ANA SAYFA

 

KADR:

 

Bir alış-verişte karşılıklı olarak değiştirilen iki maldan herbirinin ölçek veya ağırlıkla ölçülen mal olmaları.

 

Kadr (Kadir) Gecesi:

 

Ramazan ayı içinde bulunan ve Kur’an-ı kerim’in indiği gece olan ve kendisine özel bir sure olan bu gece’nin Ramazan’ın hangi günü olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte sahih rivayetlerden anlaşıldığı kadarıyla Ramazan’ın son on gününde 21, 23, 25, 27 yada 29. gecesinde olduğu Nebi s.a.v.’in ağzından kesinleşmiş, hatta 27. gecesi olduğu konusunda ciddi bir görüş birliği oluşmuştur. Kadr suresinde ki ‘’Bin aydan hayırlıdır…’’ ifadesi bile gecenin büyüklüğünü anlatmaya yeter.

 

97- KADR SURESİ:

سورة القدر (97)

 

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ  إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ {1} وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ {2} لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ {3} َنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ {4} سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ {5}

 

MEALİ: (1-) Biz o (Kur'an)nu Kadir gecesinde indirdik. (2-) Kadir gecesinin ne olduğunu sen nereden bileceksin? (3-) Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. (4-) Melekler ve Ruh (Cebrail veya Ruh adındaki melek) o gece Rablerinin izniyle, her iş için inerler. (5-) O gece, tanyeri ağarıncaya kadar süren bir selamettir.

 

 

Tirmizi 3513 nolu hasen sahih hadis-i şerif:

 

…عن عائشة قالت قلت يا رسول الله أرأيت إن علمت أي ليلة ليلة القدر ما أقول فيها قال قولي  اللهم إنك عفو كريم تحب العفو فاعف عني

 

Âişe (r.anha)’dan rivâyete göre, şöyle demiştir: “Ey Allah’ın Rasûlü! Kadir gecesinin hangi gece olduğunu bilirsem hangi duâyı okumamı tavsiye edersin?” dedim. Rasûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: [ALLAHUMME İNNEKE AFUVVUN KERİM, TUHİBBUL AFVE, FA’FU ANNİ]

 

Meali: “Allah’ım sen affedicisin, ikram sahibisin affetmeyi seversin beni de affet.”

 

 

Kadir Gecesi İfadesindeki "Kadir" Ne Anlama Gelmektedir?

 

"Kadir gecesi" ifadesindeki "kadir" kelimesinin ne anlama geldiği konusunda farklı görüşler İfade edilmiştir. Bu görüşlerin bir kısmı şunlardır:

 

*  Bundan kastedilen "yüceltme"dir. Nitekim kadir kelimesi bu anlamda "Al­lah'ı hakkıyla takdir edemediler" ayetinde kullanılmıştır. Bu durumda, Kur'an'ın bu gece indirilmesi yahut meleklerin İnmesi sebebiyle bu gece "kıymetli bir gece" olmaktadır.

 

*  Burada "kadr" kelimesi "daraltma ve sıkıştırma" anlamına gelmektedir. Ni­tekim kadir kelimesi "kimin rızkı kendisine daraltıhrsa" ayetinde de bu anlamda kullanılmıştır. Daraltma ve sıkıştırma, bu gecenin hangi gece olduğunun açıkça belirtilmemiş olmasından, yahut da o gece inen meleklere yeryüzünün dar gel­mesinden dolayıdır.

 

*   Burada "kadr" kelimesi "kader" anlamındadır. Bunun anlamı, o sene meydana gelecek olaylara dair hükümlerin o gece takdir edilmesidir. Nitekim Yüce Allah "Her hikmetli iş o gece birbirinden ayrılır" buyurmuştur.

 

Nevevî söze bu göflpşle başlayarak şöyle der: alimler şöyle demişlerdir: "Her hikmetli iş o gece birbirinden ayrılır" ayetinde ifade edildiği üzere melekler o gece insanların kaderlerini (Allah'ın emriyle) yazdıklarından bu geceye "kadr" gecesi denilmiştir. Bunu Abdürrezzak ve diğer hadis alimleri sahih senetle Mücahid, İkrime, Katade ve diğer tefsir alimlerinden nakletmişlerdir.

 

Kadir Gecesinin Zamanı

 

Alimler kadir gecesinin zamanı hakkında çok farklı görüşler ileri sürmüşler­dir. Cuma namazında duaların kabul edildiği an konusunda olduğu gibi bu me­selede de onların görüşlerinin sayısı kırkı bulmaktadır. Hem Cuma günündeki bu an hem de kadir gecesi, bunu talep etme konusunda insanların ciddi olmala­rını sağlamak amacıyla gizli tutulma noktasında birleşmişlerdir.

 

Kadir gecesinin zamanı hakkında yirmi birinci görüş bunun yirmi yedinci gece olduğudur. Bu Ahmed İbn Hanbel’in ve (kendisinden rivayet edildiğine göre) Ebu Hanife'nin görüşüdür. Übey İbn Kab bu görüşü kesin olarak kabul edip, Müslim'de yer aldığına göre bunun üzerine yemin bile etmiştir. Yine Müslim, Ebu Hazim aracılığıyla Ebu Hureyre'den (r.a.) şunu rivayet etmiştir: Aramızda kadir gecesinin zamanını müzakere ettik. Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Ayın tabağın yarısı gibi doğduğu zamanı hanginiz zikrediyor (hatırlıyor)?" .

 

Ebu'l-Hasen el-Farisî bunun "yirmi yedinci gece" anlamına geldiğini söyle­miştir. Çünkü ay, yirmi yedinci gecede bu şekilde doğar. İbnü'l-Münzir "Kadir gecesini araştıran, yirmi yedinci gecede araştırsın" şeklinde rivayette bulunmuştur. Şafiîlerden el-Hilye isimli eserin yazarı bunu alimlerin çoğundan nakletmiştir. İbn Abbas'ın Ömer'in yanında, bu görüşü nasıl çıkardığı ve Ömer'in de bunu onayladığı yukarıda geçmişti.

 

Yirmi beşince görüş, kadir gecesinin son on günün tekli gecelerinde oldu­ğudur. Aişe ve diğer sahabilerin rivayetleri de bunu göstermektedir. Bu en çok tercihe şayan olan görüştür. Ebu Sevr, Müzeni, İbn Huzeyme ve farklı mezheplere mensup alimlerden bir grup bu görüşü kabul etmektedir.

 

Naklettiğimiz bu görüşlerin tümü yirmi üçüncü geceden sonrasındaki tekli gecelere denk düşer. Bu görüşler bunun bu gecelerde olabileceğini anlattığı gibi kadir gecesini bu günlerde arama konusunda ittifak etmektedir.

 

İbnü'l-Arabî "doğrusu bu gecenin hangi gece olduğu bilinmemektedir" de­miştir. Bu, son görüştür.

 

Nevevî bunu reddederek şöyle demiştir: "Hadisler bunu bilmenin mümkün olduğu konusunda birbirini destekler mahiyettedir. Bazı salih kimseler de bu konuda bilgi vermişlerdir. Bunu inkar etmenin ve hangi gecede olduğunu bilmenin mümkün olmadığını söylemenin bir anlamı yoktur."

 

Kadir gecesi ile ilgili görüşler hakkında benim vakıf olduklarım bunlardan ibarettir. Bunlar birbirinden farklı gibi görünüyorsa da aslında bir kısmını birbiri ile birleştirmek mümkündür. Bunlar içinde tercihe şayan olan kadir gecesinin son on günde olmasıdır. En çok ümit edileni son on günün tekli gecelerinde olmasıdır. Bu tekli geceler içinde Şafiîlerce en çok umut beslenen, Ebu Said ve Abdullah İbn Üneys hadisi sebebiyle yirmi bir veya yirmi üçüncü gecedir. Çoğunluğa göre kadir gecesi olduğu en çok ümit edilen gece yirmi yedinci gecedir.

 

Kadir Gecesinin Zamanının Gizli Tutulmasının Hikmeti

 

Alimler şöyle demişlerdir: Kadir gecesinin zamanının gizli tutulmasının hikmeti, onu araştırma konusunda insanların çaba harcamasını sağlamaktır.

 

Şayet bunun hangi gece olduğu belirtilseydi insanlar bu gece ile yetinirlerdi.

 

Bu durum Cuma günündeki "duaların kabul edildiği an" hakkında da geçerlidir.

 

Bu hikmet, "kadir gecesi senenin tümündedir", "Ramazanın tümündedir", "Ramazanın son on günlerinin tümündedir", "son on günün tekli gecelerindedîr" diyenlerin görüşlerine de uymaktadır. Ancak bu hikmet birinci ve ikinci görüşe daha çok uymaktadır. (Fethu’l-Bari)