DEVAM: 31- Rum
süresinden tefsir edilen ayetler.
حدثنا محمد
بن إسماعيل
حدثنا
إسماعيل بن
أبي أويس
حدثني بن أبي
الزناد عن أبي
الزناد عن عروة
بن الزبير عن
نيار بن مكرم
الأسلمي قال
لما نزلت { الم
غلبت الروم في
أدنى الأرض
وهم من بعد
غلبهم سيغلبون
في بضع سنين } فكانت
فارس يوم نزلت
هذه الآية
قاهرين للروم
وكان
المسلمون
يحبون ظهور
الروم عليهم
لأنهم وإياهم
أهل كتاب وفي ذلك
قول الله
تعالى {
ويومئذ يفرح
المؤمنون بنصر
الله ينصر من
يشاء وهو
العزيز
الرحيم }
فكانت قريش
تحب ظهور فارس
لأنهم وإياهم
ليسوا بأهل
كتاب ولا
إيمان ببعث
فلما أنزل
الله تعالى
هذه الآية خرج
أبو بكر
الصديق رضى
الله تعالى
عنه يصيح في
نواحي مكة {
الم غلبت
الروم في أدنى
الأرض وهم من
بعد غلبهم
سيغلبون في
بضع سنين } قال ناس
من قريش لأبي
بكر فذلك بيننا
وبينكم زعم
صاحبكم أن
الروم ستغلب
فارسا في بضع
سنين أفلا
نراهنك على
ذلك قال بلى وذلك
قبل تحريم
الرهان
فارتهن أبو
بكر والمشركون
وتواضعوا
الرهان
وقالوا لأبي
بكر كم تجعل
البضع ثلاث
سنين إلى تسع
سنين فسم
بيننا وبينك
وسطا تنتهي
إليه قال
فسموا بينهم
ست سنين قال
فمضت الست
سنين قبل أن
يظهروا فأخذ
المشركون رهن
أبي بكر فلما
دخلت السنة
السابعة ظهرت
الروم على
فارس فعاب
المسلمون على
أبي بكر تسمية
ست سنين لأن
الله تعالى
قال في بضع
سنين قال
وأسلم عند ذلك
ناس كثير
قال هذا حديث
صحيح حسن غريب
من حديث نيار
بن مكرم لا
نعرفه إلا من
عبد الرحمن بن
أبي الزناد
Niyâr b. Mükrem el
Eslemî (r.a.)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: “1) Elif, Lâm, Mîm. 2) Bizanslı Rûmlar yenilgiye
uğradılar. 3) Bizans ordusu Arapların yurtlarının bulunduğu yakın bir yerde
yenildiler. Fakat onlar bu yenilgilerinden sonra, yeniden üstünlük
sağlayacaklar. 4) Bir kaç yıl içinde; çünkü karar yetkisi eninde sonunda
Allah’a aittir. İşte o gün inananlar sevineceklerdir.” Rum sûresi
1-4. ayetleri inince İranlılar bu ayetlerin indiği dönemlerde Rumları yenilgiye
uğratmışlardı. Müslümanlar ise Rumların İranlılara gâlib gelmelerini istemekte
idiler. Çünkü kendileri de onlar da kitap ehli idiler. Bundan dolayı Allah, Rum
sûresi 4-5. ayetlerini indirdi: “4) …İşte o gün
inananlar sevineceklerdir. 5) Allah’ın yardımına; çünkü O dilediğine yardım
eder. O güçlüdür, gücüne hiçbir güç erişemez, O çok acıyan ve merhamet
edendir.” Kureyş ise İranlıların
gâlib gelmelerini istiyorlardı. Çünkü Kureyş te İranlılar da ne kitap ehli
idiler ne de ölümden sonraki dirilmeye inanıyorlardı. Allah bu ayetleri
indirdiği zaman Ebû Bekir çıktı Mekke çevresinde Rum sûresi 1-4. ayetlerini var
gücüyle bağırdı.
Kureyşten bazı kişiler
Ebû Bekir’e bu konu sizinle bizim aramızda olsun sizin adamınız Muhammed,
Rumların İranlıları birkaç sene içersinde mağlub edeceğini ilan ediyor. Bu
konuda seninle bahse tutuşabilir miyiz? Ebû Bekir: “Evet” dedi.
Bu olay bahse girmenin
haram kılınmasından önce idi. Ebû Bekir ve müşrikler bahse girdiler ve belli
bir rakamda anlaştılar. Sonra Ebû Bekir’e; “Bıd’ı” birkaç kelimesini kaç sene
olarak tayin edeceksin? Seninle bizim aramızda ortalama bir müddet tayin
edebilirsin, dediler. Sonra müddeti altı sene olarak tayin ettiler. Bu altı
sene Rumlar zafer kazanmadan geçti müşriklerde Ebû Bekir’in rehinini aldılar.
Yedinci sene girince Rumlar, İranlılara karşı gâlib geldiler. Müslümanlar, Ebû
Bekrin Altı seneyi tayin etmesini kınadılar. Çünkü Allah; “Bıd’ı” üçten dokuza
kadar zaman birimi buyurmuştu. O zaman pek çok kimseler Müslüman olmuştu.
Tirmizî rivâyet
etmiştir.
Tirmizî: Bu hadis
Niyâr b. Mükrem’in rivâyeti olarak sahih hasen garibtir. Bu hadisi sadece
Abdurrahman b. ebû’z Zinad’ın rivâyetiyle bilmekteyiz.