ENA:
Hadis rivayetinde sık
sık kullanılan eda Lafzından Ahberana'nın kısaltılmış şeklidir.
Muhaddisler, Hadisleri yazarken bilhassa isnadlarda
çokça geçen bazı Lafızları her geçtiği yerde uzun şekli ile yazmak yerine bazı
remizler kullanmışlardır. İbnu's-Salah, Hadis yazanların bir karışıklığa meydan
vermemek üzere remizler kullanmalarının Hadis yazmanın önemli kaidelerinden
biri olduğunu söylemiştir. O'na göre Hadisler yazılırken Ahberana yerine remizi
olan Ena yazılır. (Ulum, 180).
Bununnla beraber el-Beyhaki ve diğer bazı
Muhaddisler Haddesena'nın remzi olan sena'nın başına bir elif getirerek şekline
koymuşlar ve Ahberana'nın remzi olarak bunu kullanmışlardır. Ancak ibnu's-Salah
bunu doğru bulmamıştır.
Mağrib Muhaddisleri Ena remzi'ni eliften
sonra bir ''ra'' eklemek suretiyle ''erana'' veya elifle zamir arasına ''hı''
harfi getirerek ''ehana'' şeklinde kullanmışlarsa da tutulmamıştır.
(Fethu'l-Muğis, 1/189,90).
Şu hale göre
Ahberana'nın en çok kullanılan remz'i ''ena'' olmuştur.
Ahberana eda Lafzının ahberani şeklinde
müfred zamiri ile kullanılması halinde remz'i yoktur.