Ana sayfa

 

Ali b. Fudayl b. İyad : 

 

Hadîs âlimi. Ali bin Fudayl bin İyâd bin Mes’ûd bin Bişr-et-Temîmî. Abbâd bin Mansur, Abdülazîz bin Ebî Revvâd, Leys bin Ebî Süleym. Zeyd bin Bekir ve Muhammed bin Sevr es-San’ânî’den ilim öğrenip rivâyette bulundu. Kendisinden, babası, İbn-i Uyeyne, Ebû Bekir bin lyâş, Şihâb bin Abbâd, Ebû Süleymân ed-Dârimî, Ahmed bin Abdullah bin Yûnus ve başkaları ilim öğrenip hadîs-i şerîf rivâyet ettiler. İmâm-ı Nesâî, O sika (Hadîs ilminde güvenilir bir zâtdır) buyurdu. Hatîb el Bağdâdî diyor ki:

 

“Verâ”ı (şüphelilerden sakınması) çok idi.” Birgün ağlıyordu Babası, Fudayl (r.a.)

 

“Yavrucuğum, niçin ağlıyorsun” diye sordu. Buyurdu ki,

 

“Ey babacığım! Eğer kıyâmet günü bir araya gelemezsek, hâlimiz nice olur? Onun için “ağlıyorum.” Bunun üzerine Hz. Fudayl buyurdu ki, “Yavrucuğum Abdullah bin Mübârek (r.a.) buyuruyor ki, Allahü teâlâ içindünyâdan kesilen kimsenin hali ne güzeldir.” Ali bin Fudayl (r.a.) bu sözleri duyunca düşüp bayıldı. Süfyân bin Uyeyne (r.a.) buyuruyor ki:

 

“Fudayl bin İyâd ve oğlu kadar Allahdan korkması çok olankimse görmedim.” Hz. Fudayl buyuruyor ki:

 

“Birgün oğlum Ali’yi, evin avlusunda şöyle söylerken gördüm

 

“Yâ Ali, ateşten kurtuluş ne zaman?” Fudayl bin İyâd (r.a.) buyuruyor ki “Kûfe’de bir keçimiz vardı. Birgün başkalarının arpalarından yemişti. Bundan sonra o keçinin sütünden içmedik. İbn-i Mübârek buyuruyor ki,

 

“Zamanımızda insanların en üstünü, Fudayl ve oğlu Ali’dir” Havf (Allahü teâlânın azabından korkmak) ve Reca (Allahü teâlânın rahmetinden ümidli olmak) ve fazîletleri hakkında anlatılan kıssalar

çoktur. (Bkz. Fudayl bin İyâd (r.a.) Birgün Ali bin Fudayl bir kimsenin,

 

“O gün insanlar, âlemlerin Rabbi için (Ona hesab vermek için kabirlerinden) kalkacaklar” (Mutaffifîn sûresi-6) âyet-i kerîmesini okumakta olduğunu duydu. Bunun tesiri ile bayıldı ve yere düştü. Birgün, Ali bin Fudayl (r.a.) ağlıyordu. “Seni ağlatan nedir?” diye sordular. “Bana zulmedene, yârın Allahü teâlânın huzuruna çıkıp da, hiçbir sebep yokken niçin zulm ettiği kendisine sorulunca, hiçbir cevap veremiyecek olan kimseye acıyorum da onun için ağlıyorum” buyurdu.

 

Hz. Fudayl bin İyâd’a, oğlu Ali’nin (r.a.) “Yalnız başıma öyle bir yerde olsam ki, ben insanları görsem, ama insanlar görmeseler” dediğini söylediler. Hz. Fudayl “Keşke oğlum Ali (r.a.), sözünü tamamlasaydı ve deseydi ki; “Öyle bir yerde olsam ki, insanlar beni, ben de insanları görmesem” buyurdu. Babasından bir müddet önce vefât etti.

 

Vefât etmesine sebep şu idi ki, Ali bin Fudayl (r.a.) Kur’ân-ı kerîmden bir sûreyi sonuna kadar dinlemeye tahammül edemez düşüp bayılırdı. Bir defasında, birisi “El-Kâria” sûresini okuyordu. Ali bin Fudayl bunu dinlerken düşüp bayıldı. Baktılar ruhunu teslim etmiş.

 

Kaynaklar:

----------------

1) Hilyet-ül-evliyâ, cild-8, sh-297

2) Tehzîb-üt-tehzîb, cild-7, 373