralamalarda diyet olarak onbeş deve vardır. Beyin zarına ulaşan yaralamalarda tam diyetin üçtebiri, karın boşluğuna kadar ulaşan yaralamalarda da tam diyetin üçtebiri verilir. Her parmak için de diyet olarak on deve verilir.

Beş devede zekat olarak bir koyun, on devede iki koyun, onbeş devede üç koyun, yirmi devede de dört koyun vardır. Yirmibeş devede beş koyun vardır. Yirmibeş deveden otuzbeş deveye kadar zekat olarak iki yaşına basmış bir dişi deve verilir. Hayvanlar içinde vermek için iki yaşına basmış dişi deve yoksa üç yaşına basmış bir erkek deve verilir. Otuzaltı deveden kırkbeş deveye kadar üç yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Kırkaltı deveden altmış deveye kadar da dört yaşına girmiş gebe bir deve verilir. Altmışbir deveden yetmişbeş deveye kadar beş yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Yetmişaltı deveden doksan deveye kadar üç yaşına girmiş iki dişi deve verilir. Doksanbir deveden yüzyirmi deveye kadar dört yaşına girmiş ve gebe olan iki deve verilir. Yüzyirmiden daha yukarısı için de her elli deve için dört yaşına girmiş bir dişi deve, her kırk deve için de üç yaşına girmiş bir dişi deve verilir.

Sığırlarda ise her otuz sığır için zekat olarak iki yaşını doldurmuş bir erkek sığır, kırk sığırda ise üç yaşına girmiş bir dişi sığır verilir. Koyunlarda kırk koyundan aşağısı için zekat yoktur. Kırk koyundan yüzyirmi koyuna kadar her kırk koyun için zekat olarak bir koyun verilir. Yüzyirmibirden ikiyüz koyuna kadarda iki koyun verilir. ikiyüzbirden üçyüz koyuna kadar üç koyun vardır. Bunun üstündeki her yüz koyun için de zekat olarak bir koyun verilir. Zekat olarak alınacak koyunlar zekat memuru istemedikten sonra yaşlı veya kusurlu olmamalıdır. Zekat miktarını azaltmak için ayrı olan hayvanlar (sürüler) bir araya getirilemeyeceği gibi sürü de parçalara bölünmemelidir. Yağmur suyu veya kuyu suyu ile sulanan ürünlerde zekat, ürünün ondabiridir. Taşıma suyu ile sulanan ürünlerde ise zekat ondabirin yarısıdır. Gümüşte, bir yılı dolduran ikiyüz dirhemde zekat olarak beş dirhem vardır. ikiyüz dirhemden daha az olan gümüşte zekat yoktur. ikiyüz dirhemden daha fazla olan gümüşün de fazlalık oranı hesaplanarak zekatı verilir. At ve köleleriniz için ise zekat almıyorum."

Tahric: Bir kısmını Tirmizi (2/3), Ebu Avane kanalıyla Ebu İshak'tan ve Ebu Davud (221), Züheyr ve Cerir b. Hazım kanalıyla Ebu İshak'tan rivayet ettiler.

6795- Muhammed b. el-Hanefıyye anlatıyor: Müslümanlardan bazıları babama (Hz. Ali'ye) gelip Hz. Osman'ın zekat memurlarından yana şikayette bulundular. Babam da bana şöyle dedi: "Şu mektubu al ve Osman b. Affan'a gidip: "Babam, inasanlardan bazılarının senin zekat memurlarından yana şikayette bulunduklarını, zekat miktarları konusunda Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) emirlerinin bu mektupta yazılı olduğunu, memurlarının da buna göre zekat almalarını gerektiğini söylüyor" de."

Bunun üzerine mektubu alıp Osman'a gittim. Yanına girdiğimde: "Bazı insanların senin zekat memurlarından yana şikayette bulunmaları üzerine babam beni sana gönderdi. Bu mektupta da Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zekat konusundaki emirleri bulunuyor. Memurlarına söyle buna göre zekatları alsınlar" dedim. Osman ise: "Senin getirdiğin mektuba ihtiyacımız yok!" karşılığını verdi. Babama dönüp Osman'ın söylediğini aktardığımda:

"Sorun değil! Mektubu aldığın yere geri koy" dedi. Babam, Osman hakkında kötü bir şey söyleyecek olsaydı o zamanda söylerdi."

Ravi der ki: "Söz konusu mektubun içinde Hz. Ali'nin bir önceki hadiste zikredilen sözleri vardı. "

Tahric: Buhari, hums ana başlığı altında Humeydi ve Kuteybe kanalıyla İbn Uyeyne'den rivayet etti.

6796- Hz. Ali der ki: "Koyunlarda kırk koyundan aşağısı için zekat yoktur. Kırk koyundan yüzyirmi koyuna kadar için zekat olarak bir koyun verilir. Yüzyirmibirden ikiyüz koyuna kadarda iki koyun verilir. ikiyüzbirden üçyüz koyuna kadar üç koyun verilir. Bunun üstündeki her yüz koyun için de zekat olarak bir koyun verilir. Zekat olarak alınacak koyunlar yaşlı veya kusurlu olmamalıdır. Bunun yanında zekat memuru kabul etmedikten sonra teke de alınmaz. Zekat miktarını azaltmak için ayrı ayrı hayvanlar bir araya getirilemeyeceği gibi sürü de parçalara bölünmemelidir. ''

Tahric: Ebu Davud bu rivayete işaret etmiş ve: "Şu'be ile Süfyan bunu Ebu İshak kanalıyla Asım' dan, o da Hz. Ali' den rivayet etmişler; ancak hadisi Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dayandırmamışlardır" demiştir.

6797- Abdürrezzak başka bir kanalla ibrahım'den yukarıdakinin aynısını bildirir; ancak ibrahım bu rivayetinde kör veya kusurlu koyun ile tekeden bahsetmez.

Süfyan der ki: "Bu miktarlar otlak ve meralarda yetişen hayvanlar için geçerlidir. Ticarette kullanılan hayvanlar ise mal cinsinden aynı değerde gümüş ile hesaplanırlar. Şayet para olarak değerleri ikiyüz dirheme ulaşıyorsa zekatlarını vermek gerekir."

6798- Hz. Ömer der ki: "Otlaklarda beslenen koyunlarda yüzyirmi koyuna kadar zekat olarak bir koyun verilir. Yüzyirmibirden ikiyüz koyuna kadarda iki koyun verilir. ikiyüzbirden üçyüz koyuna kadar üç koyun verilir. Bunun üstündeki her yüz koyun için zekat olarak bir koyun verilir. Zekat olarak alınacak koyunlar yaşlı veya kusurlu olmamalıdır. Aynı şekilde zekat memuru kabul etmedikten sonra teke de alınmaz.

Develerde ise beş devede zekat olarak bir koyun, on devede iki koyun, onbeş devede üç koyun, yirmi devede de dört koyun vardır. Yirmibeş devede beş koyun vardır. Yirmibeş deveden otuzbeş deveye kadar zekat olarak iki yaşına basmış bir dişi deve verilir. Hayvanlar içinde vermek için iki yaşına basmış dişi deve yoksa üç yaşına basmış bir erkek deve verilir. Otuzaltı deveden kırkbeş deveye kadar üç yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Kırkaltı deveden altmış deveye kadar dört yaşına girmiş gebe bir deve verilir. Altmışbir deveden yetmişbeş deveye kadar beş yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Yetmişaltı deveden doksan deveye kadar üç yaşına girmiş iki dişi deve verilir. Doksanbir deveden yüzyirmi deveye kadar dört yaşına girmiş ve gebe olan iki deve verilir. Yüzyirmiden daha yukarısı için de her kırk deve için üç yaşına girmiş bir dişi deve, her elli deve için de dört yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Zekat belirlenirken hayvanların küçüğü de, büyüğü de hesaba katılır. Hayvanları karışık olan ortaklardan alınan zekatta ortaklar bunu hisselerine göre hesaplarlar. Zekat miktarını azaltmak için ayrı ayrı hayvanlar bir araya getirilemeyeceği gibi sürü de parçalara bölünmemelidir."

Tahric: Malik bunu "İbn Ömer, Hz. Ömer'in şu mektubunu okudu ... " lafzıyla rivayet etti.

6799- Abdürrezzak başka bir kanalla koyunların zekatı konusunda İbn Ömer'den aynısını bildirir.

6800- Abdürrezzak başka bir kanalla Hz. Ömer'den aynısını bildirir.

6801- Abdürrezzak başka bir kanalla develerin zekatı konusunda İbn Ömer'den aynısını bildirir.

6802- ikrime b. Halid bildiriyor: Ebü Bekr b. Abdillah b. Ubeydillah b. Ömer el-Hattab zekat konusunda bana bir mektup yazdı ve bu mektubun kopyasını çıkardım. Ebü Bekr'in söylediğine göre kendisi bu mektubu Ömer b. el-Hattab'ın kılıcının kınına bağlı bulmuştur. içinde şöyle yazıyordu:

"Yirmidört ve daha aşağısı olan develerde her beş deve için zekat olarak bir koyun vardır. Yirmibeş deveden otuzbeş deveye kadar iki yaşında bir dişi deve vardır. Hayvanlar içinde vermek için iki yaşına basmış dişi deve yoksa üç yaşına basmış bir erkek deve verilir." Bundan daha fazla olan deve konusundaki zekat da "Sevri- Ubeydullah b. Ömer - Nafı - İbn ÖmerÖmer" kanalıyla rivayet edilen hadiste geçtiği gibidir.

6803- ibrahim(-i Nehai) der ki: "Sayıları beşten aşağı olan develerde zekat yoktur. Beş devede zekat olarak bir koyun, on devede iki koyun, onbeş devede üç koyun, yirmi devede de dört koyun verilir. Yirmibeş deveden otuzbeş deveye kadar zekat olarak iki yaşına basmış bir dişi deve verilir. Hayvanlar içinde vermek için iki yaşına basmış dişi deve yoksa üç yaşına basmış bir erkek deve verilir. Otuzaltı deveden kırkbeş deveye kadar üç yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Kırkaltı deveden altmış deveye kadar dört yaşına girmiş gebe bir deve verilir. Altmışbir deveden yetmişbeş deveye kadar beş yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Yetmişaltı deveden doksan deveye kadar üç yaşına girmiş iki dişi deve verilir. Doksanbir deveden yüzyirmi deveye kadar dört yaşına girmiş ve gebe olan iki deve verilir. Daha yukarısı için de ilk başta olduğu gibi yeniden bir hesaplama yapılır. Yüzden sonraki her elli deve için de dört yaşına girmiş bir dişi deve verilir."

Süfyan(-ı Sevr!) der ki: "ibrahım'den aktarılan bu sözün açıklaması şöyledir: "Develer yüzyirmiden daha fazla ise her beş deve için bir koyun, her on deve için iki koyun, her onbeş deve için üç koyun, her yirmi deve için de dört koyun vardır. Deve sayısı yüzkırka ulaştığı zaman zekat olarak dört yaşına girmiş iki dişi deve ile dört koyun verilir. Deve sayısı yüz kırkbeşe ulaştığı zaman zekat olarak dört yaşına girmiş iki dişi deve ile iki yaşına girmiş bir dişi deve verilir. Deve sayısı yüzelliye ulaştığı zaman zekat olarak dört yaşına girmiş üç dişi deve verilir. Yüz elli'den daha fazla olan develerin zekatı konusunda da en başta olduğu gibi yeniden bir hesaplama yapılır."

6804- Yahya b. Said'in kardeşi Sa'd b. Said'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "(Zekat miktarını azaltmak için) ayn ayrı hayvanlar bir araya getirilemeyeceği gibi sürü de parçalara bölünmemelidir" buyurmuştur.

Tahric: Şahitleri vardır: Enes'ten Buhari (2/236) ve Nesai (5/22) ile İbn Ömer' den Ebü Davud (2/98) ve Tirmizi (3/17) rivayet ettiler.

6805- Yahya b. Ebi Kesir der ki: "Zekat olarak annesinden henüz ayrılmış buzağı alınamaz."

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Zekat Hayvanlarının Sayılma ve Alınma Şekilleri