AŞURA GÜNÜ :
Aşure gününün tayini
konusunda iki ayrı görüş vardır. Kimi âlimlere göre Aşure günü, Muharrem ayının
9. günü, kimilerine göre 10. günüdür. Bu ihtilâfa sebep bu konudaki haberlerin
farklı anlaşılması ve kelimenin aslının arapçadaki kullanılışıdır. Bu kelimenin bir
kullanılışı için bk. 2445 no'lu hadisin açıklaması.
SahâbiNve Tâbiu'nun
büyük çoğunluğu ile imam Mâlik, Şafiî ve Ahmed b. Hanbel'e göre, aşure günü
Muharrem ayının 10. günüdür: arapçada on manasına gelen kelimesinden
alınmıştır. Bu durumda gün, geçmiş geceye izafe edilmiş olur.
Tirmizî'nin İbn Abbas
(r.anhuma)'dan rivayet ettiği şu haber bu görüşü kuvvetlendirmektedir:
"Rasûlullah (s.a.v.) Aşure gününün (yani) onuncu günün orucunu
emretti."
İbn Abbas (r.anhuma)
Aşure gününün, Muharremin dokuzuncu günü olduğu görüşündedir. Bu durumda gün,
sonraki geceye izafe edilmiş olur.
Müslim, Ebü Dâvud ve
Tirmizî'nin rivayetlerine göre Hakem b. el-A'rac şöyle demiştir:
"İbn Abbas'ın
yanına vardım. O zemzemin yanında rîdasım yastık edinmiş uzanıyordu. Kendisine:
Bana aşure gününü haber
ver hangi gün oruç tutayım? dedim.
Muharrem'in hilalini
gördüğün zaman say, dokuzuncu günü oruçlu olarak sabahla, dedi.
Rasûlullah (s.a.v.)
böyle mi yapardı? dedim.
Evet, dedi.
Bu haber, aşure gününün
Muharrem ayının dokuzuncu günü olduğunu gösterir. Ancak bu, muteber değildir.
Çünkü Peygamber (s.a.v.) sadece Muharremin 10. günü oruç tutrnuş ömrünün
sonunda da dokuzuncu günü de tutmaya azmetmiş, fakat nasib olmamıştır. Nitekim
bir sonraki babda bu konuyla ilgili hadis gelecektir.
İbn Abbas'ın,
"Dokuzuncu gün oruçlu olarak sabahla" sözü, aşure gününün Muharremin
dokuzuncu günü olmasına delil teşkil edemez. Çünkü onun dokuzuncu günü oruçlu
olmayı onuncu güne eklemek için emretmiş olması mümkündür. Ahmed b. Hanbel'in
İbn Abbas'tan rivayet ettiği şu haber de bu ihtimali güçlendirir: "Aşure
günü oruç tutunuz ve yahudîlere muhalefet ediniz. Ondan bir gün önce veya bir
gün sonra da oruç tutunuz."
Demek oluyor ki, Aşure
günü âlimlerin büyük çoğunluğuna göre Muharrem ayının onuncu günüdür.