EBU DAVUD:
Kütüb-i Sitte
denilen meşhur altı hadis-i şerif kitabından biri olan Sünen-i Ebu Davud’un sahibi. İsmi,
Süleyman bin Eş’as bin İshak bin Beşir’dir. Ebu Davud künyesiyle meşhur olup,
Sicistani nisbesiyle
bilinir. 817 (H.202)’de Sicistan’da doğdu. 889
(H.275)’de Basra’da vefat etti.
Küçük
yaşta ilim tahsiline başlayan Ebu Davud
Sicistani; Horasan, Şam, Irak, Hicaz, Mısır gibi ilim
merkezlerine giderek zamanının tanınmış alimlerinden
ilim tahsil etti ve hadis-i şerif dinledi. Tefsir ve Hanbeli
fıkhını da tahsil edip, yüksek ilmi dereceye ulaştı. Hadis-i şerif öğrenmek
için uzun yolculuklar yaptı. Müslim bin İbrahim, Süleyman bin Harb, Ebu Ma’mer
el-Mak’ad, Yahya bin Main, Ahmed bin Hanbel gibi büyük alimlerden rivayetlerde bulundu. Hadis ilminde sika
(güvenilir) bir alim olan ve ilmi derece bakımından
İmam-ı Buhari ve İmam-ı Müslim’den sonra gelen Ebu Davud Sicistani’den,
Bağdat’ta bulunduğu sırada, oğlu Abdullah, Ebu Abdurrahman en-Nesai, Ahmed bin Muhammed bin Harun ve başka alimler rivayette
bulundular. Beş yüz bin hadis-i şerif yazan Ebu Davud Sicistani, bunlardan
seçtiği 4800 hadis-i şerifi ihtiva eden meşhur Sünen kitabını telif etti.
Bilhassa fıkhi konularla ilgili hadis-i şerifleri
topladığı ve bu hususta pek kıymetli bir kaynak olan bu kitabını İmam-ı Ahmed bin Hanbel’e arz edip, onun
takdirine kavuştu.
Mu’cem
kitaplarında ve hadis-i şerif fihristlerinde D (dal) harfiyle ifade edilen
Sünen-i Ebu Davud’a daha
sonraki zamanlarda birçok şerhler yazılmıştır. Bu şerhlerden; Azimabadi’nin yazdığı Avn-ül Ma’bud, Hattabi
tarafından yazılan Mealim-üs-Sünen, İmam-ı Süyuti
tarafından yazılan Mirkad-üs-Süud
ila Sünen-i Ebi Davud adlı
eserler zikredilebilir. Son zamanlarda yazılan El-Menhel-ül-Azb-ül-Mevrud adlı şerh yarım kalmış, daha sonra üzerine tekmile
yazılarak basılmıştır.
Ebu Davud
hazretleri, beş yüz bin hadis-i şerif içinden seçtiği 4800 hadis-i şeriften şu
dördünün insanlar için çok önemli olduğunu bildirmiştir:
(Ameller
niyetlere göredir.)
(İnsanların
kendisine faydası olmayan şeyleri terk etmesi müslümanlığın
güzelliğindendir.)
(Bir
mümin kendisi için istediği ve sevdiği bir şeyi, (din) kardeşi için de
istemedikçe imanı kamil olmaz.)
(Helal meydanda, haram
da meydandadır. Bunların arasında şüpheli şeyler vardır. Harama düşmemek için
bu şüphelilerden sakınmak lazımdır.)
Ebu Davud
hazretleri, ilmiyle amel eden güzel ahlak sahibi bir kimseydi. Büyük bir Hadis alimi olduğu için, Resulullah
efendimizin ahlakı ile ahlaklanmaya çok çalışırdı.
Eserleri:
Ebu Davud
hazretlerinin Sünen-i Ebu Davud
adlı eserinden başka, Kitab-ı Merasil
ile Delail-ün-Nübüvve adlı
eserleri de vardır. (Hakikat kitap evi.)