KADH -
KADİH - KADİHA
Sözlükte, söğmek, bir
kimsenin ırzına veya nesebine yakışıksız sözlerle saldırmak oka, temren
geçirirken ucunu temrenin dibiyle yarmak, çakmak çakmak, ağaç kökünü kurt
kemirmek göz içine bir şey batmak manalarına gelir. (kamus 1/505).
Hadis usulü ilminde
kadh, kemirmek manasıyla ilgili olarak hadis'in sıhhatine engel olan kusuru onu yok edecek şekilde zayıflatmasına
denir. Söz gelişi illet, sıhhati yok eden bir kusurdur. İbnu's-Sallah MUALLEL
hadis tarif ederken illetin daha çok hadisin isnadında bazen de metninde
olduğunu, bazen isnadda olan illetin hem isnadın hemde metnin sıhhatini
giderdiğini ifade ederken illetin daha çok hadisin isnadında bazende metninde
olduğunu bazen isnadda olan illetin hem isnadın hem de metnin sıhhatini
giderdiğini ifade ederken kadh tabirini sıhhati yok eden illetin vasfı olarak
kullanmıştır. (ulum,82)
Buna göre bu tabir,
hadisin isnadında veya metninde bulunan ve illet denilen herhangi bir kusurun
isnadın veya metnin sıhhatini gidermesi manasına gelmektedir. Nitekim bu manaya
uygun olarak illet'e çok kere, İLLETUN KADİHATUN (kadih illet ) denmiştir.
Aynı kökten alınma ism-i
fail olan KADİH (müennesi KADİHA) tabirleri de aynı şekilde herhangibir kusurun
hadisin sıhhatini yok edici özelliğidir.