ULU'L-AZM:
Şerîat sahibi, yeni din getiren peygamberlerden altı tanesine ve
en büyüklerine verilen ad. Bunlar; adem, Nuh, İbrahim, Musa, Îsa ve Muhammed
aleyhimüsselamdır. Allahü tealanın emir ve yasaklarını insanlara anlatırken çok
sıkıntı çektikleri ve bu sık ıntılara sabr ettikleri için kendilerine bu isim
verilmiştir.
Allahü teala Kur'an-ı kerîmde mealen buyurdu ki:
Peygamberlerden ülü'l-azm olanların sabrettikleri gibi sen de sabr
et. Onlara azab verilmesi için dua etmekte acele etme. (Ahkaf suresi: 35)
Peygamberlerin aleyhimüsselam sayısı belli değildir. Yüz yirmi
dört binden çok oldukları meşhurdur. Bunlardan üç yüz on üç veya üç yüz on beş
adedi resuldür. İçlerinden altısı daha yüksek, ülü'l-azm peygamberlerdir.
(Mevlana Halid-i Bağdadî)
Peygamberlik makamı dört derecedir. Birincisi nebîler (kendilerine
din gönderilmeyen peygamberler), ikincisi resuller (din gönderilen
peygamberler), üçüncüsü ülü'l-azm peygamberlerdir. Dördüncü derece
hatem-ül-enbiya olmak yani son olarak gelmek dere cesidir. Bu en yüksek derece
Muhammed aleyhisselama mahsustur. (Ali bin Emrullah)
Allahü teala her bin senede bir ülü'l-azm peygamber göndermiş ve o
insanların buna uymalarını emr buyurmuştur. Allahü teala her yüz sene başında
bu ümmetin alimleri arasında bir müceddid, yenileyici, kuvvetlendirici seçerek,
bununla İslamiyet'i tazel er. Hele bin sene geçince, geçmiş ümmetlerde
ülü'l-azm bir peygamber gönderdiği ve onun işini bir nebiye bırakmadığı gibi,
bu ümmete de tam bilgili bir alim, arif seçer. Bu zat geçmiş ümmetlerdeki,
ülü'l-azm peygamberlerin işini yapar. (İmam-ı Rabbanî)