İKLAL-İ HADİS
''Kale'' fiilinin if'al
babından mastarı olan İklal, azaltmak ma'nasına gelir. İklal-i Hadis ise
iksar'ın zıddı olarak az Hadis rivayet etmek anlamında bir tabirdir. Başta sahabiler
olmak üzere Ravilerin az sayı da Hadis rivayet etmelerini ifade eder. Söz
gelimi İbn Sa'd'a göre Havtu'l-Abdi isimli Ravi kalilu'l-Hadistir. (tabakat
6/206).
Bu demektir ki Havt,
Hadisle az meşgul olmuş; birkaç Hadis rivayet etmekle yetinmiştir.
Kesin olmamakla beraber
azlık konusunda ölçü olarak bin rakamı esas alınmış ve bu rakamın altındaki
sayı da Hadis rivayet'i iklal sayılmıştır. Nitekim rivayet ettiği Hadislerin
sayısı 1000 rakamına olaşmayan sahabilere, el-Mukillun denmiştir.