DEVAM: 3. RESULULLAH
S.A.V.'DEN HADİS RİVAYETİNDE TEVAKKİ (SAKINMA, ÇEKİNME VE İHTİYAT)
حَدّثَنا
أحمد بن عبدة،
حَدّثَنا
حماد بن زيد،
عَنْ
مُجَالِد،
عَنْ
الشَّعْبِيَّ،
عَنْ قرظة بن
كعب؛ قَالَ:
بعثنا عمر بن
الخطاب إلى
الكوفة
وشيعنا. فمشى
معنا إلى موضع
يقَالَ له
صرار. فقَالَ:
أتدرون لم مشيت
معكم؟ قَالَ،
قلنا: لحق
صحبة رَسُول
اللّه صلى
اللّه عليه
وسلم ولحق
الأنصار.
قَالَ: لكني
مشيت معكم
لحديث أردت أن
أحَدّثَكم
به، فأردت أن
تحفظوه
لممشاي معكم.
إنكم تقدمون
على قوم
للقرآن في
صدورهم هزيز
كهزيز المرجل.
فإذا رأوكم
مدوا
إلَيْكُم
أعناقهم
وقَالَوا:
أصحاب
مًحَمَّد.
فأقلوا
الرواية عَنْ
رَسُول اللّه
صلى اللّه
عليه وسلم، ثم
أنا شريككم.
الحديث مِن
أفراد المصنف.
Şa'bi
(Rahimetullah)’den; Karaza b. Kab (Radiyallahu anh)’ın şöyle söylediği rivayet
edilmiştir; Ömer r.a. bizi Kufe’ye gönderdi. (Bizi yolcu ederken).Teşyi edip
(Medine dışındaki) Sirar denilen yere kadar beraberimizde yürüdü.Sonra,
'‘Beraberinizde buraya kadar ne için yürüdüğümü bilirmisiniz?’' diye sordu.Biz;
'‘Resulullah s.a.v.’in sohbetinde bulunduğumuz (sahabe olduğumuz) ve ensardan
olduğumuz içindir,” dedik. Ömer r.a.; <Ben size bir hususu anlatmak için
(buraya kadar) beraberinizde yürüdüm. Ve yürüyerek gelmemin hatırı için
(yapacağım tavsiyeyi) iyice belliyeceğinizi umarak yürüdüm.Siz ateşte kaynayan
tencere gibi Kur'an için gönülleri fokur fokur kaynayan (yani kur'an okumaya
çok hararetli ve pek düşkün) bir kavme varıyorsunuz. Onlar sizi gördükleri
zaman (problemlerinde sizleri hakem yapacakları, bütün işlerinde emirlerinize
itaat edecekleri ve dini bilgileri siz'den alacakları için) sizlere boyun
eğecekler ve bunlar Hz. Muhammed s.a.v.’in Ashabıdır, diyeceklerdir. Siz
Resulullah s.a.v.’den az hadis rivayet ediniz. (Yani onların siz'den hadis
almak için duydukları iştiyaka ve fazla istekli olmalarına bakarak fazla
rivayette bulunmayınız.) Ben de (sevapta) sizin ortağınızım.(Çünkü kendisi
onları hayra delalet etmiş oluyor.)>
dedi.
(Not:) Bu
hadisi sadece Musannif (İbn-i Mace) rivayet etti.
AÇIKLAMA: Karaza b. Ka'b b. Su'lebe b. Amr, Ensar'ın Hazreç
kabilesindendir. Uhud ve ondan sonraki savaşlara katılmıştır. Hz. Ali zamanında
Kufe kadılığı yaptığı ve onun devrinde irtihal etti. Şa'bi ve Amir b. Sa'd
el-Beceli kendisinden rivayet etmişlerdir. Hulasa Sah. 315 Bulak 1301
Ömer (R.a)
hadis rivayeti hususunda gösterilmesi gereken tazim, saygı, önem ve ihtiyatı
dikkatten uzak tutmamak için yahut giden
hey'etin hadis rivayetiyle fazla meşgul olmaları halinde esas görevleri olan
halkın daha önemli görülen irşad hizmetinin aksaması ve halkın irşad
sahasındaki istifadelerinin gevşemesi endişesi
nedeni ile hey'etin rivayetle fazla meşgul olmamalarını istemiştir.