DEVAM: 19- ELE
GEÇİRİLMEMİŞ MALIN SATIŞININ YASAK OLUŞU
حدثنا قتيبة
حدثنا حماد بن
زيد عن أيوب
عن يوسف بن
ماهك عن حكيم
بن حزام قال
نهاني رسول
الله صلى الله
عليه وسلم أن
أبيع ما ليس
عندي
Hakîm b. Hızâm
(r.a.)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: “Rasûlullah (s.a.v.), yanımda olmayan
bir malı satmayı bana yasakladı.”
Diğer tahric: Müslim,
Buyu’; İbn Mâce, Ticarât
قال أبو عيسى
وهذا حديث حسن
قال إسحاق بن
منصور قلت لأحمد
ما معنى نهى
عن سلف وبيع
قال أن يكون
يقرضه قرضا ثم
يبايعه عليه
بيعا يزداد
عليه ويحتمل
أن يكون يسلف
إليه في شيء
فيقول إن لم
يتهيأ عندك
فهو بيع عليك
قال إسحاق
يعني بن
راهويه كما
قال قلت لأحمد
وعن بيع ما لم
تضمن قال لا
يكون عندي إلا
في الطعام ما
لم تقبض قال
إسحاق كما قال
في كل ما يكال
أو يوزن قال
أحمد إذا قال
أبيعك هذا
الثوب وعلي
خياطته وقصارته
فهذا من نحو
شرطين في بيع
وإذا قال
أبيعكه وعلي
خياطته فلا
بأس به أو قال
أبيعكه وعلي
قصارته فلا
بأس به إنما
هو شرط واحد
قال إسحاق كما
قال
Tirmîzî: Bu hadis
hasendir.
İshâk b. Mansur diyor
ki: Ahmed b. Hanbel’e sordum; “Selef ve Bey’ satışından yasaklama ne demektir?
Dedi ki: Müşteri konumundaki kimseye borç para verip sonra ona değerinden
yüksek fiyatla mal satmak demektir. Veya bir mal karşılığında borç verip sonra
bu borcu ödeyemez isen o mal benim olacaktır. Demek gibi. İshâk’ta aynı şekilde
düşünmektedir.
Ahmed b. Hanbele;
Zararını tazmin etmediğin malın satışı nasıldır? Diye sordum. Dedi ki: Elde
olmayan malın satılmaması sadece gıda maddesi için geçerlidir.
İshâk’ta diyor ki:
Ölçü ve tartıya giren her şey Ahmed b. Hanbel’in dediği gibidir.
Ahmed diyor ki: Satıcı
dikiş ve diğer işleri bana ait olmak üzere bu kumaşı sana satıyorum derse bu da
“Bir satışta iki satış” demektir. Dikişi bana ait olmak üzere bu kumaşı sattım
derse bir sakınca yoktur veya dikişi dışında diğer yapılacak işleri bana ait
olmak üzere satıyorum derse bunda da sakınca yoktur. Bunlar tek şart yerine
geçer ve bir şatışta iki satış modeline uymaz. İshâk’ta aynı görüştedir.