TALAK:

1- Talak

2- Talak-ı Bain

3- Talak-ı Ric'î

4- Talak-ı Selase

1- TALAK / BPŞANMAK:

Talak: Bu kelime Arap dilinde bağlı bir şeyin bağını çözmek demektir. İslam hukukunda bu kelime kadını boşamak manasında kullanılır. Çünkü boşamak, nikah bağını çözmek demektir.

Kadını boşamak işi İslamiyetle doğmuş bir kavram değildir. Cahiliyyet devrinde de boşama işi vardı. Ancak o dönemde boşamanın belirli bir sınırı yoktu. Boşamanın üç talak ile yapılması sınırı İslamiyetle yerleşmiştir. Malik ve Şafii'nin Hişam bin Urve'den rivayet ettiklerine göre Urve (r.a.) şöyle demiştir: Cahiliyyet devrinde adam karısını başardı, henüz kadının iddeti bitmemiş iken ona dönüş yapardı ve tekrar onunla yaşardı. Bir süre sonra yine başar, iddet bitmeden tekrar dönüş yapardı. Adam bu işi bin defa tekrarlayabilirdi. Nihayet adamın biri karısını boşadı. Kadının iddeti bitmek üzere iken, adam karısına dönüş yapıp birlikte yaşadı. Sonra tekrar boşadı ve karısına: Allah'a yemin ederim ki: artık seni yanıma almıyacağım ve ilelebed bana helal olmıyacaksın, dedi. Bunun üzerine; "Kadını boşamak ikidir. Bundan sonra (erkeğin görevi) ya iyi geçinmek üzere (karısına dönüş yapıp onu nikahında) tutmak, ya da iyilikle (kadına zarar vermeden) bırakmaktır." (Bakara: 229) ayeti indi. Artık halk boşama işini buna göre düzenlediler.

Ayet-i kerime'nin açıklaması şöyle yapılmıştır: Yani erkek karısını bir talakla boşadıktan sonra, ona dönüş yapabilir. Tekrar bir talakla boşarsa yine dönüş yapabilir. Bu iki talakı bir defada işlerse durum yine böyledir. Erkek karısını üçüncü talakla da boşarsa artık ona dönüş yapamaz, onu tamamen salıvermesi gerekir. Erkek iki talakla boşadıktan sonra ya karısına karşı iyi davranmak ve güzelce geçinmek üzere dönüş yapar. Yahut tamamen onu başar ve artık, kadın ona helal olmaz. Yani tekrar dönüş yapmak veya nikahı tazelemek sureti ile kadınla yaşıyamaz. Evlilik bağı tamamen kopmuş olur

Ayet'in ''Talak ikidir'' cümlesini zayıf bir kavle göre şöyle de yorumlamak mümkündür: Haram olmayan boşama, defaten yapılmayıp aralıklı olarak ve birer talak ile yapılan boşamadır. '

İslam hukukunda boşama, Kitab, Sünnet ve İcma ile sabittir. Allah Teala Talak suresinin birinci ayetinde mealen: «Ey Nebi! Kadınları boşamak durumunda olduğunuz zaman onları, iddetlerini gözeterek (yani kadın aybaşı adetinden temizlenmiş ve henüz onunla cinsel ilişkide bulunmamış iken) boşayınız (onları, hayız veya nifas halinde iken veya temiz olup onlarla o temizlik halinde cinsel ilişkide bulunmuş iken boşamayın,) ve iddet (süresin)i sayıp hesablayın ... » buyurmuştur. Bu ayet boşamanın haram olmadığına delalet eder. Boşamanın caizliğine delalet eden hadislerin bir kısmı burada anılmıştır.

İslam alimleri de boşamanın cevazı üzerinde icma etmişlerdir.

Boşamanın caizliği yani bu kapının kapanmamış olması en adilane sistemdir. Çünkü boşamanın yasaklığı ve buna hiç bir suretle cevaz verilmemesi çok sakıncalar doğurur. Bazen karı koca arasında büyük anlaşmazlık çıkar, beraber yaşamaları imkansızlaşır. Bu durumda nikahın devamı büyük zararlara yol açar. Şöyle ki: Erkek, karısının nafakasını ödemeye zorlanır. Kadın da erkeğin nikahı altında hapsedilir. Halbuki aralarında müthiş bir husumet ve fena bir geçimsizlik bulunur. Şartlar böyle iken nikahın devam ettirilmesinde taraflar için hiç bir fayda düşünülemez. Bilakis daha büyük durumlar ve tehlikeler doğabilir. Hatta cinayetler ve intiharlar bile olabilir. Bu sakıncaları dikkata alan İslamiyet, gerektiğinde nikahın sona erdirilmesi kapısını aralamıştır. Karı koca haklarına riayet edilmediği ve tarafların tamiri güç ihtilaflara düştüğü ortam gibi nedenler karşısında boşamayı meşru kılan İslamiyet genellikle bu yetkiyi erkeğe vermiştir, kadına vermemiştir. Çünkü kadınlara oranla erkekler, iradelerine daha hakim, aklen daha güçlü olup görüş ve kararlarında daha isabetli hareket ederler. Kadınlar ise genellikle, arzu ve isteklerine mağlup olup duygularıyla hareket eder, sözlerinde ve hareketlerinde acele eder, iradelerine hakim olamazlar. Böylece boşanma sözü bir anda ağızlarından çıkıverir. Daha soğuk kanlı olan erkeğe bu söz ile boşanma yetkisi verilmiştir.

İnsanın nefsi bir çok emeller peşinde koşar, hayali bir takım emeller kurar. Bazen bir şeye muhtaç olmadığı halde, kendisini muhtaç gösterir. Bazen bunun aksine muhtaç olduğu halde kendisini müstağni gösterir. Erkek icabında boşama kararı verir ve bunu yapmak ister. İslamiyet erkeğin bu işi tedricen yapmasını emretmiştir. Şöyle ki, kadın aybaşı adeti veya lahusalık halinde iken, yahut bu hallerden temiz olmakla beraber o temizlik halinde kocası ile cinsel temasta bulunmuş iken kocası tarafından boşanması dinen caiz sayılmamıştır. Meşru ve caiz olan boşama ise kadın, anılan özürlerden temizlendikten sonra ve henüz onunla cinsel ilişkide bulunulmadan önce tek talakla boşanmasıdır. Boşamanın kadının bu haline tahsis edilmesinin hikmeti şudur: Kadının aybaşı veya lahusalık hali boyunca ondan uzak kalan kocası onun bu hallerden temizlendiği gün kadınlığından yararlanmak isteğini ve ihtiyacını diğer günlere nazaran fazla duyar. Ona rağbet eder ve cinsel ilişki kudretini haizdir. Kadına en çok rağbet ettiği böyle bir günde erkek karısını boşama ihtiyacını duymaya devam ederse, bu duygusunda gerçekçi olduğunu daha iyi anlar. Buna göre kadını bir talakla boşayıp iddet süresi içinde kadına dönüş yapmazsa bu kararında haklı ve isabetli olduğunu kabullenir. Bilindiği gibi iddet bittikten sonra erkek pişmanlık duyarsa nikahın yenilenmesi gerekir. Şayet kadının iddet süresi henüz bitmemiş iken erkek ona dönüş yapma ihtiyacını duyarsa rücu eder ve kadın ona helal olur. Kadın ikinci kez aybaşı adeti veya lahusalık halini görüp temizlendikten sonra erkek hala onu boşama ihtiyaç ve zarüretini duymaya devam ederse yukarda anlatıldığı şekilde tekrar bir talakla başar. Yine iddet henüz bitmemiş iken erkek yemininden rücu etmek isterse ona dönüş yapar ve ettiği yeminden pişmanlık duymuş olur. Eğer iddet bittikten sonra pişmanlık duyarsa tekrar nikahı yenilemek suretiyle birlikte yaşamaları caizdir. Böylece ikinci kez bir araya gelen eşler bir süre beraber yaşadıktan sonra erkek hala da kadını boşama ihtiyacını duyarsa yukarda anılan şekilde son defa olmak üzere tekrar bir talakla boşama yapar. Artık böyle bir yeminde bulunduktan sonra kadına dönüş yapması veya nikahı yenilemesi imkanı kalmamış olur ve eşler tamamen bir birinden ayrılmış olurlar.

Yukarda anlatılan şekilde yapılan boşamanın takip ettiği seyir erkeğin iyi düşünerek ve çok isabetli karar vererek hareket etmesine en iyi imkan vermektedir. Bu imkanları iyi değerlendirip boşamaya gitmesi eşlerin beraber yaşamalarının güçlüğünü ve sakıncalı olduğunu adeta kanıtlamış olur.

BOŞAMANIN DEĞİŞİK HÜKÜMLERİ

Erkeğin kadını boşaması bazen mübah, bazen mustahab veya vacib, bazen haram veya mekruhtur. Şöyle ki :

1. Erkek kadından hoşlanmayıp onu istemez ve kadınlığından yararlanmadığı halde nafaka ve diğer masraflarını ödemeye gönlü razı olmazsa onu boşaması mübahtır.

2. Kadın, dili ve sözleri ile, veya fiilleri ile kocasına eziyet ediyor veya başkasını incitiyorsa, yahut namaz kılmamakta israr ediyorsa kocasının onu boşaması müstahabtır.

3. Erkeklik uzvunun kesikliği veya erkekliğin yitirilmesi gibi bir nedenle erkek kadınla cinsel ilişkide bulunmaktan aciz ise, kadını boşaması vacibtir.

4. Yukarda anılan nedenler bulunmadığı halde sebebsiz yere ve geçimsizlik yok iken kadını boşamak mekruhtur.

5. Kadın aybaşı veya lohusalık adeti içinde iken veya cinsel ilişkinin yapıldığı temizlik halinde kadını boşamak ise haramdır.

2- Talak-ı Bain: Boşanmada kullanılan sözleri söyler söylemez evliliği sona erdiren boşama. Zevceye yaklaşmadan önce veya yaklaştıktan sonra beynûneti yani ayrılığı ifade eden kinayî yani açık olmayan bir söz ile yapılan veya sarîh yani açık bir söz ile yapılıp da açıkça veya işaretle boşanmak

3- Talak-ı Ric'î: Geri dönülebilen talak.

4- Talak-ı Selase: 3 kez boşamak anlamında, kişinin ya üç kez boşanma sözünü söylemesi yada farklı zamanlarda üç kez tek boşanmayala boşanması. Örneğin biri 1991 de bir kez boşandıktan sonra tekrar nikahlansa sonra 2003 te bir kez daha tek talakla boşansa sonra yine nikahlansa sonra da bir kez daha boşansa bu talak-ı selase olur. Veya boşanırken boş ol, boş ol, boş ol'' dese bu da üç kez boşanma olur ve dönüşü Talak-ı rici' imkanı yoktur. Sadece Kadın başka bir erkekle gerçekten ömrünün sonuna kadar evlenme niyetiyle evlenip cinsi münasebette bulunduktan sonra herhangi bir sebeple boşansa an cak talak-ı selase ile boşandığı erkekle evlenebilir. Hülle uydurmadır, günahtır ve geçerli değildir, kişinin günah işleyerek kendini kandırmasıdır.

ÜÇ TALAKIN BİR SEFERDE SÖYLENMESİNE DAİR HADİS VE GENİŞ İZAH İÇİN TIKLA