FADL BİN ABBAS R.A. :
Hz. Peygamber'in amcasının
oğlu ve sahâbî. Adı Fadl, künyesi Ebû Muhammed'dir. Lâkabı,"Redîfu'r
Rasûl" idi. Nesebi, Fadl b. Abbâs,
b. Abdulmuttalib b. Hişam
b. Abdülmenaf b. Kusay'dır.
Bedir'den önce müslüman
olmasına rağmen (İbn Sa'd, Tabakât, IV, 37) müşriklerden çekindiği için
müslümanlığını açığa vurmamıştır.
Mekke'nin fethinden bir
müddet önce babası Hz. Abbâs ile birlikte Medine'ye hicret etti. Hicretinden
bir müddet sonra Mekke'nin fethi gerçekleşti. Fadl b. Abbas, ilk defa gazaya
yani Mekke fethine katıldı, sonra Huneyn gazasında bulundu. Burada da büyük
kahramanlık gösterdi. Müslümanların Huneyn'de dağınıklık göstermesi üzerine
Fadl, büyük bir dirâyet ve fedakârlıkla Resulullah'ın yanında bulundu ve
Havâzin kabîlelerine karşı çarpıştı.
Veda haccında Resulullah
(s.a.s.) ile birlikte onun devesine binmişti. Bunun için ona "Redîfu'r
Rasûl' yani "Resulullah (s.a.s.)'in üzengi arkadaşı" lâkabı
verilmişti. Bu sırada Has'am kabilesinden genç ve güzel bir kadın bir mesele
sormak istedi. Fadl, gözlerini kadına dikmişti. Resulullah kadına bakmıyordu.
Fadl'ın bu hareketini beğenmedi ve ona, dikkatli olmasını ihtar etti; kadına
bakmasın diye, üzengisinden tutup, başını çevirdi (İbn Sa'd, Tabakât, IV, 37).
Hz. Fadl, Resulullah
(s.a.s.)'in hizmetinde bulunanlardandır. Resulullah son hastalıklarında, son
hutbelerinde Fadl'dan sözetmiştir (İbn Hacer, el-İsâbe, V, 212, İbn
Abdi'l-Berr, İstiâb, V, 535). Hz. Fadl, Resulullah (s.a.s.)'in gasl sırasında
hazır bulunmuş; gasli suyunu dökmüş, Hz. Ali de gasletmiştir.
Hz. Fadl, çok güzel yüzlü
idi (el-İsâbe, V, 212). Ümmü Mektum isimli bir kızı vardı. Bu kız, Hz. Hasan
ile evlenmiş, daha sonra ondan boşanarak, Ebû Musa el-Eş'ârî ile evlenmiştir
(el-İstiâb, 535).
Hz. Fadl b. Abbâs'tan
yirmidört hadis rivâyet edilmiştir. Bunlardan üç tanesi müttefekun aleyh'tir
(Tenzibü'l-Kemâl, 309). Râvileri arasında şunları saymak mümkündür: Sahâbenin
büyüklerinden İbn Abbâs ve Ebû Hureyre'den başka Kerib, Kusm b. Abbâs, Abbâs b.
Ubeydullah, Rebiab. Hâris(Tehzibü't-Tehzib, IV, 280).
Hz. Fadl'ın vefatı hakkında
değişik bilgiler verilmiştir. Bir kısım râvîler, Suriye'de meydana gelen
salgında vefât ettiğini; bir kısmı ise, Ecnâdin savaşında şehid olduğunu
söylüyorlar. Bu rivâyetlerden ikincisi, daha yaygındır ve doğruya daha yakındır
(el-İsâbe, 212).
Şâmil İslam Ansiklopedisi