ANA SAYFA

 

MİSVAK  سواك  :

 

Aşağıdaki hadisleri Ahmed’den aldım, ama çoğu meşhur olur diğer kaynaklarda da mevcutturlar!

 

Ahmed-1388 Aişe'nin bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Misvak kullanmak, ağzı temizler ve Rabbin rızasına vesile olur'' buyurdu. [Sahih]

 

 

Ahmed-1392 İbn Abbas, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: ''Misvak kullanmam O kadar emredildi ki, sonunda bu konuda ayet ineceğini zannettim'' buyurduğunu nakleder. [Hasen]

 

 

Ahmed-1398 Vasile b. el-Eska'nın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Misvak kullanmam o kadar emredildi ki, farz olmasından korktum'' buyurdu. [Hasen] Diğer tahric: İbn Mace, taharet 1/106 (289) rivayet etti.

 

 

Ahmed-1401 Ebu Umame, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: ''Cibril bana ne zaman geldiyse misvak kullanmamı emretti. Öyle ki dişlerimin zedeleneceğinden endişe ettim'' buyurduğunu nakleder. [Hasen] Diğer tahric: İbn Mace 1/106 (289) ve Taberani 8/249 (7847) rivayet ettiler.

 

 

Ahmed-1402 İbn Ömer der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in misvak kullandığını gördüm. Misvak'ı oradakilerin en büyüğüne verdi ve: ''Cibril büyüklerden başlamamı emrettt'' dedi. [Sahih] Diğer tahric: Buhari (1/307), Müslim (2/203) ve Ebu Davud (1/19) rivayet ettiler.

 

 

Ahmed-1403 (1) Cafer b. Temmam b. Abbas, babasından bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına bazıları gelince: ''Neden yanıma dişleriniz sararmış bir şekilde geliyorsunuz. Misvak kullanınız. Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmeseydim, kendilerine abdesti farz ktldığım gibi misvak kullanmayı farz kılardım'' buyurdu. [zayıf]

 

 

Ahmed-20587 (1) Hz. Aişe der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''On şey fıtrattandır. Bunlar bıyıkları kısaltmak, sakalı uzatmak, misvak kullanmak, istinşak yapmak (sümkürmek), tırnakları kesmek, parmak aralarım yıkamak, koltuk altı kıllarını yolmak, etek tıraşı etmek, küçük abdest ve büyük abdest mahallerini yıkamaktır. ''

Zekeriyya der ki: Mus'ab: "Onuncuyu unuttum. Ancak mazmaza yapmak (ağzı çalkalamak) olabilir" dedi. [Sahih]

 

 

Ahmed-20597 (1) İbn Abbas bildiriyor: Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Cibril sana gelmekte gecikti" denilince: "Siz etrafımda misvak kullanmaz, tırnaklarınızı kesmez, bıyığınızı kısaltmaz ve parmak eklemlerinizi temizlemez iken nasıl gecikmesin ki!'' buyurdu. [Hasen]

 

 

Ahmed-1405 (1) Ebu Hureyre'nin Hz. Ali'den bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: "Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmeseydim, her namaz vakti misvak kullanmalarını emreder, yatsı namazını gecenin ilk üçte birine tehir ederdim. Gecenin üçte biri geçince, Allah, dünya semasına iner ve fecir doğana kadar bir münadi şöyle bağırır: ''İsteyen yok mu?  İstediği verilsin. Dua eden yok mu? Duasına icabet edilsin. Hasta olan yok mu? Şifa istesin ve kendisine şifa verilsin. Günahkar yok mu? İstiğfar etsin de kendisine mağfiret edilsin. ''..  ''[Sahih] Diğer tahric: Darimi (1484) rivayet etti.

 

 

Ahmed-1423 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Eğer ümmetime sıkıntı vermekten endişe etmeseydim, her abdest alışlarında misvak kullanmalarını emreder, yatsı namazını gecenin ilk üçte birine veya yarısına tehir ederdim'' buyurdu. [Sahih] Diğer tahric: İbn Mace (287), İbn Hibban (1540), Beyhakı (1/35, 36) ve Hakim (1/146) rivayet ettiler.

 

 

Ahmed-1429 Ebu Musa der ki: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına girdiğimde, misvakın bir ucunu dilinin üzerine koymuş misvakı yukarıya doğru sürtüyordu. (Ravi) Hammad böyle derken Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in nasıl yaptığını misvakla gösterip şöyle dedi: "Ğaylan bize Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in nasıl misvak kullandığını tarif edip: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dişlerini uzunlamasına fırçalardı" dedi.[Sahih] Diğer tahric: Müslim taharet 1/220 (254), Ebu Davud 1/42 (49) ve Nesai (1/9) rivayet etiler.

 

 

Ahmed-1431 İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında misvak olmadan uyumazdı. Uyanınca yaptığı ilk iş misvak kullanmak olurdu. [Sahih]

 

///////////////////

 

 

Ahmed-1447 (1) Abdullah b. Amir b. Rabia'nın bildirdiğine göre babası şöyle dedi: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'i defalarca oruçlu olduğu halde misvak kullanırken gördüm." Abdurrahman'ın rivayetinde "Sayamayacağım kadar..." ibaresi geçmiştir. [Hasen] Diğer tahric: Ebu Davud (2364) ve Tirmizı (425) rivayet ettiler.

 

 

Ahmed-1449 İbn Abbas der ki: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına aynı şeyi isteyen iki adam geldi. Bunlardan biri konuşunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ağzının koktuğunu gördü ve: "Misvak kullanmıyor musun?" diye sordu. Adam: "Evet kullanıyorum ama üç gündür yemek yemedim" cevabını verince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir kişiye adamı evine götürmesini söyledi ve adam onu eve götürüp karnını doyurdu. [zayıf] Diğer tahric: Taberani (12611) ve Beyhaki (1/39) rivayet ettiler.

 

KAYNAKLAR’DA MİSVAK:

Buhari’de

 

Müslim’de

 

Tirmizi’de

 

Ebu Davud’da

 

Nesai’de

 

İbn Mace’de

Muvatta’da

 

Darakutni’de

 

Ahmed’de (Müsned-i Hanbel)

 

Hakim’de (el-Müstedrek)

Metalibu’l-Aliye’de

 

Zevaid’de (Heysemi / Mecma)

 

Marifetu Sünen vel Asar’da

 

Aşağıdaki açıklama Şafii Nevevi tarafından diğer mezheblerin bakış açıları da mevzu edilerek yapılmıştır

MİSVAK’IN NE OLDUĞU VE ŞER’AN HÜKMÜ AÇISINDAN AÇIKLAMA:

 

Dilciler der ki: Sivak (misvak) misvak kullanmak demek olan fiil hakkında da kullanılır. Kendisi ile dişlerin temizlendiği çubuğa da denilir. Müzekker bir kelimedir. Leys der ki: Araplar bunu müennes olarak da kullanırlar. Ezherı: Bu Leys'in oldukça fahiş hatalarından birisi sayılı demektedir. e/-Muhkem sahibi (İbn Sıde) de bunun hem müennes (dişi), hem müzekker (erkek) olarak kullanıldığını söylemektedir. Sivak, misvak ile yapılan işe denilir. Çoğulu "suvuk" olarak gelir. e/-Muhkem sahibinin belirttiğine göre "suuk" olarak da gelmesi mümkündür. Diğer taraftan "sivak"in ovalamak eylemi hakkında kullanılan "sake" fiilinden alındığı söylendiği gibi, develer zayıflıklarından yana eğilerek gelişlerini anlatmak için kullanılan "çaet el-ibulu tusavik"den alındığı da söylenmiştir.

 

Sivak ise -ilim adamlarına göre- terim olarak dişlerin sarılığı ve başka olumsuzluklarının gitmesi için diş temizliğinde kullanılan çubuk ve benzeri şeylerin kullanılmasıdır, demektir. Allah en iyi bilendir.

 

Ayrıca misvak kullanmak sünnettir, hiçbir durumda ister namazda olsun, ister namaz dışında olsun icmada muteber kabul edilen herkesin icmaı ile farz değil, bir sünnettir. Mezhebimize mensup Iraklıların imamı olan Şeyh Ebu Hamid el-İsferaini, Davud ez-Zahiri' den namaz için misvak kullanmayı farz kabul ettiğini nakletmektedir. Maverdi de Davud'dan bu kanaatini nakledip şunları söylemektedir: Misvak kullanmak Davud'a göre farz olup, eğer yapmayacak olursa namazı batıl olmaz. İshak b. Rahuye'den: O bir farzdır, onu kasten terk edecek olursa namazı batıl olur dediğini nakletmektedir. Ancak mezhebimize mensup müteahhir ilim adamları Şeyh Ebu Hamid'in ve başkasının Davud'dan farz olduğunu nakletmesini kabul etmeyerek onun da kanaati cemaatin (diğer çoğunluğun) kanaati gibidir. Davud'dan farz gördüğü nakli sahih olarak gelse dahi muhakkiklerin ve çoğunluğun kabul ettiği tercih olunan kanaate göre icmaın gerçekleşmesinde muhalefetinin bir zararı yoktur, demişlerdir. İshak (b. Rahuye}'den nakledilen bu kanaat ise sahih değildir. Allah en iyi bilendir.

 

Diğer taraftan misvak kullanmak bütün zamanlarda müstehaptır ama beş vakitte müstehaplığı daha ileri derecededir:

 

1- İster su ile abdest alarak, ister teyemmüm etmiş olsun, isterse suyu da toprağı da bulamadığı için taharetsiz namaz kılmak durumunda olan kimse olsun, namaz esnasında misvak kullanmak

2- Abdest alırken

3- Kur'an okurken

4- Uykudan uyanırken

5- Ağzın tadının, kokusunun değişmesi halinde. Ağzın kokusunun değişmesi çeşitli sebeplerden dolayı olur. Yemeyi, içmeyi terk etmek, kokusu hoş olmayan şeyler yemek, uzun süre susmak, çokça konuşmak bunlar arasındadır.

 

Şafii mezhebine göre oruçlu kimsenin güneşin zevalinden sonra misvak kullanması -müstehap olan ağız kokusunun değişmesini gidermemesi içinmekruhtur.

Erak denilen ağaçtan bir çubuk ile misvaklanmak müstehap olmakla birlikte koku değişikliğin i gideren her ne ile ağzını fırçalarsa misvaklanmak da gerçekleşmiş olur. Nispeten sert bir bez parçası, çöven otu ve benzeri şeyler gibi. Parmakla dişleri ovmaya gelince, parmak yumuşak ise onunla temizlik husule gelmez. Eğer sert ise bu hususta mezhep alimlerimizin üç görüşü vardır. Meşhur olan görüşe göre yeterli olmaz, ikinci görüşe göre yeterlidir, üçüncü görüşe göre başkasını bulamazsa yeterlidir, bulursa olmaz. Müstehap olan fazla kuru olup, yaralamayacak, kokuyu izale etmeyen türden de yaş olmayacak şekilde orta yollu bir çubuk ile misvaklanmaktır. Müstehap olan dişleri enine misvaklamaktır. Diş etlerini kanatmaması için uzunlamasına misvaklamamaktır. Şayet buna muhalefet ederek uzunlamasına misvaklanırsa, mekruh olmakla birlikte misvaklanmak da gerçekleşmiş olur. Aynı şekilde misvakı dişlerinin ucu üzerinden de, azı dişlerinin alt taraflarından da geçirmesi, üst damağından da yumuşak bir şekilde geçirmesi de müstehaptır. Misvaklamaya ağzının sağ tarafından başlaması müstehaptır. İzni ile olması halinde başkasının misvakını kullanmakta sakınca yoktur. Alışkanlık kazanması için çocuğun misvak kullanmaya alıştırılması da müstehaptır.  (Müslim'in Şerhi Nevevi kitabu’t-tahare 15.bab girişi.)

 

 

 

sayfa eksik diğer kayanaklara geçiş linkleri eklenecek İnşaALLAH