SIHHAT ŞARTLARI
ŞURUTU’S-SIHHA :
Sıhhat şartları demek
olup bir hadisin sahih olması için gerekli şartlardan ibarettir.
Sahih bahsinde kısaca söz
konusu edildiği gibi, hadisin sahih olmasına sebep teşkil eden şartlar beş
tanedir. Bunlardan ilki ravilerinin adalet vasfına sahip, ezberleme yeteneği
tam olan kimseler olmalarıdır. Adalet rivayetin güven vermesi için ravide
aranan ilk şarttır. Bundan sonra zabt gelir. Bu da yukarıda da kısaca söz
konusu edildiği gibi, işittiği hadisi ezberleyip yeri geldiğinde başkalarına ne
fazla ne eksik rivayet edilen yeteneğidir. Adalet vasfı olduğu halde zabt
özelliği olmayan ravi zayıf addedilir; hadisi, en azından, zayıf duruma düşer.
Hadiste aranan ikinci
sıhhat şartı, isnadının muttasıl olması yani son ravisinden sahabîye kadar
uzanan rivayet zincirinin kopuksuz oluşudur. İsnadın muttasıl olması ancak
birbirlerinden rivayetleri bilinen ravilerden meydana gelmesiyle hasıl olur.
Birbirlerinden rivayette bulundukları bilinmeyen ravilerin oluşturduğu isnad
muttasıl sayılmaz.
Sıhhat şartlarının bir
diğeri de rivayetin şâz olmamasıdır. Şâz bahsinde de değinildiği gibi şâz,
güvenilir bir ravinin kendisi gibi güvenilir bir diğer ravinin rivayetine aykın
olarak naklettiği hadistir. Buna göre bir başka güvenilir ravinin rivayetine
herhangi bir yönden aykın olan hadis sıhhat vasfına sahip değildir.
Hadisin illet denilen
gizli bir kusur taşımaması da sıhhat şartlarındandır. Buna göre dışardan fark
edilmeyen gizli bir kusur taşıyan hadis de sahih değildir.