|
Sahih İbn Hibban |
VASİYET ve MİRAS |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
VASİYET
6023- Talha b. Musarrif
der ki: Abdullah b. Ebı Evfa'ya: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
vasiyette bulundu mu?" diye sorunca: "ResÜlullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) içinde vasiyeti olan bir şey bırakmadı" cevabını verdi. Ben:
"O zaman neden insanlara vasiyet etmelerini emretti?" deyince ise:
"Allah'ın Kitab'ını vasiyet etti" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahih. -Ahmed
4/381; Buhari 2740, 4460 5022; Müslim 1634; Tirmizi 2119 ve Nesai 8/240.
Kişinin Hayatta iken
Kendi Vasiyetini Hazırlamasının ve Bu Hususta Başkasına Güvenmemesinin
Vacibiyeti
6024- Abdullah b.
Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Vasiyet edeceği bir şeyi bulunan Müslüman bir kimsenin
vasiyeti yanında yazılı bulunmaksızın iki
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2548; el-İrva'
1652); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahih. Malik 2/761; Ahmed
2/57, 80; Darimi 2/402; Buhari 2738; Müslim 1627; Ebu Davud 2862; Tirmizi 2117
ve Nesai 8/239
(Üstteki) Nafi Hadisinde
Geçen Sayının Daha Fazlasını Nefyetmediğinin Açıklaması
6025- ibn Ömer'in bildirdiğine
göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Müslümanın vasiyeti yanında
olmadan üç
[Tahric:] Elbani: Sahih (Buhari ve Müslim); Şuayb:
Sahih. Ahmed 2/4; Müslim 1627 ve Nesai 8/239
6026- Sa'd (b. Ebı
Vakkas) anlatıyor: Veda haccı yılında yakalandığım sancılı hastalığımda Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ziyaretime geldi. "Ey Allah'ın
Resulü! Gördüğün gibi acılar içindeyim. Malım çok, ama mirasçı olarak sadece
bir tane kızım var. Malımın üçte ikisini tasadduk edeyim mi?" diye sordum.
''Hayır!" karşılığını verdi. "Yarısını vereyim" dedim.
"Hayır!" karşılığını verdi. ''Üçte birini vereyim" dediğimde
buyurdu ki: "Üçte biri de fazla veya büyük! Mirasçılarını zengin yapman
onları insanlara el açan yoksul bir şekilde bırakmandan daha hayırlıdır. Yüce
Allah'ın rızasını umarak yaptığın her harcamanın, hatta karının ağzına bir
lokma koymanın bile karşılığını alırsın." "Ey Allah'ın Resulü! Ben
(Medine'ye giden) arkadaşlarımdan geri mi kalacağım?" diye sorduğumda
şöyle buyurdu: "Şayet burada kalıp da kendisiyle Yüce Allah'ın rızasını
umduğun işler yaparsan onunla derecen ve yüksekliğin artar. Ama belki de kalır
bazı topluluklar senden faydalanırken bazıları da senden zarar görür. Allahım!
Ashabımın hicretini tamama erdir ve onları gerisin geriye döndürme! Ne var ki
eğer Sa'd b. Havle Mekke'de vefat ederse Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ona çok üzülür."
[Tahric:] Elbani: Sahih (sahih Ebu Davud 2550) Daha
önce 4249'da geçti. Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre Sahih. Malik
2/763.
Vasiyet Ettiği Kişi
Başka Bir Beldede Olup Kendisi Uzak Bir Beldede Yaşayan Kimsenin Ona
Vasiyetinin Mubahlığı
6027- Hz. Aişe
bildiriyor: Ubeydullah b. Cahş, Ebu Süfyan'ın kızı Ümmü Habıbe kendi hanımı olduğu
halde (Habeşistan'a) hicret etmişti. Ubeydullah b. Cahş Habeşistan'a geldiğinde
hastalandı. Ölümü yaklaştığında (hanımı Ümmü Habıbe'ye) Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'le evlenmesini vasiyet etti. Bunun üzerine Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ümmü Habıbe'yle evlendi. Necaşl. Şurahbıl b.
Hasene'yi Ümmü Habıbe'yle Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gönderdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (sahih Ebu Davud 1835); Şuayb:
Buhari'nin şartınca sahih. Ahmed 6/427; Ebu Davud 2107.
MİRAS
Miras Paylarının
Dağıtılması ve Kalanın da Asabe (Baba Tarafından) Akrabalara Verilmesi Emri
6028- ibn Abbas'ın
bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Miras
paylarını (Allah'ın belirlediği şekilde) yerlerine ulaştırın. Paylardan geriye
kalan da (baba tarafından) ölene en yakın olan erkeğindir'' buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1690; Sanıh Ebı Davud
2577); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/292, 325; Buhari
6745; Müslim 1615/3; Tirmizi 2098; Darimi 2/368. Bak hadis no: 6929, 6030
Yukarıdaki Hadisin
Rivayetinde Ravh b. el-Kasım ile Vuheyb b. Halid'in Tek Kaldığını Zannedenin
Kavlini Geçersiz Kılan Haber
6029- ibn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Miras paylarını (Allah'ın
belirlediği şekilde) yerlerine ulaştırın. Paylardan geriye kalan da (baba
tarafından) ölene en yakın olan erkeğindir'' buyurmuştur.
-- Sahih (el-İrva' 1690;
sahih Ebu Davud 2577); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir.
Ahmed 1/313; Müslim 1615/4; Ebu Davud 2898; Tirmizi 2098; İbn Mace 2740. Bak
hadis no: 6028
Yukarıdaki Hadisi Ma'mer
Kanalıyla MerfU Olarak Rivayette Abdurrezzak'ın Tek Kaldığını iddia Edenin
Kavlini Geçersiz Kılan Haber
6030- ibn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Miras paylarını (Allah'ın
belirlediği şekilde) yerlerine ulaştırın, Paylardan geriye kalan da (baba
tarafından) ölene en yakın olan erkeğindir" buyurmuştur.
[Tahric:] Sahih (el-İrva' 1690; Sahih Ebu Davud 2577);
Şuayb: Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no: 6028
Mirasta Nineye Ne
Verilir?
6031- Kabısa b. Zueyb
der ki: Ebu Bekr es-Sıddik'in yanına bir niııe gelerek mirastaki payını sordu.
Ebu Bekr ona: "Yüce Allah'ın Kitab'ında sana bir pay düşmüyor.
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünnetinde de sana bir pay
düşmüyor. Şimdilik sen git, ben meseleyi soruşturayım" dedi ve meseleyi
insanlara sordu. Muğıre b. Şu'be: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yanında bulundum; O, nineye altıda bir verdi" dedi. Ebu Bekr ona:
"Senin yanında başka kim vardı?" diye sorunca Muhammed b. Mesleme
el-Ensarı kalktı ve Muğıre'nin dediğinin aynısını söyledi. Bunun üzerine Ebu
Bekr o nineye aynı hükmü (altıda bir pay) uyguladı.
Daha sonra (ölen şahsın)
diğer bir ninesi Ömer b. el-Hattab'ın yanına gelerek mirastaki payını sordu.
Ömer de şu karşılığı verdi: "Yüce Allah'ın Kitab'ında sana bir pay yoktur.
Bu hususta daha önce verilmiş olan hüküm ise senden başkasına ait olan bir hükümdür.
Ben paylara bir şey ilave edecek değilim. Ancak nine için verilen şu altıda bir
pay vardır. Eğer ikiniz bir arada olursanız bu altıda birlik payı aranızda
bölüşürsünüz. Biriniz tek olursa altıda bir. de onun olur.''
[Tahric:] Elbani: Zayıf (Daif Ebi Davud 497); Şuayb:
Osman b. İshak b. Hareşe dışındaki ravileri Buhari ve Müslim'in ricalidir.
Malik 2/513; Ebu Davud 2894; Tirmizi 2101; İbn Mace 2724
Hayat Belirtisi Verip (Ölen)
Yeni Doğanın Varis Olup Kendisine de Varis Olunacağı ve Cenaze Namazının
Kılınacağına Dair
6032- Cabir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Çocuk
doğarken ses çıkarırsa (hayat belirtisi gösterdikten sonra ölürse) namazı kılınır
ve varis olur" demiştir.
[Tahric:] Elbani: "Namazı kılınır" ibaresi
hariç sahihtir (Sahih Ebu Davud 2593; Ahkamu cenaiz 81; S. es-Sahiha 153);
Şuayb: Ravileri güvenilir Sahih ricalidir. Tirmizi 1032; İbn Mace 1508; Darimi
2/392
Müslüman Kişinin Gayr-i
Müslim Olan Akrabasından Miras Alamayacağı Hakkında
6033- Usame b. Zeyd'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Müslüman kişi kafir olana, kafir olan kişi de Müslüman olana mirasçı
olamaz."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2584
"Buhari ve Müslim"); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre
sahihtir. Malik 2/519; Ahmed 5/200; Buhari 6764; Müslim 1614; Ebu Davud 2909;
Tirmizi 2107; Darimi 7/371
6034- Abdullah b.
Mes'ud'un bildirdiğine göre Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kız, oğul
kızı ve kız kardeş mirasında: "Kız için yarım ve oğlun kızı için altıda
bir vardır. Geri kalan da kız kardeşindir'' buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1683; er-Ra vd 634;
sahih Ebu Davud 2572); Şuayb: Buhari'nin şartınca sahihtir. Ahmed 1/389, 428;
Buhari 6736; Ebu Davud 2890; Tirmizi 2093; İbn Mace 2421; Darimi 2/348, 349
Bab: Anne Tarafından
Akraba Olanlar
Anne Tarafından
Akrabaların Mirastan Payları Olmadığını Söyleyenleri çürüten Haber
6035- Mikdam'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır:
"Kim bir yük (yani bakıma muhtaç aile veya borç) bırakırsa (o yük) bize
aittir. Kim de bir mal bırakırsa mirasçılarına aittir. Ben mirasçısı bulunmayan
kimsenin mirasçısı olurum. Onun diyetini öderim ve ona varis olurum. Dayı da
mirasçısı bulunmayan kimsenin mirasçısıdır. Onun diyetini öder ve ona varis
olur."
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (sahih Ebu Davud 2578); Şuayb:
İsnadı kavidir. Ahmed 4/131; Ebu Davud 2899; İbn Mace 2738. Bak hadis no: 6036
Daha Önce Zikrettiğimiz
Hususun Doğruluğunu Belirten ikinci Haber
6036- Mikdam'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Kim borç veya bakmaya muhtaç bir aile bırakırsa (bunların sorumluluğu)
bana aittir. Kim geriye mal bırakırsa, bu mal varislerine aittir. Ben, velisi
olmayanın velisiyim. Onu esaretten kurtarırım ve ona varis olurum. Dayı, velisi
olmayanın velisidir, onu esaretten kurtarır ve ona varis olur."
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (sahih Ebu Davud 2579);
Şuayb: İsnadı şahitlerle hasendir. Bak hadis no: 6035
Ebü Hatim der ki: Bu
hadisi Raşid b. Sa'd, Ebu Amir el-Hevzeni kanalıyla el-Mikdam'dan işitmiştir.
Ayrıca yine o, Abdurrahman b. Aiz el-Ezdi kanalıyla da el-Mikdam b.
Ma'dikerib'den işitmiştir. Metinleri birbirlerine yakın olan bu iki yol,
mahfuzdur.
Daha Önce Zikrettiğimiz
Hususun Doğruluğunu Belirten Üçüncü Haber
6037- Ebu Umame b. Sehl
b. Huneyf der ki: Hz. Ömer, Ebu Ubeyde'ye şöyle yazdı: "Çocuklarınıza
yüzmeyi, savaşçılarınıza da ok atmayı öğretiniz." Eşyalar arasında
dolaşırken kimin attığı bilinmeyen bir ok bir çocuğa isabet edip öldürdü.
Çocuğun dayısından başka mirasçı ailesi yoktu. Ebu Ubeyde, Hz. Ömer'e mektup
yazarak çocuğun durumunu zikredip: "Bunun diyetini kime ödeyeyim?"
diye sordu. Hz. Ömer cevap olarak ona şöyle yazdı: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Allah ve Resulü, velisi olmayanın velisidir. Dayı da
varisi olmayanın varisidir" buyururdu.
[Tahric:] Elbani: Hasen (el-İrva' 1700); Şuayb: İsnadı
hasendir. Ahmed 1/28,46; Tirmizi 2103; İbn Mace 2437
Kızın Oğlunun, O Kızın
Babasının çocuğu Sayılmayacağını iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
6038- Bureyde anlatıyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbe verirken Hz. Hasan ile Hüseyin,
kırmızı gömlekler giyinmiş bir şekilde düşe kalka geldiler.
Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) (minberden) yanlarına indi, onları alıp şöyle
buyurdu: "Allah: ‘‘Biliniz ki, mallarınız ve çocuklarınız birer imtihan
sebebidir’‘ (Teğabun 15) buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih, sonrakine bakın; Şuayb: İsnadı
hasendir. Ahmed 5/354; Ebu Davud 1109; Nesai 3/108; İbn Mace 3600. Bak hadis
no: 6039
Aktardığımız Fiili işleyen
Mustafa (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Bunu Yapma Nedeni
6039- Bureyde anlatıyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bizlere hutbe verirken Hz. Hasan ile
Hüseyin, kırmızı gömlekler giyinmiş bir şekilde düşe kalka geldiler. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberden indi, onları alıp önünde
oturttu. Sonra şöyle buyurdu: "Allah: ‘‘Biliniz ki, mallarınız ve
çocuklarınız birer imtihan sebebidir’‘ (Teğabun 15) buyururken ne kadar da
doğru söylemiş. Şu iki çocuğun düşe kalka yürüdüklerini görünce dayanamadım ve
sözümü kesip onları yanıma aldım."
[Tahric:] Elbani: Sahih (sahih Ebu Davud 1016; Mişkat
6159); Şuayb: İsnadı hasendir. Tirmizi 3774. Bak hadis no: 6038
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: