TABERANİ :
İmam Taberani’nin tam ismi,
Süleyman bin Ahmed bin Eyyub eş-Şami el-Lahmi'dir. Künyesi ise Ebu'l-Kasım'dır.
Ba'ka'da doğmuştur. Taberiyye'ye nispet edilerek Taberani denilmiştir.
Hicri 260 (M. 873) yılında
doğmuş, 273 yılında hadis dinlemeye başlamış, otuz sene ilim tahsilinde
bulunmuş, o devrin ağır şartlarında Kudüs, Kayseriyye, Humus, Medain, Şam,
Mısır, Arabistan, Yemen, Irak, Bağdad, Küfe, Basra, İran ve İsbahan'a seyahat
yapmıştır.
Taberani, bin veya daha
fazla hadis aliminden (şeyh) hadis dinlemiş ve rivayet etmiştir. Onun hadis
dinlediği isimlerden bazıları şunlardır:
Haşim bin Mersed et-Taberani,
Ebu Zur'a es-Sakafi, İshak ed-Debri, İdris el-Attar, Beşir bin Musa, Hafs bin
Amr, Ali bin Abdülaziz el-Begavi, Mikdam bin Davud, Yahya bin Eyyub el-Allaf,
Ebu Abdurrahman Nesai.
Taberani'den de pekçok
kimse hadis almıştır. Bunlardan bazıları: Ebu Halife, Ahmed bin Muhammed, Ebu
Amr Muhammed bin Hüseyin Hüseyin bin Ahmed Ebu Bekir bin Ebi Ali, Ebu'l-Fazl
Muhammed bin Ahmed, Ebu Nuaym el-Esbehani.
Taberani, hadis
hafızlarının büyüklerindendir. Hadiste hüccet, yani 300 000'den fazla hadisi
senetleriyle birlikte ezbere bilen unvanına sahiptir. Talebelerinden Ebu Abbas
Şirazi, Taberani'den 300 000 hadis yazdığını söyler.
İleri gelen alimlerden
Zehebi, İbni Kayyım el-Cevzi, Hafız Ebu'l-Abbas eş-Şirazi ondan övgüyle
bahsederler.
Bediüzzaman da Taberani
için, "mevsuk (sika) ve sahih muhakkik" ifadesini kullanır.
O sadece hadis sahasında
değil, tefsir ve fıkıh sahasında da tanınmış bir alimdir.
Taberani'nin büyüklü
küçüklü yüz eseri vardır. Bunlardan bazıları:
Mu'cemü'l-Kebir,
Mu'cemü 'l-Evsat,
Mu'cemü's-Sagir,
Müsned'il-Aşere,
Ma'rifeti's-Sahabe,
Müsned-i Ebi Hüreyre,
Et-Tefsir,
Delailü'n-Nübüvve,
Müsned-i Ebi İshak,
Fezail-i Erbaati’r-Raşidin,
Ahbaru Ömer bin Abdülaziz,
el-Ehadisü't-Tıval,
İsreti'n-Nisa,
Kitabü'l-Evail,
Kitabü's-Sünne,
Kitabü'n-Nevadir.
Hicri 360 (M. 971) yılında.
100 yaşında iken vefat etmiştir. Kabri İsfehan şehrinin girişinde, Sahabilerden
Hammeme ed-Devsi'nin (r.a.) kabrinin yanındadır. Verdiği eserleriyle kabrine
nur yağmasına vesile olmuştur. Allah kendisinden razı olsun.