|
musannef Abdurrezzak |
Namaz |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Namaz Vakitleri
2028- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Cebrail Ka'be'nin yanında bana imam olup öğle namazını güneş tepe noktasını
geçtikten sonra. gölge ayakkabı bağı kadar iken kıldırdı.
Sonra her şeyin gölgesi
kendi boyu kadar olunca ikindi namazını; sonra oruçlunun orucunu açtığı zaman
akşam namazını; sonra ufuktaki aydınlık kaybolduğu zaman yatsı namazını,
oruçluya yeme içmenin haram olduğu vakitte de sabah namazını kıldırdı. ikinci
gün ise her şeyin gölgesi kendi boyu kadar olunca öğle namazını: her şeyin
gölgesi kendisinin iki katı kadar olunca ikindi namazını; sonra oruçlunun
orucunu açacağı vakitte akşam namazını, gecenin üçte biri geçince yatsı
namazını kıldırdı. Ortalık ağarınca da sabah namazını kıldırdı ve bana dönüp:
''Ey Muhammed! Senden önceki peygamberlere de belirlenen vakitler bunlar olup,
namaz vakitleri bu ikisi arasındadır'' dedi. "
Tahric: İbn Ebi Şeybe
(s. 212), Veki' kanalıyla Sevri'den ve Tahavi (1/87), Müemmel b. İsmail
kanalıyla Sevri' den rivayet ettiler.
2029- İbn Abbas
bildiriyor: Güneş tepe noktasını aşınca Cebrail, Resulullah'a (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) geldi ve: "Kalk namaz kıl!" dedi. Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp öğle namazını kıldı. Sonra her şeyin
gölgesi kendi boyu kadar olunca yine geldi ve: "Kalk namaz kıl!"
dedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp ikindi namazını kıldı.
Sonra güneş batıp gece girince geldi ve: "Kalk namaz kıl!" dedi.
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp akşam namazını kıldı. Sonra
ufuktaki aydınlık kaybolunca geldi ve: "Kalk namaz kıl!"
dedi. Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp yatsı namazını kıldı. Sonra şafak sökünce
geldi ve: "Kalk sabah namazını kıl!" dedi. Allah Resülü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) kalkıp sabah namazını kıldı. ikinci gün ise her şeyin gölgesi
kendi boyunun iki katı kadar olunca geldi ve: "Kalk namaz kıl!" dedi.
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp ikindi namazını kıldı. Sonra
güneş batıp gece girince geldi ve: "Kalk namaz kıl!" dedi. Allah
Resülü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp akşam namazını kıldı. Sonra gecenin
üçte biri geçince geldi ve: "Kalk namaz kıl!" dedi. Allah Resülü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp yatsı namazını kıldı. Sonra şafak sökünce
geldi ve: "Kalk namaz kıl!" dedi. Allah Resülü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) kalkıp sabah namazını kıldı. Sonrasında Cebrail ona: "Senden önceki
peygamberlerin namaz vakitleri böyleydi. Sen de bu vakilerde kıl"
dedi.
2030- İbn Cüreyc, Nafi'
b. Cübeyr ile başkasından bildirir: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
isra gecesinin diğer gününde öğle vakti güneş tepe noktasını aştığında Cebrail'in
semadan aşağıya inişini görünce ürktü ki isra olayının tümünde kendisini tek
korkutan şey bu oldu. Bundandır öğle namazı ilk namaz olarak anılır. Daha sonra
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cemaatle namaza!"
şeklinde ashabına çağrı yaptırdı. Toplandıklarında Cebrail, Peygamberimize
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de
Müslümanlara dört rekatlık bir namaz kıldırdı. ilk iki rekatı uzatırken diğer
iki rekatı kısa tuttu. Sonra Cebrailı Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) selam verince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de
Müslümanlara selam verdi. ikindi vaktinde de öğle namazında yapılan şeyin
aynısı yapıldı. Sonra Cebrail gecenin başlarında bir daha semadan indi. inince
yine: "Cemaatle namaza!" şeklinde çağrı yapıldı. Toplandıklarında
Cebrail, Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Müslümanlara namaz kıldırdı. ilk iki rekatı
uzatırken diğer bir rekatı kısa tuttu. Sonra Cebrail, Peygamberimize
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) selam verince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) de Müslümanlara selam verdi. Gecenin üçte biri geçtikten sonra Cebrail
yine semadan indi ve: "Cemaatle namaza!" şeklinde çağrı yapıldı. Toplandıklarında
Cebrail, Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Müslümanlara namaz kıldırdı. ilk iki rekatı
uzatıp kıraati açıktan yaparken diğer iki rekatı kısa tuttu. Sonra Cebrailı
Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem) selam verince Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Müslümanlara selam verdi. Şafak sökünce de
Cebrail geldi. Toplandıklarında Cebrail, Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Müslümanlara namaz
kıldırdı. Sabah namazını kıldırırken rekatları uzun tuttu ve kıraati yaparken
de sesini yükseltti. Sonra Cebrailı Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) selam verince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de
Müslümanlara selam verdi.
Tahric: Aişe hadisinden
Müslim (1/159) rivayet etti.
2031- İbn Cüreyc der ki:
Ata (b. Ebi Rabah)'a: "Namaz vakitleri nedir?" diye sorduğumda şöyle
dedi: Adamın biri Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldi ve:
"Namaz vakitleri nelerdir?" diye sordu. Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Bugün ve yarm kıldıracağım namazlara katıl"
buyurdu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle namazını güneş tepe
noktasını aşınca kıldırdı. Sonra ikindi namazını vakti girer girmez kıldırdı.
Akşam girince de akşam namazını kıldırdı. Yatsı namazını hangi vakitte
kıldırdığını ise bilmiyorum." İbn Cüreyc der ki: "Ata'dan başkası
Peygamberimizin (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yatsı namazını ufuktaki aydınlık
kaybolduğunda kıldırdığını söyledi." Ata şöyle devam etti:
"Sonra da şafak
sökünce sabah namazını kıldırdı. Diğer gün öğle namazını (güneş tepe noktasını
aştıktan sonra) vakit serinleyince kıldırdı." Ona: "ilk serinlik
mi?" diye sorduğumda Ata: "Bu serinlikten çok çok sonra" kıldırdı
dedi ve şöyle devam etti: "Sonra ikindi namazını vakti girdikten sonra
geciktirerek kıldırdı." Ona: "Ne kadar geciktirdi?" diye
sorduğumda: "Güneş sarı renge girmeye yakın akşama doğru kıldırdı"
dedi ve şöyle devam etti:
"Ufuktaki aydınlık
kaybolduğunda da akşam namazını kıldırdı. Yatsı namazını hangi vakitte
kıldırdığını ise bilmiyorum." İbn Cüreyc der ki: "Ata'dan başkası
Peygamberimizin (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yatsı namazını gecenin ilk üçte
biri içinde kıldırdığını söyledi." Ata şöyle devam etti: "Sabah
namazını da ortalık iyice aydınlandığında kıldırdı." Ona: "Hangi
vakitte kıldırdı?" diye sorduğumda:
"Güneş doğmadan
önce neredeyse vakti geçmek üzereyken kıldırdı" dedi ve şöyle devam etti:
"Daha sonra Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bana namaz
vakitlerini soran ve öğrenmek isteyen kişi nerede?" diye sorunca, söz
konusu adam getirildi. Ona: "Dün ve bugün kıldırdığım namazlarda bulundun
mu? işte namazlanne kıldırdığım bu vakitler arasında kıl" buyurdu."
Sonrasında Ata bana döndü ve: "Sanırım Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) de namazları bu iki vakitler arasında kılıyordu" dedi.
Tahric: Tahavl (1/88),
farklı kanallardan mana olarak benzerini rivayet etti. Ebü Müsa hadisinden
Müslim (178) rivayet etti.
2032- Muhammed b. Amr b.
Hazm, babasından bildirir: Cebrail inip Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) öğle namazını kıldırdı. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
öğle namazını güneş tepe noktasını aştıktan sonra kıldırdı. Her şeyin gölgesi
kendi boyu kadar olunca ikindi namazını kıldırdı. Güneş battıktan sonra akşam
namazını kıldırdı. Ufuktaki aydınlık kaybolduğunda ise yatsı namazını kıldırdı.
Ortalık ağarmaya başlayınca da sabah namazını kıldırdı. ikinci gün Cebrail yine
inip Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazı kıldırdı. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Müslümanlara namazı kıldırdı. Öğle
namazını her şeyin gölgesi kendi boyu kadar olduğunda kıldırdı. Her şeyin
gölgesi kendisinin iki boyu kadar olduğunda ikindi namazını kıldırdı. Akşam
namazını bir önceki günle aynı vakitte güneş batınca kıldırdı. Geceden az bir
vakit geçince de yatsı namazını kıldırdı. Sabah namazını da ortalık iyice
ağarınca kıldırdı. Sonra da: "namazları bu iki vakitler içinde ktim"
buyurdu.
Tahric: Abdürrezzak
kanalıyla İshak b. Rahuye rivayet etti.
2033- Ebü 8ekr b.
Muhammed der ki: "Cebrail, Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
geldi ve güneş tepe noktasını aşınca öğle namazını kıldırdı. .. ''
Tahric: Mecına' da (1/305)
geçtiği üzere Taberanı rivayet etti. Cabir hadisinden Nesai (1/251, 252) ve EbU
Davud (393) rivayet etti.
2034- İbn Mes'ud der ki:
"Namazın da hac gibi belli bir vakti vardır. Onun için namazları vaktinde
kılın."
2035- Ebu'I-Aliye
er-Riyahi bildiriyor: Ömer b. el-Hattab, Ebu Müsa'ya şöyle bir mektup yazdı:
"Öğle namazını güneş tepe noktasını aştığı zaman kıL. ikindi namazını
güneş ufka doğru inerken ancak henüz parlak ve beyazken kıL. Akşam namazını
güneş battığında kıl. Yatsı namazını ufuktaki aydınlık kaybolduğu zaman kıL.
Zira gece yarısına kadar yatsı namazı vaktinde kılınmış olur. Sonrasında kılmak
ise vakti aşmak demektir. Sabah namazını da yıldızlar birbirine karışarak
görünmeye başladıklarında kıl. Sabah namazında kıraati uzun tut. Ve bil ki
herhangi bir mazeret olmaksızın iki namazı cemederek kılmak büyük
günahlardandır."
2036- Ebu Süheyl b.
Malik, babasından bildirir: Ömer b. el-Hattab, Ebu Musa el-Eş'ari'ye şöyle bir
mektup yazdı: "Güneş tepe noktasını aştığında öğle namazını kıl. Güneşe
sarılık bulaşmadan, henüz parlak ve beyaz iken ikindi namazını kıL. Uyuyup
kalmadıktan sonra da yatsıyı geciktir. Sabah namazını yıldızlar birbirine
karışarak görünmeye başladıklarında kıL. Sabah namazında mufassal sürelerden
iki uzun süre oku.''
Tahric: Malik, Muvatta,
"Namaz Vakitleri" başlığı altında rivayet etti.
2037- İbn Ömer
bildiriyor: Hz. Ömer diğer şehirlerde bulunan Müslümanlara şöyle bir mektup
gönderdi: "Öğle namazını güneşin tepe noktasını aşmasından her şeyin
gölgesi kendi boyu kadar olduğu zamana kadar kılın. ikindi namazını güneşin
batımına kadar binekli bir yolcunun iki veya üç fersah yol alabileceği bir
zamana kadar kılın. Güneş batıp gece girince de akşam namazını kılın. Yatsı
namazını ufuktaki aydınlık kaybolduktan gecenin ilk içte birinin bitimine kadar
kılın. Başka bir şeyle meşgul olup namazın vaktini geçirmeyin. Yatsıyı kılmadan
uyuyanın gözleri uyku görmesin! Yatsıyı kılmadan uyuyanın gözleri uyku
görmesin!"
2038- Nafi' bildiyor:
Ömer b. el-Hattab valilerine şöyle bir mektup yazıp gönderdi: "Bana göre
en önemli işiniz namazdır. Kim namazı gözetip devamlı kılarsa dinini korumuş
olur. Her kim de onu heba ederse, namaz dışındakileri heba etmesi daha
kolayolur. Öğle namazını gölge boyu bir arşından sizin boyunuz kadar olana dek
kılın. ikindi namazını güneş yüksekte beyaz ve parlakken, yani güneşin batımına
kadar binekli bir yolcunun iki veya üç fersah yol alabileceği bir zamana kadar
kılın. Güneş batınca da akşam namazını kılın. Yatsıyı ufuktaki beyazlık
kaybolduktan gecenin ilk üçte birinin bitimine kadar kılın. Yatsıyı kılmadan
uyuyanın gözleri uyku görmesin! Yatsıyı kılmadan uyuyanın gözleri uyku
görmesin! Sabah namazını ise yıldızlar ortaya çıkıp bir araya geldiği zaman
kılın."
2039- Abdürrezzak başka
bir kanalla İbn Ömer'den yukarıdakinin aynısını bildirir.
2040- İbn Lebibe
bildiriyor: "Mescid-i Haram'da oturan Ebu Hureyre'nin yanına geldim,"
Osman b. Huseym der ki: "ibn Lebibe'ye: "Ebu Hureyre nasıl
birisiydi?" diye sorduğumda: "Esmer, başında iki saç örgüsü olan,
geniş omuzlu ve dişleri ayrık birisiydi" dedi ve şöyle devam etti:
"Ona:
"Bizim için olmazsa
olmazlardan biri olan namaz konusunda bilgi ver" dediğimde, Ebu Hureyre:
"Sen kimsin?" diye sordu. "Allah'a itaatleriyle mutlu olan ve
buna sarılan bir topluluktanım" dedim. Ebu Hureyre:
"Kimlerdensin?" diye sorunca: "Sakif kabilesindenim" dedim.
Bana: "Amr b. Evs'e neden gitmedin?" diye sorunca, ben: "Amr'ı
biliyorum, ancak ben gelip sana sormak istedim" dedim. Bana:
"Kur'an'dan bildiğin bir yer var mı?" diye sorunca, ben: "Evet,
var" dedim ve Fatiha Süresi'ni okudum. Ebu Hureyre: "Bu okuduğun Yüce
Allah'ın, hakkında: "Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi ayeti ve yüce
Kur'an'ı verdik"[Hicr, 87] buyurduğu süredir" dedi ve: "Maide
Süresi'ni biliyor musun?" diye sordu. "Evet, biliyorum"
karşılığını verdiğimde: "O zaman abdestle ilgili ayeti oku" dedi.
Abdestle ilgili ayeti okuduğumda: "Gördüğüm kadarıyla namaz için abdesti
biliyorsun" dedi ve: "Yüce Allah'ın: "Güneşinzevalindengecenin
karanlığına kadar namazı kıl... .. [İsra, 78] buyurduğunu görmüyor musun?
Güneşin zevalinden kastın ne olduğunu biliyor musun?" diye sordu.
"Hayır, bilmiyorum" karşılığını verdiğimde: "Gün ortası güneşin
tepe noktasını aşması, tepeden batıya doğru kaymasıdır. Evet, işte bu zamanda
öğle namazını kılarsın. ikindiyi de güneş henüz sıcaklık verirken, beyaz ve
parlak iken kılarsın" dedi ve: "Gecenin karanlığından kasıt nedir
biliyor musun?" diye sordu. "Evet, güneşin batmasıdır" karşılığını
verdiğimde: "Evet, işte güneş batar batmaz beklemeden akşam namazını
kılarsın. ufuktaki beyazlık kaybolup" dedi ve doğuya doğru işaret ederek
şöyle devam etti: "Şuradan gecenin geldiğini gördüğünde yatsı namazı vakti
girmiş demektir. Bu vakitten gecenin üçte biri bitene kadar yatsı namazını
kılabilirsin. Ancak ufuktaki beyazlık gider gitmez yatsıyı kılman daha iyidir.
Şafak sökünce de sabah namazını kılarsın." Sonra:
"Şafak nedir?"
biliyor musun?" diye sordu. "Evet, biliyorum" karşılığını
verdiğimde: "Herkes şafağı bilmez" dedi. Ona: "Gecenin karanlığı
ile gündüzün aydınlığının karşılaşmasıdır" dediğimde: "Evet, işte bu
zamandan başlamak üzere ortalık ağarıp aydınlanıncaya kadar sabah namazını
kılabilirsin" karşılığını verdi.
Sonra anlatırken bana:
"Dizlerini dikip oturmaktan da sakın ve namazını bitirinceye kadar da
(namazda) yanlışlık yapma" dedi. Ona: "Bana orta namazdan bahsef'
dediğimde şu karşılığı verdi: "Yüce Allah: "Güneşin zevalinden
gecenin karanlığına kadar namazı kıl. Bir de sabah namazını kıl. Çünkü sabah namazı
şahitlidir''[İsra, 78] buyurur. Yine: " ... Ve yatsı namazından sonra ...
"[Nur, 58] buyurmuştur. Bu şekilde Yüce Allah tüm namazları zikretmiş,
sonra da: "Namazlara ve orta namaza devam edin ... ''[Bakara, 238]
buyurmuştur. Bil ki bu namaz da ikindi namazıdır. Bu namaz ikindi namazıdır. ''
Tahric: Buhari,
Tarihu'l-Kebir'de 3 (1/357) farklı bir kanal ve lafızla ve Tahavı (1/103),
"İsmail-İbn Huseym" kanalıyla rivayet ettiler.
2041- Ümmü Seleme'nin
azatlısı Abdullah b. Rafı' bildiriyor: Ebu Hureyre'ye namaz vakitlerini
sorduğumda şöyle dedi: "Ben sana vakitlerini söyleyeyim. Gölgen boyun
kadar olduğu zaman öğle namazını kıl. Gölgen boyunun iki katı olduğu zaman
ikindi namazını kıl. Güneş battığı zaman akşam namazını kıl. Yatsı namazını da akşam
namazının vaktinin bitiminden gecenin üçte biri geçinceye kadar kılabilirsin.
Yatsıyı kılmadan gece yarısına kadar uyursan da gözün uyku görmesin! Ortalık
aydınlanınca da sabah namazını kılarsın. ''
Tahric: Malik, Muvatta
(1. Cilt) "Namaz Vakitleri" başlığı altında rivayet etti.
2042- ibrahım(-i NehaI)
der ki: "Sizden öncekiler öğle namazını elden geldiğince erkenden kılar,
ikindi namazını da elden geldiğince geciktirirlerdi. ''
Tahric: İbnu't-Türkmanı,
el-Cevheru'n-Naki (1/443), Abdürrezzak'tan irad ve Tahavı (1/114), Ukadı
kanalıyla Sevri' den rivayet ettiler.
2043- A'meş der ki:
"Abdullah (b. Mes'ud)'un öğrencileri öğleyi erkenden kılar, ikindiyi
geciktirirlerdi. Akşam namazını erkenden kılar, yatsıyı da
geciktirirlerdi."
Tahric: İbnu't-Türkmani,
el-Cevheru'n-Naki (1/443), Abdürrezzak kanalıyla ve Tahavı (1/114), Ukadı
kanalıyla Sevri'den rivayet ettiler.
2044- Zühri anlatıyor:
Ömer bir Abdülzaziz bir gün ikindi namazını geciktirerek kıldırdı. Bunun
üzerine Urve ona şöyle dedi: "Beşır b. Ebi Mes'ud el-Ensarl'nin bana
bildirdiğine göre Muğıre bir defasında ikindi namazını geciktirerek kılınca Ebu
Mes'ud ona: "Ey Muğıre! Vallahi öğrendiğime göre Cebrail inip Resulullah'a
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz kıldırdı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) de Müslümanlara namaz kıldırdı. Sonra Cebrail bir daha inip namaz
kıldırdı. Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Müslümanlara namaz
kıldırdı. .. " diyerek beş vakit namazı saydı." Ömer ona: "Ey
Urve! Ne dediğine dikkat et! Namazın vakitlerini Cebrail mi belirledi?"
deyince, Urve:
"Beşır b. Ebi
Mes'üd bana bu şekilde anlattı" karşılığını verdi. Ömer de vefat edene
kadar (gökteki) belirli işaretlerden yola çıkarak namaz vakitlerini tayin
ederdi.
Tahric: Ahmed (4/120),
Abdürrezzak kanalıyla rivayet etti.
2045- İbn Şihab
bildiriyor: Ömer b. Abdilaziz'in Urve'ye namaz vakitlerini sorduğunu işittim.
Urve b. ez-Zübeyr şu karşılığı verdi: "Muğıre b. Şu'be, Küfe emiriyken
ikindi namazını akşama doğru kıldı. Bunun üzerine Ebu Mes'ud el-Ensarı yanına
girdi ve şöyle dedi: "Ey Muğıre! Öğrendim ki Cebrail inip Resulullah'a
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz kıldırdı. Resulullah'a da (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) onun söylediği vakitlerde beş vakit namazı Müslümanlara
kıldırdı. Sonra da Müslümanlara: "Bu şekilde kılmam emredildi"
buyurdu. Ömer ona:
"Ey Urve! Ne
dediğine dikkat et! Namazın vakitlerini Cebrail mi belirledi?" deyince,
Urve: "Beşır b. Ebi Mes'ud, babasından naklen bunu anlatırdı"
karşılığını verdi.
Sonraki sayfa için aşağıdaki
link’i kullan: