|
Sahih İbn Hibban |
ZİRAAT ORTAKLIĞI |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Ziraat Ortaklığı
5188- Abdullah b.
es-Saib der ki: Abdullah b. Ma'kil'e muzaraayı sorduğumda: "Sabit b.
ed-Dahhak'ın bize bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi
bir ortaklığı yasaklamıştır" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih "Müslim"; Şuayb:
Müslim'in şarlınca sahih. Ahmed 4/33; Müslim 1549/118; Darimi 2/270, 271
5189- Cabir b. Abdillah
der ki: Bizden bazılarının ihtiyaç fazlası arazileri vardı ve bunları üçte bir,
dörtte bir ve yarı yarıya mahsul karşılığı kiraya verirlerdi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Arazisi fazla olan ya onu eksin veya
kardeşine ekmek üzere versin. Eğer bunları yapmayacaksa onu (kiraya vermeyip
boş bırakarak) elinde tutsun" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Gayetu'l-meram 361
"Müslim"; Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/354; Buhari 2340;
Müslim 1536/89; Nesai 7/37; İbn Mace 2451. Bak hadis no: 5148
Ebu Hatim der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), "kardeşine ekmek üzere
versin" sözüyle (din) kardeşine karşılıksız verilmesini kasdetmiştir.
Çünkü onlar hadiste geldiği gibi tarlalarını mahsul ün üçte biri, dörtte biri
ve yarısı karşılığında kiraya (icara) veriyorlardı.
Önceki Hadiste Geçen
Lafzın Tevilinin Doğruluğunu Gösteren ikinci Haber
5190- Cabir b.
Abdillah'ın bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Arazisi olan onu eksin, eğer yapamıyorsa kardeşine ekmesi için versin''
buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Gayetu'l-meram 361
"Müslim"; daha önce 5126'da geçti; Şuayb: İsnadı hasendir. Müslim
1176/88; Nesai 7/37. Bak hadis no: 5148
Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Veya Ekmek Üzere Versin" Sözüyle
Meçhul Şartlar Üzerinden Gerçekleştirilen Muhabere'yi Yasakladığını ve Bundan
Dolayı da Karşılıksız Vermeni Teşvik Edildiğini Gösteren Üçüncü Haber
5191- Rafi b. Hadic b.
Rafi, amcası Zuheyr b. Rafi'den bildiriyor: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), faydamıza (kolay) olan bir şeyi bize yasak etti" deyince, ben:
"Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) söylediği muhakkak ki
doğrudur. Bana: "Tarlalarınızı ne yapıyorsunuz?" diye sorunca, ben:
"Ürününden sulak tarafı bizim olmak üzere birkaç vesak miktan buğday veya
arpa karşılığı kiraya veriyoruz" karşılığını verdim. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Böyle yapmayınız. Bahçeyi ya
siz kendiniz ekiniz veya ekmesi için başkasına karşılıksız olarak verin"
buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari'nin şarlınca
sahih. Ahmed 4/143; Buhari 2339; Müslim 1548/114; Ebu Davud 3294; Nesai 7/41,
42, 43; İbn Mace 2459
Ebu Hatim der ki:
"Ebu'n-Necaşı, Rafi b. Hadic'in azatlısı Ata b. Suheyb'dir."
Meçhul Şartlar Üzerinden
Olduktan Sonra Kişinin Çıkacak Mahsulün Bir Kısmına Karşılık Araziyi
Kiralamasının Yasaklanması
5192- Zeyd b. Ebı
Uneyse, Ebu'l-Velid el-Mekkı kanalıyla Cabir b. Abdillah'dan bildiriyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) muhakale, muzabene, muhabere türü
satış ile olgunlaşma belirtileri görülmeden önce hurmanın satışını
yasaklamıştır" dedi ve şöyle devam etti: "Olgunlaşma; meyvenin
kızarması veya sararması veya yenilecek hale gelmesidir."
Zeyd der ki: Ata b. Ebı
Rebah'a: "Cabir b. Abdillah'ın bunu Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) naklen söylediğini bizzat işittin mi?" diye sorduğumda:
"Evet'' dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih "Ehadısu'l-buyu, Buhari ve
Müslim"); Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 3/313, 338, 364, 372, 389; Buhari
2196; Müslim 1174/83; EbU Davud 3370; Tirmizi 1290; Nesai 7/37; İbn Mace 2216
Ebu Hatim der ki:
"Ebu'l-Velid'in adı, Said b. Mina el-Mekki'dir."
Yasaklanan Ziraat
Ortaklığı Şekli
5193- Cabir b. Abdillah
dedi ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) araziyi kiravaya
vermeyi yasakladı." Ravi Bukeyr dedi ki: Bana Nafi' bildiriyor; kendisi
İbn Ömer'den şöyle derken işitmiştir: "Biz arazilerimizi kiraya verirdik.
Sonra Rafi b. Hadic hadisini işittiğimiz zaman bu kira verme işini bıraktık.''
[Tahric:] Elbani: Sahih "Müslim"; Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 1/234; 2/11 Müslim 1178/99; EbU Davud 3389;
Nesai 7/37. Bak hadis no: 5194
Nafi'nin Bu Hadisi Rafi
b. Hadic'den Dinlemediğini iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
5194- Nafi anlatıyor:
ibn Ömer ve yanında bizler gidip Rafi b. Hadıc'in yanına girdik. ibn Ömer ona:
"Senin Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den onun tarlayı kiraya
(icara) vermeyi yasakladığını rivayet ettiğin haberi ulaştı" deyince Rafi
"Evet" dedi.
ibn Ömer, daha sonraları
bu konu kendisine sorulunca: "Rafi b. Hadıc, bize Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in tarlayı kiraya vermeyi yasakladığını bildirdi" derdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/298); Şuayb:
Buhari'nin şartınca sahih. Ahmed 4/140; Buhari 2343, 2344; Müslim 1547/109; Ebu
Davud 3395; Tirmizi 1384; Nesai3/46; İbn Mace 2453. Bak hadis no: 5193
Çiftçinin Arazisini
Kiraya Vermesini Yasaklama Nedeni
5195- ibn Abbas dedi ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), ziraat ortaklığını haram kılmadı;
ancak insanlara birbirlerine karşı yumuşak davranmalarını emretti.
[Tahric:] Elbani: Sahih "Buhari"; Şuayb:
Hadis sahihtir. Ahmed 1/234, 281, 349; Buhari 2330; Müslim 1550/121; Ebu Davud
3389; Tirmizi 1385; Nesai 7/36; İbn Mace 2456
Daha Önce Mücmel Olarak Zikredilen
Lafızları Açıklayan Haber
5196- Hanzale b. Kays
ez-ZurakT, Rafi b. Hadıc'den bildiriyor: Bizler tarları su boyları ve ark
başları tarla sahiplerine olmak üzere kiraya verirdik. Ancak bazen tarla
sahibine ait yer ürün verirken kiracının yeri telef olurdu. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu tür ortaklığı yasakladı. Rafi ekledi:
"Ancak malum ve garanti olursa bir sakıncası yoktur."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/299-300); Şuayb:
Buhari'nin şartınca sahih. Şuayb: Buhari'nin şartınca sahih. Malik 2/711; Ahmed
4/140, 142; Buhari 2327; Müslim 1183/116; Ebu Davud 3392; Nesai 7/43; İbn Mace
2458. Bak hadis no:5197
Rafi b. Hadic'in Üstte
Geçen "Garantili Bir Şey" Sözüyle Altın ve Gümüşü Kasdettiği Hakkında
5197- Rafi b. Hadic der
ki: Su arklarıyla ve yağmurla sulanan bölümleri (sahiplerine) istisna edilerek
tarlaları, bir miktar saman karşılığında kiraya verirlerdi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) tarlaların bu şekilde kiralanmasını yasakladı.
Rafi: "Bu tarlaları
altın ve gümüş karşılığı kiralamakta sakınca yoktur'' demiştir.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/299-300); Şuayb:
Hadis sahihtir. Ahmed 3/463, 4/142; Bak hadis no: 5196
Belirsiz Şartlar
Üzerinden Yapılması Halinde Muzaraa ve Arazi Kiralamanın Yasak Olacağını
Bildiren ikinci Haber
5198- Useyd b. Zuheyr
bildiriyor: Önceleri birimiz tarlasından mahsulü alıp işi bittikten sonra boş
kalmasın diye tarlayı çıkacak ürünün üçte biri, dörtte biri veya yarısına
karşılık başkasına (kiraya) verirdi. Verirken de tarlayı sulayan kanallardan üç
tanesini ve yağmur suyuyla sulanan otların kendisine bırakılması şartını
koşardı. Zira o zamanlar geçim zordu. Tarlada inek, demir ve benzeri aletler
kullanır, çokça emek vererek bu şekilde geçinmeye çalışırdık. Bir ara Rafi' b. Hadic
yanımıza gelip şöyle dedi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
sizlere fayda veren bir- şeyi yasakladı. Hz. Peygamber mahsulün üçte biri ve
dörtte biri karşılığında tarlanın başkasına verilmesini yasakladı ve: ‘‘Her
kimin tarlası varsa ve kullanmayacaksa işlemesi için bir kardeşine karşılıksız
olarak versin ya kendi işleyip eksin’‘ buyurdu. Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bunun yanında size muzabeneyi de yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/300); Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahih.
Ahmed 3/464; Ebu Davud
3398; Nesai 7/33, 34; İbn Mace 2460
Meçhul Şartlar Üzerinden
Yapılması Halinde Muhabere ve Muzaraa'nın Yasak Olacağını Bildiren Üçüncü Haber
5199- ibn Ömer anlatıyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Hayber halkını kalelerine sıkıştırana
kadar onlarla savaştı ve onların tarlalarını, ekinlerini ve hurmalıklarını ele
geçirdi. Hayber ahalisi bineklerinin aldığı kadarıyla eşyalarını alıp orayı
terk etmeye Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) razı ettiler. Altın ve
gümüşü Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bırakacaklardı. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara, bir şey saklamamalarını ve bir şey
kaybetmemeleri şartını koştu. Eğer bunu yaparlarsa zimmetlerinin ve onları
koruyacak kimsenin olmayacağını söyledi. Onlar Huyey b. Ahtab'ın içinde mal ve
ziynet eşyaları bulunan tulumunu sakladılar. Huyey bunu kendisiyle Hayber'e
Nadır'den getirmişti. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Huyey'in
amcasına: "Huyey'in Nadir'den getirdiği tulumu ne yaptınız?" deyince:
"Onu nafakalar ve savaşlar bitirdi" karşılığını verdi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O zaman yakındır ve mal bitmeyecek kadar
çoktur" deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu Zübeyr b.
Avvam'ın yanına gönderdi. Zübeyr de ona (itiraf ta bulunması için) acı
çektirdi. Huyey bu durumdan önce bir harabeye girmişti. Huyey'in amcası:
"Huyey'in şu harabede dolaştığını gördüm" dedi. Gidip o harabede sandığı
aradılar ve buldular. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem),
ibn Ebı Hakık'i ve Safiyye binti Huyey b. Ahtab'in kocasını öldürttü.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunların kadınlarını ve çocuklarını
esir aldı.
Mallarını da, ahitlerini
bozmaları sebebiyle Müslümanlar arasında paylaştırdı ve Hayber ahalisini sürgün
etmek istedi. Bunun üzerine: "Ey Muhammed! Burada kalıp çalışmamıza ve
işinizi görmemize izin ver" dediler. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ve ashabının tarlada çalışıp işini görecek köleleri yoktu. Bütün ekin,
hurma ve Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olan her şeyden bir pay
almak üzere Hayber'i onlara verdi. Abdullah b. Revaha her sene gider, çıkacak
malı tahmin ederdi ve ona göre icar miktarını belirlerdi.
Abdullah b. Revaha'nın
icar konusunda sıkı olmasından dolayı Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şikayette bulundular. Hatta ona rüşvet bile vermek istediler. Abdullah
b. Revaha: "Ey Allah'ın düşmanları! Bana rüşvet mi yedireceksiniz? Vallahi
ben size en çok sevdiğim kişinin yanından geliyorum. Size de olan nefretim
maymun ve domuzlara olan nefretimden daha fazladır. Yerle gök bununla ayakta
durdu" dedi.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Safiyye'nin gözlerinde morluk görünce: ''Ey Safiyye
Gözlerindeki bu morluk nedir?" dedi. Safiyye: "Başım ibn Ebı Hakik'in
kucağında iken uyumuştum. Rüyamda Ay gibi bir şeyin kucağıma düştüğünü gördüm.
Bunu ona haber verince bana vurdu ve: "Yesrib kralını mı temenni
ediyorsun?" dedi.
Safiyye şöyle devam
etti: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kocamı, babamı ve
kardeşimi öldüren biri olduğu için insanların içinde en çok nefret ettiğim
kişiydi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) benden özür dileyip:
"Baban bana karşı Arapları kışkırttı" dedi ve içimdeki kin gidene
kadar: "Şunu şunu yaptı" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) hanımlarından her birine yılda seksen vesak hurma ve yirmi vesak arpa
verirdi. Ömer b. el-Hattab zamanında (yahudiler) Müslümar kandırdılar ve ibn
Ömer'i bir evin üstünden aşağı attılar. Bunun üzerine Ömer b. el-Hattab:
"Hayber'de hissesi olan hisselerini almak için hazır bulunsun" dedi
ve malı taksim etti. Liderleri: "Bizi buradan gönderme. Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ve Ebu Bekr'in kalmamıza izin verdikleri gibi sen
de burada kalmamıza izin ver" dediler. Ömer liderlerine:
"Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer bineğin seni alıp
Şam'a doğru hiç durmadan iki gün gitse nasıl olur?" dediğini unuttuğumu mu
sanıyorsun?" dedi ve malı Hudeybiye ahalisinden Hayber savaşında bulunan
kişilere taksim etti.
[Tahric:] Elbani: Hasen (Sahih Ebu Davud 2658); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Buhari 2285; Müslim 1551/4-6; Ebu Davud 3006; Tirmizi 1383;
Nesai 7/53; İbn Mace 2467
Yasaklandığını Bile Bile
Zikrettiğimiz Muhabereyi Bırakmayanın Vebali
5200- Cabir b. Abdillah
der ki: Ben, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyururken
işittim: "Her kim muhabereyi (muzaraayı) bırakmazsa Allah ve Resulü ile
savaş halinde olduğunu bilsin.''
Buradaki İshak, İbn Ebi
İsrail'dir.
[Tahric:] Elbani: Zayıf (es-Silsiletu'd-Daife 990) Ebu
Davud 3406
Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Muhabere'yi Yasaklama Sebebinin Zikrettiğimiz Şey
Olduğu Konusunda Şüpheleri Giderecek Bir Haber
5201- Sa'd b. Ebi Vakkas
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında, ark
kenarlarındaki ve onlardaki su ile sulanan ekin karşılığında kiraya verirdik.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böyle yapmamızı yasaklayıp, altın ve
gümüş karşılığı kiralamamıza izin verdi.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2027);
Şuayb: İsnadı zayıflır. Ahmed 1/182; Ebu Davud 3391; Nesai 7/41; Darimi 2/271
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: