ASL – USUL:
Sözlükte “kök, esas,
temel, kaide” gibi manalara gelir. Hadis Usulü terimi olarak, ravi veya şeyhin
başka şeylerden rivayet ettiği hadislerinin yazılı olduğu kitabına denir. Şeyh,
rivayet hakkını elinde bulundurduğu hadisleri başkalarına rivayet ederken
aslını yani hadislerinin yazılı olduğu asıl nüshayı yanında bulundurur. Semâ'
yoluyla rivayette şeyh, bazen hadisleri aslından okur. Arz yoluyla rivayette
ise asıl nüsha bazen kendi elinde bazen de sika ve okuyuşuna dikkatli, adına
kari denilen okuyan kimsenin elinde bulunur.
Şeyh hadislerinin yazılı
olduğu aslını büyük bir dikkat ve itina ile yazar. Muhafazasına da aynı dikkat
ve itinayı gösterir. Şeyhin hadislerini istinsah etmiş veya semâ' esnasında
yazmış olan bir ravinin nüshasını şeyhe arzetmeden veya şeyhin aslı ile
karşılaştırmadan rivayet etmesi caiz olmaz, muhtelif şeyhlerden derlenerek
meydana getirilmiş bir kitap da sahibine ait bir asi mesabesindedir. 95 Aslın
çoğulu usûl gelir.