BULDANU’R-RUVAT
EVTANU’R-RUVAT VE
BULDANİHİM:
Ravilerin vatanları ve yurtları yani
yerleştikleri yerler manasındadır. Hadis Usulünün Ravilerle ilgili konularından
biridir.
Hadis Ravilerinin bilhassa yerleştikleri
yerleri bilmek gerek tarih, gerekse Hadis Usulü itibariyle önemlidir. el-Hakim
büyük Alimlerden çoğunun Evtanu'r-Ruvat bilgilerinin yetersiz oluşu yüzünden
ayakları kayarak hataya düştüklerini söyler. (Ma'rife,190).
İbnu's-Salah ise Arapların önceden
kabilelerine nisbet edildiklerini; İslamiyet geldikten sonra daha çok kasaba ve
şehirlere yerleştiklerini, bunun sonucu olarak son yerleştikleri yerlere nisbet
edildiklerinden çoğunun ensabının kaybolduğunu, son olarak nereye
yerleşmişlerse oraya nisbetten başka kendilerini tanıtacak nisbetin kalmadığını
söyleyerek konunun önemine bir başka açıdan işaret eder. (Ulum,362,3).
Es-Suyuti ise isimleri
lafız itibariyle mütteffik iki Ravinin ancak memleketlerinin ve yerleştikleri
yerin bilinmesiyle mümkün olabileceğini kaydeder. Buna göre yerleştikleri
yerlerin bilinmesi Ravilerin bilinmelerine geniş ölçüde yardımcı olduğu gibi
ilim tasnif metodu olarak da büyük önem taşır. Nitekim ibnu's-Sa'd ed-Tabakatu'
Kubrasında Sahabi, Tabiin ve daha sonraki bir kaç devre Ravilerini Kufe ye
yerleşenler; Basra'ya yerleşenler; Şam'a yerleşenler... ve onlardan ilim
alanlar şeklinde tasnif etmiştir.
İbn-i Hibban da Kitabu
Meşahiri Ulema'i'l-Emsar isimli eserinde aynı metodu kullanarak Sahabe ve
Tabiin Alimlerini yerleştikleri merkezlere göre zikrederek tasnif etmiştir.
Evtanu'r-Ruvat konusunu ilk defa Hadis Usulü
konuları arasında zikreden Alim diyebileceğimiz el-Hakim de Kufe, Mekke, Basra,
Mısır, Şam, El-Cezire ve Horasam'a yerleşen Sahabe'nin listelerini verir.
Medine'de ölen bir Sahabe bilmediğini söyleyerek ''Peygamber şehri''ne yerleşen
ve orada ölen Tabiilerin isimlerini zikreder (Ma'rife, 191-4).
Daha sonrada
ibnu's-Sallah'ın tabiriyle güzel bir Usül takib ederek isnadlarıyla rivayet
ettiği bir kaç Hadis nakledip diğer rivayetlere örnek teşkil edecek şekilde
Ravilerinin vatanlarını teker teker kaydeder. Bunlardan birini misal olarak
almak faydalı olur..
Hz. Nebi s.a.v. buyurdular:
''Kim ALLAH'A bir şeyi
şirk koşmadan ölürse cennet'e girer.''
Ebu Abdullah derki: ''Cabir b. Abdullah Kuba
ehlindendir; Medinelidir. Ebu'z-Zubeyr Mekkeli dir ibrahim ez-Sa'iğ, Ebu Hamze
ve Abdan Mervezlidirler. Şeyhim ibrahim ile Babası İsme'ye gelince her ikiside
Nisabur ludurlar.'' (Ma'rife, 195).
Dikkat : İsinleri yalnış
yazmadım, yanılmayın. !