28- ALIŞVERİŞTE HER
ZAMAN ALDANAN KİMSE NE YAPMALIDIR?
حدثنا يوسف
بن حماد
البصري حدثنا
عبد الأعلى بن
عبد الأعلى عن
سعيد عن قتادة
عن أنس أن رجلا
كان في عقدته
ضعف وكان
يبايع وان
أهله أتوا النبي
صلى الله عليه
وسلم فقالوا
يا رسول الله
احجر عليه
فدعاه نبي
الله صلى الله
عليه وسلم
فنهاه فقال يا
رسول الله إني
لا أصبر عن البيع
فقال إذا
بايعت فقل هاء
وهاء ولا
خلابة
قال أبو عيسى
وفي الباب عن
بن عمر وحديث
أنس حديث حسن
صحيح غريب
والعمل على
هذا الحديث
عند بعض أهل
العلم وقالوا
الحجر على الرجل
الحر في البيع
والشراء إذا
كان ضعيف العقل
وهو قول أحمد
وإسحاق ولم ير
بعضهم أن يحجر
على الحر
البالغ
Enes (r.a.)’den rivâyete
göre,
Alışverişte devamlı
aldanan bir kimse vardı, alışverişlerinde hep aldanırdı. O’nun ailesi Peygamber
(s.a.v.)’e gelerek: Ey Allah’ın Rasûlü! Bunun alışveriş yapma hakkını elinden
al dediler. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.) onu çağırdı ve alışveriş
yapmasına engel koydu. Adam; Ben alışveriş yapmadan duramam deyince Rasûlullah
(s.a.v.):
“Alışveriş yaptığında al
paranı ver malımı fakat aldatma yok de” buyurdu.
Diğer tahric: Ebû
Dâvûd, İcara; Nesâî, Buyu’
Tirmîzî: Bu konuda ibn
Ömer’den de hadis rivâyet edilmiştir.
Tirmîzî: Enes hadisi
hasen sahih garibtir. Bazı ilim adamlarının uygulamaları bu hadise göre olup
şöyle derler: “Hür bir kimse alışverişte beceriksiz olur hep aldanırsa
alışveriş hakkı engellenebilir.” Ahmed ve İshâk böyle düşünür. Bazı ilim
adamları da hür ve akıl baliğ olmuş kimseye böyle bir uygulama yapılmaz
demektedirler.