Ana Sayfa

FERD-İ MUHALLİF

Bir Ravinin kendisinden daha üstün Ravilerin rivayetlerine aykırı olarak tek başına rivayet ettiği Hadistir.

İbnu's-Salah'a ve ona tabi olarak En-Neveviye göre Ferd-i Muhallif, Şaz'ı Merdudun iki kısmından birincisidir. En-Nevevi şöyle der: ''El Halili ve el Hakimin şaz tariflerini ''inneme'l-a'malu bin'niyyat'' Hadisi, ''Ve la hakkının satış veya hibesini yasaklayan'' Hadis vb. Sahih addedilen Adalet ve Zabt sahibi Ravilerin münferid olarak rivayet ettikleri Hadislerle bağdaştırmak müşküldür. Bu konuda Sahih olan tafsildir. Eğer Adl ve Zabıt ravinin rivayetinde teferrut ettiği Hadis kendisinden ahfaz ve Azbat olan Ravinin rivayetine muhallif ise Merdut Şaz dır. Değilse Ravisi Adl, hafız ve Zabtında mevsuk olması kaydıyla ferd olan Hadis i Sahihtir. Zabtı tam değilse Hasendir. Eğer Adalet ve Zabt vasıflarından yoksun ise Hadis'i Münker Merdut Şaz dır. Hasılı Merdut Şaz, Ferd-i Muhalliftir. (Takrib,12).

Buradan ferd-i Muhallfin Adalet ve Zabt vasıflarından uzak bir Ravinin Hadis Zabt'ı bakımından kendisinde daha üstün Ravi ye aykırı olarak ve tek başına rivayet ettiği Hadis olduğu anlaşılmaktadır. Aslında Ferd Ravinin münferid, Muhallif de aykırı ve Muhallif olarak rivayet ettiği Hadis demek olduğuna göre Ferd-i Muhallif teriminin kendisinden, tarifi de açıklık kazanmaktadır. Bununla beraber Ravinin rivayetinde başkalarına muhalefet bahis konusu olmadan başkalarının rivayet etmediği bir Hadis'i rivayette tek kalması da Ferd-i Muhallif'ten sayılmıştır. Tabiatiyle, rivayette tek kalan Ravinin Adalet ve Zabt yönlerinden güvenilir bir kimse olması halinde rivayet i Ferd-i Muhallif kabul edilir. (Hadis Istılahları,108).