ANA SAYFA

ŞÜF'A:

Özetle: Satılacak şey'i alma önceliği. Örneğin arsa, ev satarken komşu önceliklidir, Ticaret malındaki payını satarken ortak almada önceliklidir.

GENİŞ AÇIKLAMA:

Şufa; lugatta eklemek anlamındadır. Üç kökten gelebilir:

1) Bir hisseyi öteki hisseye eklemek manasını taşır. Ezan lafızlarını iki defa söylemeye ve iki rekatlı bir namaza da şef denir.

2) Şufa tekin karşıtı olan çiftten türetilmiştir. Ortağının hissesini şufa yoluyla alan kişi çift hisseye sahip olmaktadır.

3) Şefaat kelimesinden türetilmiştir. Bu takdirde, ortağın kendi hissesine diğer ortağının hissesini katması anlamını taşır. İslam'dan önce ortaklardan biri hissesini satarsa, diğer komşu ortak müşteriden kendisi almak isterdi.

Fıkıh dilinde şuf'a, bir ortağın, ortağının sattığı malı parasını vererek almak hakkıdır. Başka deyişle şuf'a, bir akarın (taşınmazın), müşteriye mal oluş fîyatı karşılığında müşteri istemese de ondan alınmasıdır. Şufa fasid ya da sahih bir satıştan sonra sabit olur. Şufa hakkı, Hanefi mezhebinde sırasıyla şu dört kişi için sabit olur.

a) Satılan bir akara ortak olan kimsenin şufa hakkı vardır.

b) Satılan bir malın özel sulama hakkına ortak olan kimsenin şufa hakkı vardır.

c) Satılan bir akarın özel yoluna ortak olan kişinin de şufa hakkı vardır.

d) Akar sahibi bitişik komşu için de şufa hakkı sabittir.

Bir evin duvarında kirişi olan ya da duvar üzerindeki kirişten beraberce istifade eden kişi, komşu sayılır. Şufa hakkı, şufa sahihlerinin adedine göredir, hisselerine göre değildir. Malikilerde ise hisselerine göredir. Şufa sahibi hakkını üç şekilde talep eder:

1. Taleb-i Müvasebe: Satışın yapıldığını öğrenir öğrenmez o mecliste şufa hakkını kullanacağını hareketleriyle göstermesi ya da söylemesidir.

2. Taleb-i Takrir ve işhad: Akarın yanında veya müşteriye ya da akar satanın elindeyse ona şöyle der: «Falanca bu evi satın almıştır. Ben şufa hakkımı kullanarak orasını almak istiyorum, şahid olun.»

3. Taleb-i Husumet ve Temlik: Hakime «Falanca falan evi satın almıştır. Benim şu sebepten dolayı orada şufa hakim var. Emret de orasını bana tesli-metsin» demesidir. Genellikle talebin gecikmesiyle İmam Ebu Hanife'ye göre şufa hakkı düşmez. Fetva böyledir, imam Muhammed'e göre özürsüz bir ay tehir ederse şufa hakkı batıl olur (düşer).