Sahih İbn Hibban

SALAT

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Bab: Namaz Vakitleri

Farz Namazların Vakitleri

1472- Cabir (b. Abdillah) anlatıyor: Cebrail, Güneş tam tepe noktasından batıya kaydığı anda Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve: "Ey Muhammed! Kalk ve öğle namazını kıl" dedi. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp öğle namazını kıldı. Sonra her şeyin gölgesi kendi boyunda olduğunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e (ikindi namazının vakti için) geldi ve: "Kalk ve ikindi namazını kıl'' dedi. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp ikindi namazını kıldı. Sonra Güneş battığında Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e (akşam namazının vakti için) geldi ve: "Kalk ve akşam namazını kıl" dedi. (Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp akşam namazını kıld!.) Sonra şafak kayboluncaya kadar bir müddet bekledi. Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e (yatsı namazının vakti için) geldi ve: "Kalk ve yatsı namazını kıl" dedi. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de kalkıp yatsı namazını kıldı. Sonra sabahleyin tan yeri ağardığında (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve tekrar: 'Ey Muhammed! Kalk (sabah namazını) kıl" dedi. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp sabah namazını kıldı.

Ertesi gün gölge her şeyin gölgesi kendi boyunda olduğunda Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve: "Kalk, öğle namazını kıl" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp öğle namazını kıldı. Sonra her şeyin gölgesi kendinin iki misli iki boyunda olduğunda Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve: "Kalk, ikindi namazını kıl" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de kalkıp ikindi namazını kıldı. Sonra akşam için aynı vakitte Güneş batarken Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve: "Kalk, akşam namazını kıl" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de kalkıp akşam namazını kıldı. Sonra gecenin üçte biri geçtiğinde yatsı namazı için Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve: "Kalk, yatsı namazını kıl" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de kalkıp yatsı namazını kıldı. Sonra ortalık iyice ağardığında sabah namazı için Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi ve: "Kalk, sabah namazını kıl" dedi. (Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de kalkıp sabah namazını kıldı.) Cebrail: "Şu kıldığın (iki gün içindeki) iki namaz arasındaki vaktin tamamı, namaz vaktidir" dedi.

[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 250; Sahih Ebu Davud 419); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 3/330; Tirmizi 150; Nesai 1/263.

Vakitlerin Başlangıç ve Sonları

1473- Abdullah b. Amr bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Öğle vakti güneşin zeval vaktini geçtiği yani kişinin kendi gölgesinin boyunda olduğu zamandan ikindi vaktinin girmesine kadardır. ikindi vakti güneşin sararmaya başladığı zamana kadardır. Vatsı namazı gece yarısına ya da ortasına kadardır. Sabah namazı vakti güneşin doğmasına kadardır."

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 425); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/210; Müslim 612/172; Ebu Davud 396; Nesai 1/260; Bak hadis no: 1475,1476,1477,1478.

Kişinin Namazları Vakitlerinde Eda Etmesinin En Üstün Amellerden Sayılması

1474- Abdullah b. Mes'ud der ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! En üstün amel hangisidir?" dediğimde, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Vaktinde kılınan namazlardır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 453); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Müslim 140/85.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in "Vaktinde Kılınan Namaz" Sözüyle ilk Vakitlerini Kastetmesi

1475- Abdullah b. Mes'ud bildiriyor: Ben, "Ey Allah'ın Resulü! Hangi amel daha faziletlidir?" diye sordum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: "Namazı ilk vaktinde kılmak" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 453); Şuayb: İsnadı Sahih'in şartınca sahih. Buhari 2782; Bak hadis no: 1474, 1479.

Kişinin Farz Namazları Vakitleri içinde Kılmasının Yüce Allah'ın En Sevdiği Amellerden Sayılması

1476- ibn Mes'ud der ki: "Ey Allah'ın Resulü! Yüce Allah katında amellerin en sevimlisi hangisidir?" diye sorduğumda: "Vaktinde kılınan namazlardır'' buyurdu. "Sonra hangisi?" dediğimde: "Anne babaya iyi davranmaktır'' buyurdu. "Sonra hangisi?" dediğimde: "(Allah yolunda) cihaddır" buyurdu. Eğer sormaya devam etseydim Resulullah ta (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cevap vermeye devam ederdi.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 1/421; Bak hadis no: 1474.

Vakti içinde Kılınan Namazın Yüce Allah'ın En Sevdiği Amellerden Sayılması

1477- Velid b. el-Ayzar der ki: Ebu Amr eş-Şeybanı'nin Abdullah b. Mes'ud)'un evini göstererek şöyle dediğini işittim: Bu evin sahibi bize şunu anlattı: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Allah'ın en sevdiği amel hangisidir?’‘ diye sorduğumda, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Vaktinde kılınan namazdır’‘ karşılığını verdi. ‘‘Sonra hangisi?’‘ diye sorduğumda, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Anne babaya iyi davranmaktır’‘ karşılığını verdi. ‘‘Sonra hangisi?’‘ diye sorduğumda, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Allah yolunda cihaddır’‘ karşılığını verdi. Bana bunları söyledi. Daha fazla sorsaydım yine de cevap verirdi."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/409; Buhari 527; Müslim 85; Tirmizi 173; Nesai 1/292; Darimi 1/278.

Ebu Hatim der ki: EbU Amr eş-Şeyhani, muhadram olanlardandır. Kişi altmış sene boyunca küfürde, altmış sene boyunca da İslam'da yaşasın, yine da muhadram sayılır.

Vakti içinde Kılınan Namazın En Faziletli Amellerden Sayılması

1478- Abdullah b. Mes'ud bildiriyor: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ''En faziletli amel nedir?" diye sordum. Şöyle buyurdu: "Vaktinde kılınan namazdır.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 85; Bak hadis no: 1474.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in "Vaktinde" Sözüyle ilk Vaktini Kastetmesi

1479- Abdullah b. Mes'ud der ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Ey Allah'ın Resulü! En faziletli amel nedir?" diye sordum. Şöyle buyurdu: "İlk vakti kılınan namazdır.''

[Tahric:] Elbani: sahih. Bak hadis no: 1475.

Ebu Hatim der ki: "İlk vaktinde" ibaresini rivayette Osman b. Ömer tek kalmıştır.

Kişinin Namazları ilk Vakitlerinde Kılmasının Müstehaplığına Delalet Eden Haber

1480- Habbab der ki: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kumların sıcaklığından yakındık, fakat yakınmamıza aldırış etmedi.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 5/108; Müslim 619; Nesai 1/247.

Ebu Hatim der ki: "Ebu Ma'mer'in adı, Abdullah b. Sahbere'dir."

imamı Vaktini Geciktiriyorsa Kişinin Namazı Vaktinde Kılıp Sonra Onunla Birlikte Aynı Namazı Nafile Olarak Kılmasının Emredilmesi

1481- Amr b. Meymun el-Evdi anlatıyor: Muaz b. Cebel, Yemen'e yanımıza -Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in elçisi olarak- geldi. Onu bize Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) göndermişti. Fecirle birlikte onun tekbirini işittim. Kalın sesli biri idi. Onu sevdim. Artık onun cenazesini Şam yöresinde defnedinceye kadar bir daha yanından ayrılmadım.

Ondan sonra insanların en fakih / kavrayışlı olanını aradım. Abdullah b. Mes'ud'a gelip ölünceye kadar onun peşine takıldım. Abdullah b. Mes'ud (bir defasında) bana şöyle dedi:

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Size namazı (efdal) vakti dışında kıl(dır)an valiler geldiği zaman haliniz ne olur, (ne yaparsınız)?" diye sordu. Ben de: "Bu benim başıma gelirse ne yapmamı emredersin ey Allah'ın Resulü!" dedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Namazı vaktinde kıl, sonra onlarla birlikte cemaatle kıldığını nafile olarak sayarsın" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 459); Şuayb: Sahih'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 5/231, 5/231; Ebu Davud 432; Nesai 2/75, 2/76; İbn Mace 1255; Bak hadis no: 1558.

Ebu Hatim der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), "Onlarla birlikte cemaatle kıldığını nafile olarak sayarsın" sözü, aksini söyleyenlere karşı farz namazı kıldıran imamın arkasında nafile namaz kılınabileceğinin en büyük delildir. Bunun yanında cemaatle nafile namaz kılmanın da caizliğine delildir.

Valilerin (imam Olarak) Namazın Vakitlerini Geciktirdikleri Durumda Kişinin Yapması Gereken

1482- Ebu Zer bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Namaz vakitlerini geciktiren bir toplumun içinde bulunursan ne yaparsın?" diye sordu. Ebu Zer: "Ne yapayım?" diye sorunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sen namazını vaktinde kıl. Eğer yetiştiğinde namaz kılmamışlarsa onlarla birlikte kıl. ‘‘Ben (vaktinde) namazımı kılmıştım, şimdi kılmayacağım’‘ deme" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 458); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih.. Müslim 648/242; Nesai 2/75; Darimi 1/279; Bak hadis no: 1718, 1719.

Namazın Bir Rekatına Yetişenin Namaza Yetişmiş Sayılması

1483- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (Vaktin çıkışından önce) namazın bir rekatına yetişebilen kişi, o namazı vaktinde kılmış demektir" buyurmuştur.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 126); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/10; Buhari 580; Müslim 607; Ebu Davud 1121; Tirmizi 524; İbn Mace 1122; Darimi 1/277; Bak hadis no: 1485, 1581, 1582, 1583, 1584, 1585, 1586.

Namazın Bir Rekatına Yetişenin Onu Kaçırmamış Sayılması

1484- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Güneş doğmadan sabah namazından bir rekata yetişen kişi, sabahı vaktinde kılmış olur. Güneş batmadan ikindi namazından bir rekata yetişen kişi, ikindi namazını kaçırmamış demektir."

[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahıha 5/615; el-İrva' 253); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Nesai 1/273; İbn Mace 699; Bak hadis no: 1483, 1557, 1583.

ilimde Derinliği Olmayana Namazın Bir Rekatına Yetişenin Tümüne Yetişmiş Sayılacağı izlenimi Veren Haber

1485- Ebu Hureyre der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim bir namazın bir rekatına yetişirse, o namazın tamamına yetişmiş demektir" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/375; Müslim 607; Nesai 1/274; Bak hadis no: 1483.

Cemaatle Namazın Bir Kısmına Yetişen Kişi Tümüne Yetişmiş Sayılmayacağı için Tek Bir Rekatına Yetişen Kişinin Geriye Kalanı Tamamlamasının Gerekliliği

1486- Ebu Hureyre bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim bir namazın bir rekatına yetişirse, o namazın tamamına yetişmiş demektir. Geriye kalan rekatları ise tamamlasın" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Ravileri güvenilir kimselerdir. Bak hadis no: 1483.

Zühri'ye Ait "Cumanın Bir Rekatına Yetişen" Hadisinin Tüm Kanallarının illetli Olup Sahih Olmadıklarına Delalet Eden Haber

1487- Ebu Hureyre bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Her kim namazın bir rekatına yetişirse hepsine yetişmiş sayılır." Dediler ki: Buna dayanarak: "Cuma namazının bir rekatına yetişen kişi ona bir rekat daha eklesin" denilir.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Muvatta 1/105.

Uyuyan Kimseye Uyandığında Kılamadığı Namazı Eda Etmesinin Emredilmesi

1488- Ebu Said el-Hudri anlatıyor: Bir kadın, (bir gün) Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü! Kocam Safvan b. el-Muattal namaz kıldığımda beni dövüyor. Oruç tuttuğumda ise bana orucumu bozduruyor. Güneş doğuncaya kadar sabah namazını kılmıyor" dedi. O esnada (kocası) Safvan da, Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanında idi. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), kadının dediklerini Safvan'a sordu. O da: "Namaz kıldığımda beni dövüyor" demesine gelince; o, ben yasakladığım halde (namazda) iki tane (zamm-ı) sure okuyor" dedi. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):

"Eğer (Kur'an'da) tek süre olsaydı, elbette (o tek sure) insanlara yeterdi" buyurdu. (Safvan devamla şöyle dedi): "Orucumu bozduruyor" sözüne gelince; çünkü o, durmadan (nafile) oruç tutuyor. Oysa ben genç bir kimseyim, sabredemiyorum. O zaman Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kadın, kocasının izni olmadan (nafile) oruç tutamaz" buyurdu. (Safvan devamla:) "Benim güneş doğuncaya kadar namaz kılmadığım" konusundaki sözüne gelince; biz, çok uyumakla tanınan bir aileyiz. Güneş doğuncaya kadar uyanamıyoruz (dedi). Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Uyandığın zaman namazını kıl" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahıha 395); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 3/80; Ebu Davud 2459.

Hadis ilmini Bilmeyenin Sabah Namazını Gün Ağarınca Kılmanın Alacakaranlıkta Kılmaktan Daha Faziletli Olacağına Yönelik iddiasında Dayandığı Lafız

1489- Rafi b. Hadic'in bildirdiğine göre Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır: "Sabah namazını (gün ağarınca) kılınız. Çünkü sabah namazını gün doğmasına en yakın zamanda tan ağardığında kılmanızdaki, sevaplarınız -veya (o anda) sabah namazını kılmanın sevabı- daha büyüktür."

[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (el-İrva: 258; Sahih Ebu Davud 451); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 4/142; Nesai 1/272; Bak hadis no: 1490, 1491.

Ebu Hatim der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazının gün ağarınca kılınmasını emretmiştir. Bu emrin de bir sebebi bulunmaktadır.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile ashabı sabah namazını alacakaranlıkta kılarlardı. Ancak ay ışığının bulunduğu gecelerde kişi sabah namazını alacakaranlıkta kıldığı zaman bu namazı henüz vakti girmeden gece vakti kılmış olabiliyordu. Bundan dolayıdır ki Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) fecrin doğuşundan iyice emin olana kadar namazın geciktirilip öyle kılınmasını emretmiş ve: "Sabah namazını etra! iyice aydınlanıncaya kadar erteleyiniz.. Çünkü bunun sevabı daha büyüktür" buyurmuştur. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bununla fecrin doğuşundan emin olduktan sonra kılınan namazın sevab bakımından, vaktin girip girmediği şüpheli olan vakitte kılınan namazdan daha büyük olacağını bildirmiştir.

1490- Rafi b. Hadic'in bildirdiğine göre Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır: "Sabah namazını etraf iyice aydınlanıncaya kadar erteleyiniz. Çünkü bunun sevabı daha büyüktür."

[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (el-İrva' 258; Sah"ıh Ebi Davud 451); Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed 3/465; Tirmizi 154; Nesai 1/372; Darimi 1/277; Bak hadis no: 1489.

ilimde Derinliği Olmayana Namazı Ortalık Aydınlanınca Kılmanın Karanlıkta Kılmaktan Faziletli Olduğu izlenimi Veren Haber

1491- Rafi' b. Hadic bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sabah namazını gün ağarınca kılın. Bu daha çok sevap almaya ya da almanıza sebep olur" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (el-İrva' 258; Sahih Ebu Davud 451); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 1/140; Ebu Davud 424; İbn Mace 672; Darimi 1/277; Bak hadis no: 1489.

Ebu Hatim der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), "Sabah namazını gün ağarınca kılın" sözünü, fecrin doğup doğmadığı net olarak anlaşılamayan, ay ışığının bulunduğu geceler için söylemiş, kişinin sabah namazını fecrin doğduğundan emin olduktan sonra kılmasını istemiştir. Çünkü zikrettiğimiz vakitte kılınan sabah namazının sevabı, fecrin doğduğundan tam olarak emin olunamayan bir vakitte kılınan sabah namazının sevabından daha fazladır.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Sabah Namazını Kıldığı Ortalığın Aydınlanma Vakti

1492- Süleyman b. Bureyde, babasından bildiriyor: Bir kişi Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip namaz vakitlerini sordu. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şu iki vakit (gün) bizimle birlikte namaz kıl" buyurdu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) güneş zeval vaktini geçince öğle namazını kıldırdı. Sonra güneş henüz yüksek, beyaz ve canlı ikindi namazını kıldırdı. Sonra güneş batınca akşam namazını kıldırdı. Şafak kaybolunca yatsı namazını kıldırdı. Tan yeri ağarınca sabah namazını kıldırdı.

Ertesi gün hava serinleyince Bilal'e kamet getirmesini emretti ve öğle namazını kıldırdı. Sonra hava iyice serinleyince ve güneş canlı iken önceki güne göre daha geç bir saatte kamet getirmesini emretti ve geciktirerek ikindi namazını kıldırdı. Sonra şafaktaki kızıllık kaybolmadan önce kamet getirmesini emretti. Daha sonra gecenin üçte biri geçince kamet getirmesini emretti. Sonra ortalık aydınlanmaya başlayınca sabah namazı için kamet getirmesini emretti.

Sonra: "Namaz vakitlerini soran kişi nerededir?" diye sordu. Adam: "Ey Allah'ın Resulü! Buradayım" deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Namaz vakitleriniz işte görmüş olduğunuz böyle her iki vaktin arasındadır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 424); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 5/349; Müslim 613; Tirmizi 152; Nesai 1/258; İbn Mace 667; Bak hadis no: 1525.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in "Namaz Vakitleriniz işte Görmüş Olduğunuz Her iki Vaktin Arasındadır" Sözüyle Dünkü ve O Günkü Namazları Kastetmesi

1493- Ebu Hureyre anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize sabah namazını (bir gün) kıldırdı. Bu sırada hava alaca karanlıktı. Sonratki gün yine) sabah namazını kıldırdı. Bu sırada etraf iyice aydınlıktı. Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sabah namazının vaktini(n ne zaman olduğunu) soran kişi nerede? işte sabah namazının vakti, dünkü ve bugünkü (kıldırdığım) iki namazın arasındadır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (Sahih Ebu Davud 420); Şuayb: İsnadı hasendir. Bak hadis no: 1495.

Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Sabah Namazını Biri Namaz Vakitleri Kendisine Sorulduğunda Bunu Bildirmek için, Biri de Namazın Farz Kılınışının Başlangıcında Cebrail Kendisine imam Olduğunda Ortalı Aydınlanınca Kılması, Bunlar Dışında Vefat Edene Kadar Sabah Namazını Hep Alacakaranlıkta Kılması

1494- ibn Şihab anlatıyor: (Emevi hükümdarı) Ömer b. Abdilazız, (bir gün minberde oturmaktaydı. Namazı geciktirdi. Bunun üzerine Urve b. ez-Zübeyr:

"Cebrail'in, Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e namazın vakit(ler)ini haber verdiğir bilmez misin?" dedi. Ömer b. Abdilazız, ona: "Ey Urve! Söylemekte olduğun şeyi(n ne manaya geldiğini iyi) bak" dedi. Urve dedi ki: "Beşır b. Ebi Mes'ud'u işittim. O şöyle dedi: (Babam) Ebu Mes'ud el-Ensarı'yi işittim. Dedi ki:

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim:

"Cebrail indi, bana namazın vakit(ler)ini haber verdi. Ben de, onunla birlikte namaz kıldım. Sonra onunla birlikte yine namaz kıldım. Sonra yine onunla birlikte namaz kıldım. Sonra onunla birlikte tekrar namaz kıldım."

Ravi parmaklarıyla beş vakit namazı gösterdi-

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in, öğle namazını Güneş tam tepe noktasından batıya kaydığında kıldığını gördüm. Bazen öğle namazının sıcak arttığında (ikindi namazının vaktine kadar) geciktirirdi. Onu, ikindi namazını Güneş sararmadan önce beyazlığı fazla bir halde iken kılarken gördüm. Bir kimse (ikindi) namazından çıkar ve güneş batmadan önce Zu'l-Huleyfe'ye gelirdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) akşam namazını ise güneş battığı, yatsıyı da ufuk karardığı zaman kılardı. Bazen de yatsı namazını insanların toplanması için geciktirirdi. Sabah namazını ise bir defasında alacakaranlıkta ve başka bir defada ise ortalık ağarınca kıldı. Bundan sonra, Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sabah namazı, ölünceye kadar alacakaranlıkta oldu, bir daha ortalık ağarınca kılmadı.

[Tahric:] Elbani: Hasen (Sahih Ebu Davud 418; el-İrva' 1/269); Şuayb: İsnadı kavıdir. Bak hadis no: 1449.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Yukarıda Geçtiği Gibi Sabah Namazını Bir Kere Ortalık Iyice Aydınlanınca Kılmasının Nedeni

1495- Ebu Hureyre anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize sabah namazını (bir gün) kıldırdı. Bu sırada hava alaca karanlıktı. Sonratki gün yine) sabah namazını kıldırdı. Bu sırada etraf iyice aydınlıktı. Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sabah namazının vaktini(n ne zaman olduğunu) soran kişi nerede? işte sabah namazının vakti, dünkü ve bugünkü (kıldırdığım) iki namazın arasındadır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Hasen sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Bak hadis no: 1493.

Bu Ümmetten Sabah Namazını Ortalık Aydınlanınca Kıldıran ilk Kişi ve Bunun Sebebi

1496- Muğıs b. Sumeyy bildiriyor: Abdullah b. ez-Zübeyr bize sabah namazını kıldırdı. Bu sırada hava alaca karanlıktı. Derken Abdullah b. Ömer'e döndüm: "Bu namaz da nedir böyle?" dedim. Abdullah b. Ömer: "Bu; Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekir ile Ömer'le birlikte kıldığımız namazdır. Ömer şehid edilince, Osman bu (sabah) namazını etraf iyice aydınlanıncaya kadar erteledi'' dedi.

[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1/279); Şuayb: İsnadı sahihtir. İbn Mace 671.

Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Sabah Namazını Alacakaranlıkta Kıldığına Delalet Eden Haber

1497- Enes b. Malik der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile Zeyd b. Sabit'e sahurluk şeyler getirildi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sahurunu bitirdikten sonra sabah namazını kıldırmaya kalktı. Enes b. Malik'e: "Sahuru bitirip de namaza başlamaları arasında ne kadarlık bir zaman vardı?" diye sorduğumuzda: "Kişinin elli ayet okuyabileceği kadar bir zaman" karşılığını verdi.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 1694); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 5/182; Buhari576; Müslim 1097; Tirmizi'703; Nesai 4/143; İbn Mace 1694.

Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ümmetine Kıldırdığı Sabah Namazının Vasfı

1498- Hz. Aişe der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazını kıldırdıktan sonra namaza katılan kadınlar ortalık ağarmaya başladığından tanınmamaları için dış giysilerine iyice sarınır öyle evlerine dönerlerdi.''

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 450; el-İrva' 1/279); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/5; Ahmed 6/178; Buhari 867; Müslim 645/232; Ebu Davud 423; Tirmizi 153; Nesai 1/271; Bak hadis no: 1499, 1501.

Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ümmetine Kıldırdığı Sabah Namazının Vasfı

1499- Hz. Aişe der ki: Mümine kadınlar, örtülerine bürünerek Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber sabah namazını kılar, namaz bitince de evlerine dönerlerdi. Karanlıktan dolayı bu sırada kendilerini kimse tanımıyordu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 450; el-İrva' 1/279); Şuayb: İsnadı zayıftır. Metni başka kanalla sahihtir. Ahmed 6/37; Buhari 372; Müslim 645; Nesai 1/271; İbn Mace 669; Darimi 1/277; Bak hadis no: 1498; Bak hadis no: 1500.

Zikredilen Hususun Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber

1500- Hz. Aişe der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazını kılıp bitirince, mümin kadınlar örtülerine bürünüp çıktıklarında karanlıktan dolayı kimse kendilerini tanıyamazdı.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Bak hadis no: 1499.

işaret Edilen Hususun Doğruluğunu Bildiren Üçüncü Haber

1501- Hz. Aişe der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazını kılıp bitirince, kadınlar örtülerine bürünüp karanlıktan dolayı kimse kendilerini tanımadan giderlerdi.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Buhari 867; Ebu Davud 423; Bak hadis no: 1498.

Öğle Namazının Edası Müstehab Olan Vakti

1502- Enes b. Malik bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), güneş tam tepe noktasından batıya doğru meyletmeye başladığı bir sırada (Mescid'e) çıktı ve cemaate) öğle namazını kıldırdı.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed 3/161; Buhari 7294; Müslim 2359/136; Tirmizi 156; Bak hadis no: 106.

1503- Ebu'l-Minhal der ki: Babamla beraber Ebu Berze el-Eslemi'nin yanına girdik ve babam ona: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) farz namazı nasıl kıldığını bana anlat" dedi. Ebu Berze şöyle anlattı: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sizin Kendisine ilk namaz diye isim verdiğiniz öğle namazını güneş (tepe noktasından) batıya kaydığında (zevalde) kılardı. ikindi namazını kılardı da bizden biri ondan sonra Medine'nin en uzak yöresindeki evine dönerdi. Bu arada güneşin parlaklığı devam ederdi. -Ravi dedi ki: "Ben, akşam namazı hakkında ravinin ne dediğini unuttum." Ravi devamla şöyle dedi:- "Sizin ''ateme’‘ ismini verdiğiniz yatsı namazını tehir etmeyi severdi. Sabah namazından ayrıldığında kişi yanında oturanı tanı(yacak kadar ortalık aydınlanı)rdı. Sabah namazında 60 ila 100 ayet okurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 427; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/420; Buhari 547; Müslim 647; Ebu Davud 398; Nesai 1/262; İbn Mace 674; Darimi 1/298.

1504- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Bu şiddetli sıcaklar cehennemin kaynamasındandır. Bundan dolayı (öğle vakti) namazı hava serinlediği zaman kılın."

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 431; er-Ravdu'n-nadir 1049); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Müslim 615/182; Bak hadis no: 1506, 1507, 1510.

Zikredilen Hususun Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber

1505- Muğıre b. Şu'be bildiriyor: Biz, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'le birlikte ögle namazını (güneşin tam tepe noktasından batıya doğru kaymasından sonra) ögle sıcağının kızgın olduğu vakitte kılardık. Bize: "Öğle namazını serinliğe bırakınız. Çünkü sıcağın şiddeti, cehennem'in kaynamasındandır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (er-Ravdu'n-nadir 1049); Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed 4/250; İbn Mace 680; Bak hadis no: 1504.

Sıcak Havada Namazı Serinlikte Kılmanın Hararetin Şiddetli Olması Durumunda Emredilmesi

1506- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Çok sıcak günlerde öğle namazını hava serinlediği zaman kılın Çünkü sıcağın şiddeti Cehennemin kaynamasındandır."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/16; Ahmed 2/266; Buhari 536; Müslim 615/183; İbn Mace 677; Bak hadis no: 1504.

Şiddetli Sıcaklarda Namazı Serinlikte Kılmanın Sıcak Memleketlerde Emredilmesi

1507- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Sıcak şiddetlendiğinde namazı hava serinlediği zaman kılın. Çünkü sıcağın şiddeti Cehennemin kaynamasındandır."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Müslim 615; Ebu Davud 402; Tirmizi 157; Nesai 1/248, 1/249; İbn Mace 678; Darimi 1/274; Bak hadis no: 1504.

Şiddetli Sıcaklarda Namazı Serinlikte Kılmanın Emredildiği Namazın Diğerleri Değil Öğle Namazı Olması

1508- Muğıre b. Şu'be der ki: Sıcağın şiddetli olduğu zamanda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte idik. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize: "(Öğle) namazl(nı) serinlikte kılınız. Zira sıcağın şiddeti Cehennemin kaynamasındandır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 1505.

Ebu Hatim der ki: Bunu rivayette İshak el-Ezrak tek kalmıştır.

Hararetin Şiddeti Arttıkça Öğle Namazını Daha Serin Havada Kılmak Üzere Geciktirmenin Gerekmesi

1509- Ebu Zer der ki: Bir yolculukta Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraberken müezzin öğle namazı için ezan okumak istedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Vaktin serinlemesini bekle" buyurdu. Bir süre sonra müezzin yine ezanı okumayı istedi, ancak Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine iki ya da üçüncü defa: "Vaktin serinlemesini bekle" buyurdu. Sonunda tepelerin gölgesini gördüğümüzde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şiddetli sıcaklar, cehennemin kaynamasındandır. Bundan dolayı aşırı sıcak olan zamanlarda namazı hava serinlediği zaman kılın" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 430); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre Sahihtir. Ahmed 5/155; Buhari 3258; Müslim 616; Ebu Davud 401; Tirmizi 158.

Ebu Hatim der ki: Ebu'l-Hasan, Ubeyd b. el-Hasan olup Kufeli muhacirdir.

Şiddetli Sıcak Havada Öğleyi Serinlikte Kılmanın Emredilme Nede

1510- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Çok sıcak günlerde öğle namazını hava serinlediği zaman kılın. Çünkü sıcağın şiddeti, cehennemin kaynamasındandır" buyurmuştur. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirdiğine göre de cehennem, Rabbine durumundan yakınınca Allah biri kışın biri de yazın olmak üzere iki defa nefes almasına izin vermiştir.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/16; Müslim 617/186; Bak hadis no: 1504.

Müslümanın Cuma Namazını Eda Etmesinin Müstehab Olduğu Vakit

1511- iyas b. Seleme b. el-Ekva', babasından bildiriyor: "Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber cuma namazını kıldıktan sonra döndüğümüzde duvar diplerinde gölgelenebilecek bir yer bulamazdık.''

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 996; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/46; Buhari 4168; Ebu Davud 1085; Nesai 3/100; İbn Mace 1100; Darimi 1/363; Bak hadis no: 1512.

Cuma için Zikredilen Vaktin Güneşin Zevalinden Önce Değil Sonra Olması

1512- iyas b. Seleme b. el-Ekva', babasından bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber güneş tepe noktasını aştıktan sonra cuma namazını kılar, namaz çıkışı duvar diplerindeki gölgeleri takip ederek dönerdik.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 860; Bak hadis no: 1511.

Zikredilen Hususun Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber

1513- Cabir der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile cuma namazını kıldıktan sonra dönüp su taşımada kullandığımız develerimizi dinlendirirdik." Ravi (Hasan) der ki: (Gıfer'e:) "Bu dediği ne zaman oluyor?" diye sorduğumda, Güneş tepe noktasını aştıktan sonra" karşılığını verdi.

[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 597); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/331; Müslim 858; Nesai 3/100.

İkindi Namazını Erkenden Kılmanın Müstehaplığı

1514- Hallad b. Hallad el-Ensari der ki: Bir gün Ömer b. Abdilaziz'in arkasında namaz kıldıktan sonra Enes b. Malik'in yanına girdik. Girdiğimizde Enes namaz kılıyordu. Namazı bitirince ona: "Ey Ebu Hamza! Hangi namazı kıldın?" diye sorduk. Enes: "ikindi namazını" karşılığını verdi. Ona: "Ama biz Ömer b. Abdilazız'in arkasında öğle namazını yeni kıldık" dediğimizde, Enes: ''Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu vakitte kıldığını gördüm ve bu şekilde kılmayı da asla bırakmam" karşılığını verdi.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Nesai 496); Şuayb: Ravileri güvenilir kimselerdir. Ahmed 3/214; Nesai 1/253, 1/254.

ikindiyi Tehir Etmeyi Tercih Edip Erkenden Kılmayı Mekruh Görenin Kavlini çürüten Haber

1515- Rafi' b. Hadic der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte ikindi namazını kıldıktan sonra deve keserdik. Bu devenin etlerini on parçaya ayırır, dağıtırdık. Bu etler de pişirilirdi. Bu pişmiş etten yediğimizde de güneş henüz batmamış olurdu. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında akşam namazını kıldıktan sonra birimiz attığı okun nereye düştüğünü görebilecek kadar ortalık henüz kararmamış olurdu.''

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 442); Şuayb: İsnadı Buhari'nin şartınca sahihtir. Ahmed 4/141, 4/142; Buhari 2485; Müslim 625; İbn Mace 687.

Zikredilen Hususun Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber

1516- Enes b. Malik der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize ikindi namazını kıldırdıktan sonra Seleme oğullarından bir adam yanına gelerek: "Ey Allah'ın Resulü! Kesmek istediğimiz develerimiz var ve senin de hazır bulunmanı istiyoruz" dedi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Olur" dedi ve beraber gittik, develerin henüz kesilmediğini gördük. Develer boğazlanıp parçalandıktan sonra pişirildiler, sonra güneş batmadan yedik."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Müslim 624.

Kişinin ikindi Namazını Eda Etmesinin Müstehab Olduğu Vakit

1517- Ebu Umame b. Sehl b. Huneyf der ki: Ömer b. Abdilazız ile beraber öğle namazını kıldıktan sonra çıkıp Enes b. Malik'in yanına girdik ve ikindi namazını kılmakta olduğunu gördük. Ben: "Ey amca! Bu kıldığın namaz nedir?'' diye sorunca: "ikindi namazı" karşılığını verdi. Ona: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu vakitte mi kılardı?" diye sorduğumda, Enes: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber kıldığımız namaz bu vakitteydi" dedi.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Buhari 549; Müslim 623; Nesai 1/253; Bak hadis no: 261.

Ebu Hatim der ki: Amr b. Yahya el-Mazini de Neccar oğullarından biri olan Halid b. Hallad'dan şunu nakletmiştir: Bir gün Ömer b. Abdilaziz'in arkasında öğle namazını kıldıktan sonra Enes b. Malik'in yanına girdim. Girdiğimde Enes ikindi namazını kılıyordu. Namazı bitirince ona: "Hangi namazı kıldın?" diye sordum. Enes: "İkindi namazını" karşılığını verdi. Ona: "Ama biz Ömer b. Abdilaziz'in arkasında öğle namazını yeni kıldık" dediğimde, Enes: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu vakitte kıldığını gördüm ve bu şekilde kılmayı da asla bırakmam" karşılığını verdi.

Zikredilen Hususun DoğrUluğunu Bildiren ikinci Haber

1518- Enes b. Malik bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindi namazını güneş henüz beyaz ve ışığı canlı iken kılardı. ikindi namazından sonra Avalı'ye giden kişi oraya vardığında güneş henüz yüksekte olurdu."

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 433); Şuayb: İsnadı Buhari: ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/9; Ahmed 3/214; Buhari 551; Müslim 621/193; Nesai 1/252; Darimi 1/274; Bak hadis no: 1519, 1520.

Güneşin Yüksekte Olması ile Güneşin Avali'deki Konumunun Kastedilmesi

1519- Enes bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindi namazını güneş henüz beyaz ve ışığı canlı iken kılardı. ikindi namazından sonra Avalı'ye giden kişi oraya vardığında güneş henüz yüksekte olurdu.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 3/223; Müslim 621; Ebu Davud 404; Nesai 1/253; İbn Mace 682; Bak hadis no: 1518, 1522.

ikindi Namazının Güneş Sararmaya Başladığında Kılınması Gerektiğini iddia Edenin Kavlini çürüten Haber

1520- Enes b. Malik bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindi namazını güneş henüz yukarıda, beyaz ve ışığı canlı iken kılardı. ikindi namazından sonra Avalı'ye giden kişi oraya vardığında güneş henüz yüksekte olurdu.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Müslim 621; Bak hadis no 1518.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ikindi Namazını Kıldığı Vakitte Güneşin Durumu

1521- Hz. Aişe'den nakledildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindi namazını, güneşin gölgesi (Hz. Aişe'nin) odasında belirmeden önce (yani güneş yüksekteyken) kılardı.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 436); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Muvatta 1/5; Ahmed 6/37; Buhari 546; Müslim 611/169; Ebu Davud 407; Tirmizi 159; Nesai 1/252; İbn Mace 683.

Kişinin ikindi Namazını Geciktirmeyip Erkenden Kılmasının Müstehaplığı

1522- Enes b. Malik bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindi namazını güneş henüz yüksek, beyaz ve ışığı canlı iken kılardı. ikindi namazından sonra Avalı'ye giden kişi oraya vardığında güneş henüz yüksekte olurdu."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 1519.

Kişinin Akşam Namazını Kılmasının Müstehab Olduğu Vakit

1523- Seleme b. el-Ekva'nın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) akşam namazını güneş batıp ufuk perdesiyle gizlendiği zaman kılardı.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 444); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/54; Buhari 561; Müslim 636; Ebu Davud 417; Tirmizi 164; İbn Mace 688.

Akşam Namazının Tek Bir Vakti Olmadığına Delalet Eden Haber

1524- Cabir b. Abdillah bildiriyor: Muaz b. Cebel akşam namazını Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) arkasında kılar, sonra kabilesinin yanına dönüp bu namazı onlara kıldırırdı.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 756); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartına göre sahihtir. Ahmed 3/369; Buhari 711; Müslim 465/181; Ebu Davud 600; Tirmizi 583; Nesai 2/102.

Akşam Namazının Malum iki Vakti Dışında Tek Bir Vakti Olduğunu iddia Edenin Kavlini çürüten Haber

1525- Süleyman b. Bureyde, babasından bildiriyor: Bir kişi Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip namaz vakitlerini sordu. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şu iki vakit (gün) bizimle birlikte namaz kıl" buyurdu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) güneş zeval vaktini geçince öğle namazını kıldırdı. Sonra güneş henüz yüksek, beyaz ve canlı ikindi namazını kıldırdı. Sonra güneş batınca akşam namazını kıldırdı. Şafak kaybolunca yatsı namazını kıldırdı. Tan yeri ağarınca sabah namazını kıldırdı.

Ertesi gün hava serinleyince Bilal'e kamet getirmesini emretti ve ögle namazını kıldırdı. Sonra hava iyice serinleyince ve güneş canlı iken önceki güne göre daha geç bir saatte kamet getirmesini emretti ve geciktirerek ikindi namazını kıldırdı. Sonra şafaktaki kızıllık kaybolmadan önce kamet getirmesini emretti. Daha sonra gecenin üçte biri geçince kamet getirmesini emretti. Sonra ortalık aydınlanmaya başlayınca sabah namazı için kamet getirmesini emretti. Sonra: "Namaz vakitlerini soran kişi nerededir?" diye sordu. Adam: "Ey Allah'ın Resulü! Buradayım" deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Namaz vakitleriniz işte görmüş olduğun böyle her iki vaktin arasındadır" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 1492.

Kişinin Yatsı Namazını Şafağın Beyazlığı Gidene Dek Geciktirmesinin Müstehaplığı

1526- Nu'man b. Beşır der ki: Ben, bu namazın (yani) yats! namazının vaktini insanların en iyi bileniyim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yatsı namazını(n vaktinin başlangıcında, güneş battıktan sonra) üç günlük Ay'ın kaybolduğu vakitte kılardı.

[Tahric:] Elbarrı: Sahih (Sahih Ebu Davud 446); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 4/272; Ebu Davud 419; Tirmizi 165; Nesai 1/264; Darimi 1/275.

Kişinin Yatsı Namazını Kılmasının Müstehab Olduğu Vakit

1527- Cabir b. Semure bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yatsı namazını geciktirirdi.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Nesai 518); Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 5/89; Müslim 643; Bak hadis no: 1534.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Yatsıyı Geciktirme Nedeni

1528- Muhammed b. Amr b. Hasan der ki: Cabir b. Abdillah'a; Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (ne zaman) namaz kıldığını sorduğumuzda şöyle cevap verdi. "Öğle namazını güneş batıya kaydığı vakitte kılardı, ikindiyi güneş canlı (parlak) iken, akşamı güneş battığı zaman kılardı. Yatsıyı bazen acele eder, bazen de tehir ederdi. Şöyle ki cemaat kalabalık olduğunda acele eder, az olduğunda da tehir ederdi. Sabah namazını da alaca karanlıkta kılarlardı."

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 245); Şuayb: İsnadı Buhari'nin şartınca sahihtir. Ahmed 3/369; Buhari 560; Müslim 646; Ebu Davud 397; Nesai 1/264.

Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Yatsı Namazını Gecenin Yarısına Dek Geciktirmeyi istemesi

1529- Cabir (b. Abdillah) anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir gece sahabilerinin yanına çıkageldi. Bu sırada onlar yatsı namazını kılmak için bekliyorlardı. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "insanlar namazlarını kılıp uyumuşlardır. Sizler ise namaz kılmayı bekliyorsunuz. Sizler namaz kılmayı beklediğiniz müddetçe namaz kılıyorsunuz demektir" buyurdu.

Daha sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer zayıfların zayıflığı -veya yaşlıların yaşlılığı- olmasaydı bu namazı (kılmayı) gecenin yarısına kadar geciktirirdim" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 449)i Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/367.

Zayıf Olanları Sıkıntıya Sokmayacaksa Cemaatin Rızası Dahilinde Kişinin Yatsı Namazını Geciktirmesinin Mubahlığı

1530- Abdullah b. Mes'ud anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yats! namazını (kılmayı bir defasında) geciktirdi. Sonra (cemaate doğru) çıkageldi. Bu sırada insanlar namaz kılmayı bekliyorlardı. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sizin dışınızda bu saatte Ehl-i kitab'dan Allah'ı zikreden hiç kimse yoktur" buyurdu. Sonra da buna dair "Hepsi bir değildir; Ehl-i kitab içinde istikamet sahibi bir topluluk vardır ki, gece saatlerinde secdeye kapanarak AllahIm ayetlerini okurlar" (Al-i İmran 113) ayeti indi.

[Tahric:] Elbani: Haseni Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 1/396.

Kendisine Uyana Zor Gelmeyecekse Kişinin (imam Olarak) Vats Namazını Gecenin Bir Bölümüne Tehir Etmesinin Müstehaplığı

1531- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmeseydim, her abdestle birlikte misvak kullanmalarını emreder, yatsı namazı gecenin ilk üçte birine ya da ortasına kadar tehir ederdim."

[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağlb 1/100; Mişkat 390); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/250; İbn Mace 287; Bak hadis no: 1068, 1540.

Kişinin Yatsı Namazını ilk Vaktinden Sonraya Geciktirmesinin Mubahlığı

1532- İbn Cüreyc der ki: Ata'ya ''Yatsı namazını hangi vakitte kılmam senin için

daha sevimlidir? İmamla kılmam mı, yoksa geciktirip tek olarak kılmam mı?'' diye sorduğumda şu karşılığı verdi: İbn Abbas'ın şöyle dediğini işittim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece cemaat uyuyana kadar yatsı namazını geciktirmişti. Sonra uyandılar ve ardından tekrar uyudular, sonra uyandılar. Ömer kalkıp: "(Ey Allah'ın Resulü!) Namazı" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz için çıktı. Şu anda kendisine bakar gibiyim. Saçlarından su damlamaktaydı. Elini başının bir tarafına koymuş bir şekilde: "Eğer ümmetime zorluk verecek olmasaydım yatsı namazını bu vakitte kılmalarını emrederdim" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 1098,1533.

Zikredilen Hususun Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber

1533- ibn Abbas anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece yatsı namazını gecenin bir vaktine kadar geciktirdi. Ömer: "Ey Allah'ın Resulü! Namaz! Kadınlar ve çocuklar uyudular" diye seslendi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) başından sular damlayarak çıktı ve: "Müminlere zor gelmeseydi onlara namazı bu vakitte kılmaların. emrederdim.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Buhari 7239; Nesai 1/266; Darimi 1/276; Bak hadis no: 1532.

Bu Fiili Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Birden Çok Kez Yaptığına Delalet Eden Haber

1534- Cabir b. Semure der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yatsı namazını geciktirerek kıldırırdı."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Müslim 643; Nesai 1/266; Bak hadis no: 1527.

İlimde Derinliği Olmayan Birinin Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindiyi islamiyet'in Başlangıç Döneminde Tehir Ettiğine Delil Olarak Gösterdiği Haber

1535- Hz. Aişe der ki: Gecelerden bir gece Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) insanların ateme namazı dedikleri yatsı namazını geç bir vakte kadar geciktirdi. Ömer: "Kadınlar ve çocuklar uyudu" diye seslenene kadar Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çıkmadı. Nihayet Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çıkıp Mescid'de bulunanlara: "Yeryüzünde sizden başka bu namazı bekleyen yok" buyurdu. O zamanlar islam dini insanlar arasında henüz yayılmamıştı.

Zührı der ki: Denildiğine göre Ömer b. el-Hattab'ın namaz için O'na seslenmesi hususunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Allah'ın Resulü'ne namaz hususunda baskı yapma hakkınız yoktur" buyurmuş.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 6/199; Buhari 566; Müslim 638; Nesai 1/239.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in "Yeryüzünde Sizden Başka Bu Namazı Bekleyen Yok" Sözüyle Diğer Dinlerden Olanları Kastetmesi

1536- Abdullah b. Ömer der ki: Bir gece Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yatsı namazı için bekledik. Gecenin üçte biri geçince veya daha sonra Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanımıza çıkınca şöyle buyurdu: "Yeryüzünde sizden başka hiçbir dinin mensupları bu namazı beklemezler. Eğer ümmetime zor gelmeyecek olsaydı onlara bu namazı (her zaman) bu saatte kıldırırdım" buyurdu. Sonra müezzine kamet getirmesini emretti, sonra namazı kıldırdı.

[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahıh Ebu Davud 448); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 220,639; Ebu Davud 420; Nesai 1/267; Bak hadis no: 1099.

Zikri Geçen Bu Namazı Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Bu Süreden Sonra Geciktirmiş Olmasına Delalet Eden Haber

1537- Sabit bildiriyor: Enes b. Malik'e: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü var mıydı?" diye sorduklarında şu karşılığı verdi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece yatsı namazını gecenin yarısı geçinceye kadar geciktirdi. Geldiğinde de: "İnsanlar namaz kıldı ve yattı. (Siz ise bu namazı beklemektesiniz) Bu nam beklediğiniz sürece de namazda oldunuz" buyurdu. Şimdi onun yüzüğünün parlaklığını görür gibiyim.

Sabit der ki: "Enes bunu söylerken sol elini yukarıya doğru kaldırdı."

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 3/267; Buhari 572; Müslim 640; Nesai 1/268.

Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Yatsı Namazını Geciktirmeyi Müstehab Gördüğü Vakit

1538- Ebu Hureyre der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmesevdim, yatsı namazı gecenin (ilk) üçte birine tehir ederdim.''

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no: 1531, 1539.

Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Yatsı Namazına Yönelik Bu Geciktirmeye Devamlı Yapmamasının Sebebi

1539- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmesevdim, yatsı namazı gecenin (ilk) üçte birine veya yarısına tehir ederdim" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no: 1531, 1538.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Şatru'l-Leyl ibaresiyle Gecenin Yarısını Kastetmesi

1540- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmeseydim, her abdest alışlarında misvak kullanmalarını emreder, yatsı namazı gecenin ilk üçte birine veya yarısına tehir ederdim" buyurdu.

[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 1531.

Yatsı Namazını "Ateme" ismiyle Anmanın Yasaklanışı

1541- ibn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Bedevilerin buna (yatsı namazına) koydukları isim (ateme) sizin koyduğunuz isme baskın çıkmasın. Bedeviler develerini geç sağdıkları için bu namaza ateme namazı diyorlar.''

[Tahric:] Elbani: Sahih (Mişkat 632); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 2/19; Müslim 644; Ebu Davud 4984; Nesai 1/270; İbn Mace 704.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Fasıl: Namaz Kılınması Yasaklanan Vakitler