UMDETU’L AHKAM

CİHAD

SÖZÜNDE DURMAMANIN HARAM OLDUĞU BABI

4504-9/1- ... Bize Ubeydullah, Nafi'den tahdis etti, o İbn Ömer'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (s.a.v.): "Allah kıyamet gününde ilkleri ve sonrakileri bir araya getirip toplayacağı zaman, sözünde durmayan herkes için bir sancak yükseltilecek ve: İşte bu filan oğlu filanın sözünde durmayışının alametidir, denilecek" buyurdu.

Açıklama:

Rasulullah (s.a.v.)'in (4504) "Kıyamet gününde sözünde durmayan her bir kimse için bir sancak dikilecektir..." bir rivayette (4511) "Kendisi ile tanınacağı" kaydı ile birlikte bir diğer rivayette (4512) "Sözünde durmayan her bir kimsenin kıyamet gününde arkasında bir sancağı bulunacaktır" bir diğer rivayette (4513) "Sözünde durmayan her bir kimse için kıyamet gününde sözünde durmadığı kadarı ile kendisi için yükseltilecek bir sancağı bulunacaktır. .. " buyurmaktadır.

Dil bilginleri der ki: Liva (sancak) büyük bayrak demektir. Bunu ancak savaş ordusunun kumandanı yahut da ordunun yapacağı çağrı görevlisi taşır. Diğer insanlar da ona uyar.

İlim adamları der ki: Sözünde durmayan her bir kişinin bir sancağının olması demek onun insanlar arasında kendisi ile şöhret kazanıp tanınacağı bir alametinin bulunması demektir. Çünkü sancağın konusu başkanın bulunduğu yerin al am eti olarak bunu yaygınlaştırmaktır. Araplar bu yolla teşhir etmek maksadı ile sözünde durmayan kimsenin bu durmayışı sebebi ile kalabalık pazarlarda sancaklar dikerlerdi.

Sözünde durmayan (el-gadir) ise bir husus ile ilgili söz verip sözünün gereğini yerine getirmeyen kimsedir.

Bu hadisler sözünde durmayışının pek büyük bir haram olduğu beyan edilmektedir. Özellikle de kamu üzerinde yetkili görev sahibi kimseler için bu böyledir. Çünkü onun sözünde durmayıp gaddarlık etmesinin zararı kendisinin sınırlarını aşarak pek çok kimseye ulaşır. Böyle bir kimsenin sözünde durma gücü dolayısı ile sözünde durmama gibi bir zorunluluğu da yoktur diye de açıklanmıştır. Nitekim Müslim'in Sahihi'nde hükümdarın yalan söylemesinin büyüklüğü ile ilgili hadis de buna benzemektedir. Meşhur olan da bu hadisin sözünde durmayan (görevini kötüye kullanan) gaddar imamın yerilmesi hakkında zikredildiğidir.

Kadı Iyaz iki ihtimali söz konusu etmektedir: Biri bu ihtimaldir. Bu da imamın yönettiği kimselere kafirlere ve başkalarına verdiği ahit ve sözlerini bozması yahut da yönettiği kimselerin faydası için üstlendiği gereklerini yerine getirmeyi ve bu yükümlülüğü gerektiği gibi korumayı taahhüt ettiği emanete hainliğidir. Onlara hainlik edip, onlara şefkatli davranmayıp, yumuşak davranmayı bırakacak olursa sözünün gereğini yerine getirmemiş olur.

İkinci ihtimal ise bununla yönetilenlerin imama verdikleri sözde durmayışIarının yasaklandığının kastedilmiş olmasıdır. Bu sebeple onlar ona karşı itaatsizlik etmemeli ve sonuç olarak fitne doğuracağından korkulan herhangi bir işe kalkışmamalıdırlar. Doğrusu ise birincisidir. En iyi bilen Allah'tır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

SAVAŞ ESNASINDA KADINLARIN VE KÜÇÜK ÇOCUKLARIN ÖLDÜRÜLMESİNİN HARAM KILINDIĞl BABI