META’İN-İ AŞERE:
Metain, Yaralamak manasına gelen ''Ta'ane''
fiilinden alınma bir kelimedir. Metain-i Aşere ise Hadis Ravilerinin Cerh ve kadhına
sebep teşkil eden hallerdir. Bir başka deyişle Ravilerin Adalet ve Zabt
durumlarının tesbitinde göz önünde bulundurulan hallere denir.
Adından da anlaşılacağı üzre Ravi'nin Cerhine
sebep olan haller on tanedir. Bunlardan
beş'i Adaletiyle, beşi de Zabtıyla ilgilidir.
En ağırından en hafifine
doğru sıralanmak üzere Adalaetle ilgili olanları şöyledir.
1:Kizb (Ravi'nin Hadis
te yalan söylemesi)
2:Töhmet-i kizb (yalan
söylemek ithamına maruz kalması)
3:Fısk (Dinin
yasakladığı hallere düşmesi)
4:Bid'at (Bid'atçılık)
5:Cehalet (Ravi'nin
bilinmemesi)dir.
Zabt la ilgili olanlar
ise:
1:Gaflet (Dikkatsizlik)
2:Kesretu'l-Ğalad veya
Fuhşu'l-Ğalad (Çok hata yapmak)
3:Su'ul-Hıfz (Kötü
ezberlemek)
4:Vehm (Hadisleri
karıştırmak, ne rivayet ettiğini bilmemek)
5:Muhalefetu's-Sikat
(Sika Ravilere muhalif rivayetlerde bulunmak) tır.
Bir Ravi de ilk beş halden birisi bulunduğu
takdirde o Ravi Adalet vasfını kaybeder. Adalet vasfını kaybeden Ravi'nin
Hadis'i ise reddedilir. Zabt la ilgili hallerden birine sahip olması halinde
ise Ravi Zabt vasfını yitirir gerek Adalet, gerekse Zabt vasfını kaybeden Ravi
ise Cerh edilmiştir.