|
Sahih İbn Hibban |
ORUÇ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Bab: Nafile Oruç
Günün Sadece Bir
Bölümünde Tutulmuş Olan Orucun Sayılmayacağını iddia Edenin Kavlini çürüten
Haber
3617- Muhammed b. Sayfi
el-Ensarı anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aşure günü
yanımıza çıktı ve: "Bugün içinizden (bu ana kadar) yemek yiyen bir kimse
var mı?" diye sordu. Sahabiler: "içimizden yemek yiyen kimse de var,
yemek yemeyen kimse de var" dediler. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "içinizden her kim (bu ana kadar) yemek yememişse (günün geri
kalan kısmında) oruç tutsun. Kim de yemek yemişse günün geri kalanını (oruçla)
tamamlasın. Arud halkınal da bildiriniz de onlar da günlerinin geri kalan
kısmını (oruçla) tamamlasınlar" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2624);
Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 4/388; Nesai 4/192; İbn Mace 1735.
Günün Sadece Bir
Bölümünde Tutulmuş Olan Orucun Geçerli Sayılması
3618- Esma b. Harise
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Esma b. Harise'yi kavmine
gönderip: "Kavmine emret de bugünü oruçla geçirsinler" buyurdu. Ben:
"Eğer onları yemek yemiş vaziyette bulursam (o zaman ne yapayım)?"
dedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Günlerinin sonunu
(oruçla) tamamlasınlar" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (es-Silsiletu's-sahiha
2624); Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 3/484.
Aşura Gününe Oruçlu
Başlamayanlara Kalan Kısmını Oruçlu Geçirmenin Emredilmesi
3619- Seleme b. el-Ekva'
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Aşura günü Eslem'den bir
adamı insanlara: "Bugün Aşura günüdür. Yemek yiyen veya içen (oruca niyet
etmeyen) günün kalanında artık bir şey yemesin (oruca niyet etsin). Yemeyen ve
içmeyen (oruca niyet eden) kişi de orucunu tamamlasın" diye seslenmesi
için gönderdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2624);
Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/50; Buhari 1924;
Müslim 1135; Nesai 4/192; Darimi 2/22.
Aşura Gününde Tam Gün
Oruca Güç Yetiremeyenlerin Bir Kısmını Tutmalarının Müstehablığı
3620- Rubeyyi' binti
Muavviz b. Afra der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Aşura gününün
sabahında Medine'nin civar köylerinde bulunan Ensarlılara: "Bugüne oruçla
başlayanlar oruçlarına devam etsinler. Yemek yemiş olanlar ise günün kalan
kısmını oruçlu geçirsinler" şeklinde haber gönderdi. Daha sonraları ise bu
günde hep oruç tuttuk ve küçük çocuklarımıza da tutturduk. Çocuklara pamuktan
oyuncaklar yapar Mescid'e götürürdük. Yemek için ağladıkları zaman da iftar
vakti gelene dek bu oyuncakları kendilerine verirdik.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2624);
Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 6/359; Buhari 1960; Müslim 1136/136.
Ramazan'dan Önce
Müslümanlara Aşura Orucunun Farz Olması
3621- Hz. Aişe der ki:
Aşura günü Kureyşlilerin Cahiliye döneminde oruç tuttukları bir gündü.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Medine'ye hicret ettiği zaman da hem
kendisi bu günde oruç tuttu, hem de Müslümanların tutmasını emretti. Ancak
Ramazan orucu hakkında ayetler nazil olunca farz olan oruç bu ayın orucu oldu.
Aşura günü orucu da bırakıldı ve bu günde dileyen oruç tutar, dileyen de tutmaz
oldu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2110); Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/299; Ahmed 6/162;
Buhari 3831; Müslim 1125/113; EbU Davud 2442; Tirmizi 753; Darimi 2/23.
Ramazan Orucunu Tutan
Kimsenin Aşura Orucunu Tutmakta Muhayyer Olması
3622- ibn Ömer der ki:
Ramazan orucu farz kılınınca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aşura
günü hakkında: "Böylesi bir günde dileyen oruç tutar, dileyen tutmaz"
buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2111);
Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 2/57; Buhari 4501; Müslim 1126/117; EbU Davud
2443; Darim! 2/22; Bak hadis no: 3623.
3623- ibn Ömer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cahiliye insanları Aşura
gününde oruç tutarlardı. içinizden bu günde oruç tutmak isteyenler tutabilir,
tutmak istemeyen de tutmayabilir" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2111);
Şuayb: Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 1126, 118;
İbn Mace 1737; Bak hadis no: 3622.
Söz Konusu Fidye ve Oruç
Tutup Tutmama Konusundaki Seçimin Ramazan Değil, Aşura Orucuna Yönelik Olduğunu
iddia Edenlerin Kavlini çürüten Haber
3624- Seleme b. el-Ekva'
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında Ramazan ayında
ashabdan dileyen oruç tutar, isteyen de tutmaz ve karşılığında fidye olarak bir
yoksulu doyururdu. Bu durum: "Sizden bu ayı idrak eden, onda oruç tutsun;
hasta veya yolculukta olan, tutamadığı günlerin sayısınca diğer günlerde
tutsun" (Bakara 185) ayeti nazil olana kadar devam etti.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2005); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Buhari 4507; Müslim 1145/150; Ebu Davud 2315; Tirmizi
798; Nesai 4/190; Darimi 2/15.
Yüce Allah'ın, Kelim'ini
(Musa'yı) Kendisine Karşı Çıkan Düşmanlarından Kurtardığı Gün Olan Aşura
Gününde Oruç Tutulmasını Emretmesi
3625- ibn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Medine'ye hicret ettiği zaman oradaki
Yahudilerin Aşura gününde oruç tuttuklarını gördü. "Bu günde neden oruç
tutuyorsunuz?" diye sorunca: "Bugün büyük bir gündür. Zira bu günde
Allah, Hz. Musa'yı kurtarıp Firavun'u suda boğmuştur. Buna bir şükür olarak da
Hz. Musa bu günde oruç tutmuştur" dediler. Bunun üzerine Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ben Musa peygambere sizden daha yakınım ve
onun tuttuğu orucu ihya etmek sizden çok bana düşer" buyurdu ve hem
kendisi bu günde oruç tutmaya başladı, hem de ashabının bu günde oruç
tutmalarını istedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 2112);
Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/336; Buhari 2004;
Müslim 1130/128; Ebu Davud 2444; İbn Mace 1734; Darimi 2/10.
Aşura Gününde Oruç Tutma
Emrinin Buyruk Değil Mendupluk Niteliği Taşıması
3626- Humeyd b.
Abdirrahman b. Avf bildiriyor: Medine'ye bir gelişinde Aşura gününde Muaviye hutbesinde
şöyle dedi: "Ey Medineliler! Alimleriniz nerede? Bugün için Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Bugün Aşura günüdür. Allah bu günde oruç
tutmanızı farz kılmadı, ancak ben tutuyorum, Bunun için içinizden bu günde oruç
tutmak isteyenler tutsun. istemeyenler de tutmasın’‘ buyurduğunu işittim."
[Tahric:] Elbani: Sahİh: Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Muvatta 1/299; Ahmed 4/95; Buhari: 2003; Müslim 1129; Nesai 4/204.
Yahudiler Bayram
Saydıkları için Oruç Tutmadıklarından Dolayı Aşura Günü Orucunu Tutmanın
Emredilmesi
3627- Ebu Musa der ki:
Aşura günü Yahudilerin bayram olarak kutladığı bir gündü. Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onlara muhalefet edin ve bu günde oruç
tutun" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari:'nin şartınca
sahihtir. Ahmed 4/409; Buhari 2005; Müslim 1131.
Kişinin Gecesinde
Niyetlenmediği Güne Nafile Oruçla Başlamasının Mubahlığı
3628- Hz. Aişe der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün yanıma girip: "Yanınızda
yiyebileceğim bir şey var mı?" diye sordu. Biz: "Hayır" cevabını
verince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O zaman ben
oruçluyum" dedi. Başka bir gün Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yine gelince: "Ey Allah'ın Resulü! Bize hays hediye edildi ve onu senin
için sakladık" dedik. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Onu bana getir, ben oruçlu olarak sabahlamıştım" dedi ve o yemekten
yedi.
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (el-İrva' 9651 Sahih Ebu
Davud 2119)i Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 6/207i Müslim 1154/170i Ebu
Davud 24551 Tirmizi 7331 Nesai 4/1951 Bak hadis no: 3629, 3630.
Geceden Niyetlenmeden
Nafile Oruç Tutmanın Mübahlığı
3629- Hz. Aişe der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), yaptığımız yemeği severdi. Bir gün
bize gelerek: "O yemekten yanınızda var mı?" diye sorunca:
"Hayır" dedim. Bunun üzerine: "O halde ben oruçluyum" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahihi Şuayb: Sahih'in şartlarına
göre sahihtir. Bak hadis no: 3628.
Kişinin Yiyecek Bulamadığı
Günde Oruç Tutmasının Müstehaplığı
3630- Hz. Aişe der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün yanımıza girip:
"Yanınızda yiyebileceğim bir şey var mı?" diye sordu. Biz:
"Hayır" cevabını verince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "O zaman ben oruçluyum" dedi. Başka bir gün Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanımıza girip te: "Yanınızda yiyebileceğim
bir şey var mı?" diye sorunca: "Eveti Bize hays hediye edildi"
dedik. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ben oruçlu olarak
sabahlamıştım" dedi ve sonra getirttiği o yemekten yedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Bak hadis no: 3628.
Yüce Allah'ın Aşura
Orucuna Karşılık Müslümanın Bir Yıllık, Arefe Orucuna Karşılık da iki Yıllık Günahlarını
Bağışlaması
3631- Ebu Katade der ki:
Bir adam Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Ey Allah'ın
Resulü! Aşura gününde oruç tutan kimse hakkında ne dersin?" diye sorunca
da, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu, bir sene oruç tutmak
gibidir" buyurdu. "Arefe günü oruç tutma konusunda ne dersin?"
diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O ve bir önceki
yılın günahlarına kefaret olur" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2096); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 5/308; Müslim 1162/197; Ebu Davud 2426; Bak
hadis no: 3632.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Önceki Yılın Günahlarına Kefaret Olur" Sözüyle
Sadece Önceki Bir Seneyi Kastetmesi
3632- Ebu Katade
bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Arefe gününde
tuttuğum orucun bir önceki ve bir sonraki yıl olmak üzere iki yıllık
günahlarıma kefaret kılmasını Allah'tan umarım, Aşura gününde tuttuğum orucun
önceki bir yıllık günahlarıma kefaret kılmasını Allah'tan umarım"
karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Müslim 1162/196; Ebu Davud 2425; Tinnizı752; İbn Mace 1730; Bak hadis
no: 3631.
Şüphesiz Bir Şekilde
Aşura Orucunu Tutmuş Olması için Kişinin Aşura'dan Bir Gün Öncesinde de Oruç
Tutmasının Müstehaplığı
3633- Hakem b. el-A'rec
der ki: Zemzem kuyusunun yanında bir üstlüğünü yastık edinmiş olan ibn Abbas'ın
yanına gelip oturdum. ibn Abbas da kendisiyle oturulacak en güzel insanlardan
biriydi. Ona: "Bana Aşura gününden bahset" dediğimde doğrularak:
"Neyini soruyorsun?" sorusuyla karşılık verdi. Ona:
"Aşura gününde oruç
tutma konusunu ve hangi günde olduğunu söyle" dediğimde: "Muharrem
hilalini gördüğün zaman saymaya başla. Dokuzuncu gününde oruç tut" karşılığını
verdi. Ona: "Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu günde mi
tutardı?" diye sorduğumda: "Evet!" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2114); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 1/239, 280; Müslim 1133; Ebu Davud 2446;
Tirmizi 754.
Yüce Allah'ın Ramazan'ı
Takiben Şevval'den Altı Gün Tutana Bir Yıllık Oruç Yazması
3634- Ebu Eyyub
el-Ensari'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ramazan ayının orucunu tuttuktan sonra Şevval ayından altı gün daha oruç
tutan kişi, yılın tamamını oruçlu geçirmiş sayılır" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2102); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 5/417; Müslim 1164; Ebu Davud 2433; Tirmizi
759; İbn Mace 1716; Darimi 2/21.
Bu Hadisi Ebu Eyyub'dan
Rivayette Ömer b. Sabit'in Tek Kaldığını iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
3635- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in azatlısı Sevban'ın bildirdiğine göre Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır: "Kim Ramazan
ayı orucunu tutar ve Şevval ayından da altı gün oruç tutarsa senenin (tamamını)
oruç tutmuş olur.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed
5/280; İbn Mace 1715; Darimi 2/21.
Oruçların En Faziletlisi
Olduğu için Muharrem Orucuna Teşvik 613
3636- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Ramazan
ayından sonra en üstün oruç, Yüce Allah'ın haram aylarından biri olan Muharrem
ayında tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra da en üstün namaz, gece vakti kılınan
namazdır.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud; Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 1163/202; Ebu Davud 2429; Tirmizi
438; Nesai 3/206; İbn Mace 1742; Darimi: 2/22.
Kişinin Günaşırı Oruç
Tutmasının Müstehaplığı
3637- Hz. Aişe der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem') oruca başladı mı, artık tüm ayı
oruçlu geçirecek diye düşünürdük. Bazen de oruca öyle ara verirdi ki artık bu
ay hiç oruç tutmayacak diye düşünürdük. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Ramazan ayı dışında Şaban ayında tuttuğu oruç kadar başka bir ayda tuttuğunu
hiç görmedim.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2103); Şuayb:
İsnadı kayıdir. Ahmed 6/39; Buhari 1970; Müslim 1156/176; Nesai 4/151; İbn Mace
1710; Bak hadis no: 3516.
Eyyamu'I-Bıd (Her Ayın
13, 14 ve 15.) Günlerinden Daha Fazlasına Gücü Yeten Kişinin Günaşırı Oruç
Tutmasının Emreditmesi
3638- Abdullah b. Amr
der ki: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana şöyle buyurdu:
"Ey Abdullah b. Amr! Duyduğuma göre gündüzü oruçla geceyi de ibadetle
geçiriyorsun. Böyle yapma. Bedeninin üzerinde hakkı vardır. Nefsinin üzerinde
hakkı vardır. Oruç tut ve tutma. Her ay üç gün oruç tut. Böyle yaparsan bütün
seneyi oruçlu geçirmiş gibi olursun." Ben: "Ey Allah'ın Resulü!
Bundan fazlasına gücüm yeter" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem):
"Hz. Davud'un
orucunu tut. Bir gün oruç tut, bir gün tutma" buyurdu. (Yaşlandığında)
Abdullah b. Amr: "Keşke Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ruhsatıyla amel etseydim" derdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2098); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Ahmed 2/194; Müslim 1159/193; Bak hadis no: 3571.
Hz. Davud'un Orucu Olan
Günaşırı Oruç ile Buna Gücü Yetmeyenin iki Gün Tutmayıp Bir Gün Oruç Tutmasının
Müstehaplığı
3639- Ebu Katade
anlatıyor: Bir adam Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip:
"Ey Allah'ın Resulü! Sen nasıl oruç tutuyorsun?" diye sorunca,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adamın bu sözüne öfkelendi. Hz. Ömer
bu durumu görünce: "Biz Allah'ı Rab, islam'ı din ve Muhammed'i (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Peygamber olarak seçtik. Allah'ın ve Resulü'nün öfkesinden
Allah'a sığınırız" dedi. Ömer bu sözleri Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) öfkesi geçinceye kadar tekrar etti. Sonra Ömer: ''Ey Allah'ın
Resulü! iki gün oruç tutup bir gün tutmama konusunda ne dersin?" diye
sorunca: "Buna gücü yetecek kimse var mı?" buyurdu. Ömer: "Ey
Allah'ın Resulü! Bir gün oruç tutup bir gün tutmama konusunda ne dersin?"
diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Davud
peygamberin orucu da bu şekildeydi" buyurdu. Ömer: "Bir gün oruç
tutup iki gün tutmama konusunda ne dersin?" diye sorunca: "Böylesi
bir oruca gücümün yetmesini isterdim" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2096); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Müslim 1162/196; Ebu Davud 2425; İbn Mace 1713; Bak
hadis no: 3642.
Ebu Hatim der ki: Burada
ResUlullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öfkelenmesi adamın, orucun
keyfiyetine yönelik soru sormasından dolayı değildir. Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) öfkelenmesi adamın: "Ey Allah'ın Resulü! Sen nasıl oruç
tutuyorsun?" diye sormasınadır. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
nasıl oruç tuttuğunu söyleseydi, adam aynısını yapmaya çalışacaktı. Buna da
gücü yetmeyebilirdi. Ya da Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendi
orucunun ümmetine farz kılınmasından ve buna güç yetirememelerinden endişe
etmişti. Bundan dolayı da öfkelenmiş ve kendi orucunu adama söylemek
istememiştir.
Kişinin Allah'ın
Peygamberi Davud'un Tuttuğu Şekilde Oruçla Yetinmesi
3640- Ebu'l-Melih der
ki: Abdullah b. Amr'ın yanına girdiğimizde Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) günlerimi oruçlu geçirdiğim haberi verilince yanıma geldi. içi lifle
doldurulmuş deri bir minder koydum, ancak kendisi yere oturdu. Yerde oturunca
da minder aramızda kaldı. Bana: "Her aydan üç gün oruç tutman sana yetmez
mi?" diye sorunca: "Ey Allah'ın Resulü! (Daha da arttır)" dedim.
"Beş gün" buyurunca, "Ey Allah'ın Resulü! (Daha da arttır)"
dedim. "Yedi gün" buyurunca, "Ey Allah'ın Resulü! (Daha da
arttır)" dedim. "Dokuz gün" buyurunca, "Ey Allah'ın Resulü!
(Daha da arttır)" dedim. "Onbir gün" buyurunca, "Ey
Allah'ın Resulü! (Daha da arttır)" dedim. Ancak Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Davud peygamberin tuttuğu oruçtan daha fazla tutulan
oruç oruç değildir ki, o günlerinin yarısını oruçlu geçirirdi. Bir gün oruç
tutar bir gün ara verirdi" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağlb 2/88);
Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Buhari 6277; Müslim 1159/191; Bak hadis no:
3571.
Kişinin Ayın Belli
Günlerini Oruçla Geçirmesinin Müstehaplığı
3641- Abdullah (b.
Mes'ud)'un bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her ayın
(geceleri Ay'ın) parlak (olduğu) günlerinde üç gün oruç tutardı.
[Tahric:] Elbani: Hasen; Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed
1/406; Ebu Davud 2450; Tirmizi 742; Bak hadis no: 3645.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in Doğum Günü ile Vahyin ilk indiği Gün Olması Hasebiyle
Pazartesi Günü Oruç Tutmanın Müstehaplığı
3642- Ebu Katade
bildiriyor: Bedevinin biri Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yılın
tümünü oruçlu geçiren kişi hakkında sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Ne oruç tutmuş, ne de tutmamıştır" veya: "Ne orucu
tutmamıştır ne de tutabilmiştir" karşılığını verdi. Bir başkası kalkıp
"Ey Allah'ın Resulü! Her aydan üç gün oruç tutan kişi hakkında ne
dersin?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O
bütün seneyi oruçla geçirmiştir" karşılığını verdi. Adam: ''Pazartesi
günlerinde oruç tutma konusunda ne dersin?" diye sorunca, Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu gün (Pazartesi günü) doğduğum ve bana
vahyin ilk nazil olduğu gündür" karşılığını verdi. "Bir gün oruç
tutup bir gün tutmayan kişi için ne dersin?" diye sorunca, Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kardeşim Hz. Davud'un orucu da
böyleydi" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2097); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 5/296,5/297; Müslim 1162/197; Ebu Davud 2426;
Nesai 4/207; Bak hadis no: 3639.
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Özellikle Pazartesi ve Perşembe Günlerini Oruçlu Geçirmesi
3643- Rabia b. el-Gaz'ın
bildiriyor kendisi Hz. Aişe'ye Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
orucu hakkında sorunca Aişe: "O, Şaban ayının tümünü oruçla geçirip
Şaban'ı Ramazan ayıyla birleştirirdi. Ayrıca Pazartesi ve Perşembe günü
oruçlarını da kaçırmazdı" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Muhtasaru'ş-Şemail 258; el-İrva'
4/105); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 6/89; Tirmizi 745; Nesai 4/153; İbn Mace
1739.
Her Pazartesi ve
Perşembe Gününde Cennet Kapılarının Açılması ve Kulların Amellerinin Allah'a
Arzedilmesi
3644- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Cennet
kapıları her Pazartesi ve Perşembe günleri açılır. Her Pazartesi ile Perşembe
günleri ameller (Allah'a) sunulur.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 4/105); Şuayb: Hadis
sahihtir. Muvatta 2/908; Ahmed 2/268; Müslim 2565; Tirmizi 747; İbn Mace 1740;
Darimi 2/20.
Devamlı Olarak Cuma
Gününde Yanında Başka Bir Günle Birlikte Oruç Tutmanın Müstehablığı
3645- Abdullah (b.
Mes'ud) der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her ayın onüç, ondört
ve onbeşinci günlerini oruçlu geçirirdi. Ayrıca Cuma günlerinde oruç tutmadığı
çok az görülürdü.
[Tahric:] Elbani: Hasen (Sahih Ebu Davud 2116; Mişkat
2058); Şuayb: İsnadı hasendir. Nesai 4/204; Bak hadis no: 3641.
Ehl-i Kitabın Bayram
Günleri Olduklarından Dolayı Cumartesi ve Pazar Günlerinde Oruç Tutmanın
Müstehaplığı
3646- ibn Abbas'ın
azatlısı Kureyb bildiriyor: ibn Abbas ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in ashabından bazıları, Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
en çok hangi günlerde oruç tuttuğunu sormak üzere beni Ümmü Seleme'ye
gönderdiler. Ümmü Seleme: "Cumartesi ve Pazar günlerinde" cevabını
verdi. Dönüp bunu onlara bildirdiğimde bunu yadırgadılar ve benim iyi aklımda
tutamadığımı zannederek beni tekrar onu gönderdiler. Ümmü Seleme önceki gibi
cevap verdi. Durumu tekrar onlara haber verdiğimde ise kalkıp her birlikte Ümmü
Seleme'ye geldiler. Ona: "Şu konu hakkında Kureyb'i sana gönderdik, ancak
şöyle şöyle dediğini bize söyledi" dediler. Ümmü Seleme: "Size doğruyu
söylemiş" karşılığını verip şöyle devam etti: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) günler içinde en fazla Cumartesi ve Pazar günlerinde oruç
tutardı ve: ‘‘Bu iki gün müşriklerin bayramı olan günlerdendir. Ben de onlara
muhalif olmak isterim’‘ buyururdu."
[Tahric:] Elbani: Zayıf; Şuayb: İsnadı hasendir. Bak
hadis no: 3616.
İnsanlardan Bir Alime
Zikredilen Aişe ve ibn Mes'ud Hadislerine Aykırı Olduğu izlenimi Veren Haber
3647- Alkame dedi ki:
Hz. Aişe'ye: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ameli nasıldı,
özel günleri var mıydı?" diye sordum, şöyle cevap verdi: "Hayır! Onun
her ameli devamlıydı. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gücünün
yettiğine hanginizin gücü yeter ki?"
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 1240;
Muhtasaru'ş-Şemail 264); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir.
Ahmed 6/43; Buhari 6466; Müslim 783; Ebu Davud 1370.
işaret Ettiğimiz Hususu
Bildiren ikinci Haber
3648- Müminlerin annesi
Aişe der ki: "Bazen Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) peş peşe O
kadar çok oruç tutardı ki artık tüm ayı oruçlu geçirecek diye düşünürdük. Bazen
de oruca öyle ara verirdi ki artık bu ay hiç oruç tutmayacak diye düşünürdük.
Ramazanayı dışında başka bir ayı tamamıyla oruçlu geçirdiğini görmedim.
(Ramazan dışında) aylar içinde en fazla orucu Şaban ayında tuttuğunu
görürdüm."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/309; Ahmed 6/107; Buhari 1969; Müslim
1156/175; Nesai 4/199; Bak hadis no: 3516.
Her Aydan Üç Gün Oruç
Tutmanın Müstehaplığı
3649- Mutarrif
anlatıyor: Osman b. Ebi'I-As (bir gün), Mutarrif'e içirtmek için süt istedi.
Mutarrif: "Ben oruçluyum" dedi. Osman b. Ebi'I-As: "Ben,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: ‘‘Oruç, birinizin savaş(ın
tehlikelerinden korunan) kalkanı gibi bir kalkandır'' diye buyururken işittim.
Yine ben, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: ‘‘Güzel olan oruç tutma
şekli, her aydan üç gün tutulanıdır’‘ diye buyururken işittim" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağib 2/60);
Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 4/22; Nesai4/167; İbn Mace 1639.
Kişinin Bu Üç Günü Biyd
Günlerine Denk Getirmesinin Müstehaplığı
3650- Ebu Hureyre
anlatıyor: Bir bedevi, (bir gün) Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
derisiyle birlikte kızarmış bir tavşanı getirdi ve Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in önüne bıraktı. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
kendisini tutup (ondan) yemedi. Fakat sahabilerine (ondan) yemelerini emretti.
(Tavşanı getiren) bedevi de kendisini tut(up ondan ye)medi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), ona: "Seni (getirdiğin bu tavşandan)
yemekten alıkoyan şey nedir?" diye sordu. Bedevi:
"Ben, her (Kamer!)
aydan üç gün oruç tutmaktayım" dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Eğer (her Kamerı aydan üç gün) oruç tutacaksan o zaman
her ayın dolunay halinde olduğu parlak günleri olan onüç, ondört ve onbeşinci
günlerinde oruç tut" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Ebu Hureyre'den olması zayıftır,
sahih olanı Ebu Zer' den alanıdır; Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre
sahihtir. Ahmed 2/336; Nesai 4/222, 4/223, 3655, 3656.
Ebu Hatim der ki: Bu
hadisi Musa b. Talha, Ebu Hureyre'den ve İbnu'l-Havtekiyye kanalıyla Ebu
Zer'den işitmiştir ki ikisi de mahmı tariklerdir.
Yüce Allah'ın, Biyd
Günlerinde Oruç Tutana Tüm Yılı Oruç Tutmuş Sevabı Yazması
3651- Minhal bildiriyor:
Kendisi, (bir gün) Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'le birlikte
bulunuyordu. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), sahabilere,
"Eyyamu'l-Bid" (denilen her Kamer! ayın onüç, ondört ve onbeşinci
günlerinde) oruç tutmayı emrederdi ve: "işte bu üç günde oruç tutmak,
senenin tamamını oruç tutmak (gibi sayılır)" buyururdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2115); Şuayb:
Hadis sahihtir.
EbU Hatim der ki:
Buradaki Minhal, İbn Milhan el-Kaysi olup sahabedendir; ayrıca sahabe içinde
Minhal adında ondan başkası da yoktur.
Aydan Üç Gün Oruç Tutana
Yüce Allah'ın Tüm Yılı Oruç ve ibadetle Geçirmiş Sevabı Yazması
3652- Muaviye b. Kurre,
babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Her
aydan üç gün oruç tutmak, bütün seneyi oruçlu ve gecelerini ibadetle geçirmek
gibidir" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Bu lafızla şaz'dır, mahfuz olanı
sonraki hadistir (es-Silsiletu's-sahiha 2806); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed
3/435; Darimi 2/19.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
3653- Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in başını sıvazladığı Kurre b. iyas el-Müzeni'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır:
U(Eyyamu'I-Bıd" denilen) her (Kamerı) ayın (onüç, ondört ve onbeşinci
günlerinde olmak üzere) üç gün oruç tutmak, senenin tamamını oruç tutup if tar
etmek sayılır."
[Tahric:] Elbani: Sahih.
Ebu Hatim der ki:
Veki'nin Şu'be kanalıyla yaptığı üstteki rivayette "iftar etmek";
Yahya el-Kattan'ın Şu'be'den olan rivayetinde ise "(gecesini) ibadetle geçirmek"
ibareleri geçmektedir ki her ikisi de güvenilir hafız muhaddislerdir.
Kişinin Her Hangi Bir
Aydan Üç Gün Oruç Tutmasının Mubah Olması
3654- Muaze der ki:
Aişe'ye: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her aydan üç gün oruç
tutar mıydı?" diye sorunca "Evet" dedi. Ben: "Hangi
günlerini?" diye sorduğumda ise: "O, ayın hangi günleri olduğuna
aldırmazdı" diye cevap verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2117); Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 1160; Ebu Davud 2453;
Tirmizi 763; Bak hadis no: 3657.
Biyd Günlerinde Oruç
Tutmanın Emredilmesi
3655- Ebu Zer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize her ayın onüç, ondört ve
onbeşinci günlerinde oruç tutmamızı emretti.
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (Sahih Ebu Davud 2115);
Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 5/152; Tirmizi761; Nesai 4/222.
Ebu Hatim der ki:
Buradaki Yahya, Yahya b. Sam'dır. Onun Yahya b. Salim
olduğunu söyleyen de
vardır. Doğrusu Sam'dır.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
3656- Ebu Zer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bize, "Eyyamu'I-Bid"
(denilen); her (Kamer!) ayın onüç, ondört ve onbeşinci günlerini oruçla
geçirmemizi emrederdi.''
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih; Şuayb: İsnadı hasendir.
Nesai 4/222.
Aydan Üç Gün Oruç
Tutacak Olanın Dilediği Günlerde Bunları Tutmakta Muhayyer Olması
3657- Muaze der ki:
Aişe: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her aydan üç gün oruç
tutardı?" deyince ben: "Hangi günlerini?" diye sorduğumda:
"O, ayın hangi günleri olduğuna aldırmazdı" diye cevap verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 6/145; İbn Mace 1709; Bak hadis no: 3654.
Yüce Allah'ın Aydan Üç
Gün Oruç Tutana Ayın Kalan Günlerinde de Oruç Tutmuş Sevabı Yazması
3658- Abdullah b. Amr
der ki: Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına gidip oruç
konusunu sorduğumda bana: "Her aydan bir gün oruç tut, kalan günlerinde
oruç tutmuş gibi sevabını al" buyurunca: "Daha fazlasına gücüm
yeter" dedim. "Her aydan iki gün oruç tut, kalan günlerinde oruç
tutmuş gibi sevabını al" buyurunca: "Daha fazlasına gücüm yeter"
dedim. "Her aydan üç gün oruç tut, kalan günlerinde oruç tutmuş gibi
sevabını al" buyurunca: "Daha fazlasına gücüm yeter" dedim.
Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O zaman Allah
katında en hayırlı oruç şekli olan Davud Peygamber'in tuttuğu gibi oruç tut. O,
bir gün oruç tutup bir gün tutmazdı" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağıb 2/88);
Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Müslim 1159/192; Bak hadis no: 3571.
Ebu Hatim der ki:
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), ''Her aydan bir gün oruç rut,
kalan günlerinde oruç tutmuş gibi sevabını al" sözünde kalan günlerin
sevabından kast! (bir gün tutulduğunda geriye kalan on günün, iki gün
tutulduğunda) geriye kalan yirmi günün sevabıdır. Üç gün tutma konusunda da
aynı şey geçerlidir (bir aydan geri kalan günlerin sevabı alınır). Zira kişinin
gayret ve çabası arttıkça sevabının azalması mümkün değildir.
Üstteki Şu'be Hadisinin
levilinin Doğruluğuna Delalet Eden Haber
3659- Ebu Osman en-Nehdi
bildiriyor: Ebu Hureyre bir yolculuğa çıkmıştı. Mola verdiklerinde sofra kurup
birini gönderip Ebu Hureyre'yi yemeğe çağırdılar. Ebu Hureyre ise namaz
kılıyordu. Gelen adama: "Ben oruçluyum" dedi. Yemeğin bitmesine yakın
Ebu Hureyre geldi ve yaklaşıp yemeye başladı. Oradakiler oruçlu olduğunu
söyleyen adama bakınca adam: "Neden bakıyorsunuz? Bana oruçlu olduğunu
söyledi" dedi. Ebu Hureyre de: "Doğru söylüyor" dedi ve şöyle
devam etti: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Her aydan üç
günü oruçlu geçiren kişi, tüm ayı oruçlu geçirmiş gibidir’‘ buyurduğunu
işittim. Ben de bu aydan üç gün oruç tutmuştum. Allah'ın oruca verdiği
karşılığa göre ben bütün yıl oruçluyum. Bunu Yüce Allah'ın şu kavl-i şerifi
doğrulamaktadır: "Kim iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardıri
kim de kötülükle gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalandırılır. Onlar
haksızlığa uğratılmazlar.''(En'am 160)
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 4/99/946); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 2/263; Nesai 4/218.
Zikredilen Şu'be
Hadisinin levilini Bildiren ikinci Haber
3660- Abdullah b. Amr b.
el-As anlatıyor: "Vallahi yaşadığım sürece bütün geceyi ibadetle geçirip
her gün oruç tutacağım" dediğim Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
haber verilince ben dedim ki: "Evet, ey Allah'ın Resulü! Böyle
söyledim." Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sen buna güç yetiremezsin. Hem oruç tut, hem uyu, hem gece kalk, hem her
aydan üç gün oruç tut. Yapılan hasene, on katıyla ödüllendirilir. Bununla bütün
yılı oruçlu geçirmiş gibi olursun" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağib 2/83);
Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 2/187, 2/188; Buhari 1976, 3418; Müslim 1159/181;
3571.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: