HUL':
Kadın’ın bir bedel karşılığı kocasından boşanması. Kadın
nikahlanırken aldığı mehri yada sahip olduğu bir mal yada parayı kocasına
vererek boşanma taleb eder. Gerekli yada keyfi olmasına göre müstehab yada
mekruh olabilir.
DAHA GENİŞ
BİLGİ: Hul' : Arap dilinde bir şeyi soymak ve gidermek, demektir. Fıkıh
istilahında ise; Nikah mülkiyetini, bir bedel karşılığında belirli kelimelerle
gidermektir. Bu belirli kelimeler, hul', satmak, satın almak, ayrılmak,
karşılıklı beraatlaşmak ve bunlara benzeyen bir kaç kelimedir.
Hanefi alimler Hul'u şöyle tarif etmişlerdir: Hul' kelimesi veya
onun manasını ifade eden kelimelerle; nikah mülkiyetini gidermeye " Hul'
" denilir. Ancak kadının da bunu kabul etmesi gerekir. Şayet adamın
yaptığı huI' akdinde ne açıktan ne de ima yolu ile kadın tarafından her hangi
bir ivaz (= bedel) ödenmesi söz konusu edilmemiş ise hul'un oluşması için
kadının kabuIlenmesi aranmaz.
Yukarda verilen tariften de anlaşılacağı üzere Hul', talakın bir
nevidir. Çünkü boşama bir mal karşılığı olduğu gibi mal karşılığı olmaksızın da
olabilir. Bir bedel ve mal karşılığı olmaksızın yapılan boşamaya talak,
denilir. Bir ivaz (= bedel) karşılığı yapılan boşamaya da Hul' denilir. Boşamak
bazen caiz, bazen mekruh, bazen müstahab gibi değişik hükümler aldığı gibi Hul'
da böyledir. Eşler arasında şiddetli geçimsizlik çıkması veya biribirine karşı
yükümlü bulundukları haklara riayet etmemeleri gibi hallerde Hul' işi meşrudur.
Bu meşruluk Kitab, Sünnet ve İcma' ile sabittir. Bakara suresinın 229. ayetinde
buyurulan" ... Eğer siz onların (yani eşlerin) ilahi yasaları
koruyamıyacaklarından korkarsanız o takdirde kadının fidye olarak vereceği şeyde
ikisine de günah yoktur."
İlahi emir Hul'un meşruluğu hakkındadır. İbn-i Mace'nin 2056 ve
2057 nolu hadisleride bunun meşruluğuna delalet eder. BAHSİ GEÇEN HADİSLER İÇİN
TIKLA: 2056 - 2057 Hul’ ile ilgili diğer hadisler: 2054 - 2055
Eşler arasında bir geçimsizlik çıktığında bunların yakınlarından iki
kişinin barışçı hakem olarak toplanıp geçimsizliği gidermeye ve eşleri
uzlaştırmaya çalışmaları sünnettir .. Nisa suresinin 35. ayeti bunu emreder. Bu
gayretlere rağmen uzlaşma sağlanamazsa talak veya hul' yolu ile eşlerin
ayrılmaları meşrudur.
Hul' un hangi kelimelerle oluştuğu, rükünleri ve şartlarının neler
olduğu hususunda gerekli bilgi almak için fıkıh kitabIarına bakın.