Ana Sayfa

HA -H- ح

Arap alfabesinin altıncı harfi olan ''H'' Hadis Kitaplarında isnad dan isnad a geçişte işaret olarak kullanılmıştır.

Muhaddisler Hadislerin yazılışında bir takım rumuzlar kullanırlar. Bunlardan biri olan ''Ha'', birkaç isnad'ı olan Hadislerin yazılışında isnad'ın birinden diğerine geçerken birinci isnad la ikincisi arasına konur.

Bu harfin hangi kelimenin kısaltılmış şekli olduğu konusunda bir açıklık yoktur. Ancak bazı Muhaddisler kullanıldığı yeri dikkate alacak olmalı, bu harfin ''Tahvil'' kelimesinin; bazıları ise iki isnad arasını ayırdığı için 'Hail'' kelimesinin remzi olduğunu söylemişlerdir. Bazılarına göre Mağriblilerin isnad'ın bittiği yere geldiklerinde söyledikleri el-Hadis'in kısaltmasıdır. (Takrib,31).

İbn'us-Salah, Ebu Osman es-Sabuni, Ebu Müslim Umer b. Ali el-Leysi gibi Muhaddislerle Ebu Sa'd el-Halili gibi Muhaddis fakihlerin iki isnad arasına ''Ha'' harfi yerine ''Sad H'' harflerini remiz olarak koyduklarına kendi el yazılarıyla yazılmış metinlerde mutalli olduğunu, bunun SaHa'nın remzi olduğu intibağını verdiğini kaydeder. O'na göre bu şekilde iki isnad arasına ''SH'' remzinin konulması, birbiri ardınca zikredilen iki isnad'dan birincisine ait metnin düştüğü vehmine kapılınmaması; öte yandan ikinci isnad ı birinciye katıp ikincisini tek isnad haline getirilmemesi bakımından daha doğru olur. (Ulum, 181).