ÂLİM:
Bilen, ilim sâhibi.
1. Her şeyi bilen
mânâsına Allahu teâlânın sıfatlarından biri.
Allahu teâlâ gizliyi de
açık olana da âlimdir. (Haşr 22)
2. Zamânın fen ve edebiyât
bilgilerinde yetişmiş, Kur'ân-ı kerîmin ve yüzbinlerce hadîs-i şerîfin mânâsını
ezberden bilen, İslâm'ın yirmi ana ilmi ve bunların kolları olan seksen ilminde
mütehassıs (uzman), tasavvufun (evliyâlığın) en yüksek derecesi ne ulaşmış,
yetişmiş ve yetiştirebilen müctehid.
Âlimler Nebilerin
vârisleridir. (Hadîs-i şerîf-Buhârî)
Ümmetimin âlimlerine
hürmet ediniz. Onlar yeryüzünün yıldızlarıdır. ( Hadîs- i
şerîf-Künûz-ül-Hakâik)
Âlimin yüzüne bakmak
İbâdettir. (Hadîs-i şerîf-Künûz-ül-Hakâik)
Âlimin uykusu, câhilin
ibâdetinden hayırlıdır. (Hadîs-i şerîf-İhyâ-u ulûmiddîn)
Âlimleri hafife
alanların âhireti, ümerâyı (devlet başkanlarını) hafife alanların dünyâsı,
dostlarını hafife alanların mürüvveti (insanlığı) yıkılır. (Abdullah bin
Mübârek)
3. Bir ilim dalında
yetişmiş mütehassıs kimse (uzman).
Allahu teâlâ birine
iyilik vermek isterse onu fıkıh âlimi yapar. (Hadîs-i şerîf-Buhârî)
Fıkıh âlimleri
kıymetlidir. Onlarla berâber bulunmak ibâdettir. (İbn-i Âbidîn)
Âlimin kıymetini ancak
âlim anlar. (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)
4. Öğreten, öğretici.
Ya âlim, ya talebe,
yâhut bunları dinleyici ol. Bu üçten olmazsan helâk olursun. (Hadîs-i
şerîf-Ahmed ibni Hanbel) Âlimin bir nazarı bulunmaz hazînedir Bir sohbeti
yıllarca bitmez kütüphânedir. (Seâdet-i
Ebediyye)