TABERANİ :
İmam Taberânî’nin tam ismi,
Süleyman bin Ahmed bin Eyyûb eş-Şâmi el-Lahmî'dir. Künyesi ise Ebu'l-Kâsım'dır.
Ba'ka'da doğmuştur. Taberiyye'ye nispet edilerek Taberânî denilmiştir.
Hicrî 260 (M. 873) yılında
doğmuş, 273 yılında hadis dinlemeye başlamış, otuz sene ilim tahsilinde
bulunmuş, o devrin ağır şartlarında Kudüs, Kayseriyye, Humus, Medâin, Şam,
Mısır, Arabistan, Yemen, Irak, Bağdad, Küfe, Basra, İran ve İsbahan'a seyahat
yapmıştır.[6]
Taberânî, bin veya daha
fazla hadis âliminden (şeyh) hadis dinlemiş ve rivayet etmiştir. Onun hadis dinlediği
isimlerden bâzıları şunlardır:
Haşim bin Mersed
et-Taberânî, Ebû Zur'a es-Sakafî, İshak ed-Debrî, İdris el-Attar, Beşir bin
Musa, Hafs bin Amr, Ali bin Abdülaziz el-Begâvî, Mikdam bin Dâvud, Yahya bin
Eyyûb el-Allâf, Ebû Abdurrahman Nesâî.
Taberânî'den de pekçok
kimse hadis almıştır. Bunlardan bazıları: Ebû Halife, Ahmed bin Muhammed, Ebû
Amr Muhammed bin Hüseyin Hüseyin bin Ahmed Ebû Bekir bin Ebî Ali, Ebu'l-Fazl
Muhammed bin Ahmed, Ebû Nuaym el-Esbehânî.
Taberânî, hadis
hafızlarının büyüklerindendir. Hadiste hüccet, yani 300 000'den fazla hadisi
senetleriyle birlikte ezbere bilen unvanına sahiptir. Talebelerinden Ebû Abbas
Şirazî, Taberânî'den 300 000 hadis yazdığını söyler.
İleri gelen âlimlerden
Zehebî, İbni Kayyım el-Cevzî, Hafız Ebu'l-Abbas eş-Şirâzî ondan övgüyle
bahsederler.[7]
Bediüzzaman da Taberânî
için, "mevsuk (sika) ve sahih muhakkik" ifâdesini kullanır.[8]
O sadece hadis sahasında
değil, tefsir ve fıkıh sahasında da tanınmış bir âlimdir.
Taberânî'nin büyüklü
küçüklü yüz eseri vardır. Bunlardan bazıları:
Mu'cemü'l-Kebir,
Mu'cemü 'l-Evsat,
Mu'cemü's-Sagîr,
Müsned'il-Aşere,
Ma'rifeti's-Sahabe,
Müsned-i Ebî Hüreyre,
Et-Tefsir,
Delâilü'n-Nübüvve,
Müsned-i Ebî İshak,
Fezail-i Erbaati’r-Raşidin,
Ahbaru Ömer bin Abdülaziz,
el-Ehâdisü't-Tıval,
İsreti'n-Nisa,
Kitâbü'l-Evâil,
Kitâbü's-Sünne,
Kitâbü'n-Nevâdir.[9]
Hicrî 360 (M. 971) yılında.
100 yaşında iken vefat etmiştir. Kabri İsfehan şehrinin girişinde, Sahabîlerden
Hammeme ed-Devsî'nin (r.a.) kabrinin yanındadır. Verdiği eserleriyle kabrine
nur yağmasına vesile olmuştur. Allah kendisinden razı olsun.[10]