ABDULLAH BİN HANZALA R.A.
Eshâb-ı kirâmın
fazîletlilerinden, meşhûrlarından. Babası da, Eshâbdan olup, Gasil-ül-melâike
(öldüğünde
melekler yıkamıştır)
lakabıyla tanınmıştır. Annesi Cemile binti Abdullah’tır. Hanzala (r.a.) Uhud
vak’ası gecesi evlenmiş,
ertesi gün Uhud’da şehîd olmuştur. Abdullah, Peygamber efendimizin (s.a.v.)
vefâtında yedi yaşında
bulunup, rüyet (görme) ve sohbete nâil olmuştur. Bir kaç hadîs-i şerîf
bildirmiştir.
63 (m. 682) senesinde Yezîd
bin Muâviye’nin askeriyle, Abdullah bin Zübeyr’e bîat eden ehl-i Medine
arasında meydana gelen Hara
muharebesinde Zilhiccenin bitmesine üç gün kala Perşembe günü şehîd
olmuştur. Önce sekiz oğlunu
birer birer muharebeye çıkarıp, hepsi şehîd olduktan sonra, kılıcının kınını
kırarak Yezîd’in
askerlerinin içine dalmış, şehîd oluncaya kadar mücâdele etmiştir!
Abdullah bin Hanzala
Peygamberimiz (s.a.v.)’den, Hz. Ömer, Abdullah bin Selâm ve Ka’b-ül-
Ahbâr’dan hadîs-i şerîf
rivâyet etmiştir. Kays bin Sa’d İbni İbâde Esma binti Zeyd bin El-Hattâb, İbn-i
Ebî
Müleyke, Abbâs bin Sehl ve
bir çok âlim de Abdullah bin Hanzala (r.a.)’dan hadîs-i şerîf rivâyet
etmişlerdir.
Abdullah bin Ebî Süfyân
dedi ki: Ben babamı şöyle derken işittim: Abdullah bin Hanzala’yı şehîd
edildikten sonra rüyada çok
güzel bir şekilde gördüm. Hanzala’ya sordum: “Ey Ebû Abdurrahman sen
öldürülmedin mi?” “Evet,
fakat öldürülünce Rabbim beni karşıladı ve Cennetine koydu. Ben burada serbest
serbest dolaşıyor ve Cennet
ni’metlerinden istediğimi yiyorum.” diye cevap verdi. Ben tekrar “Ya
senin eshâbın arkadaşların?
Onlara ne oldu?” diye sordum. Abdullah bin Hanzala, “Onlar benim sancağım
etrafındadırlar. Ki sen
bunu görüyorsun.” dedi. Ebû Süfyân” “Uykumdan uyandım. Gördüğüm rüyanın
Hz. Abdullah bin Hanzala
için hayırlı olduğunu anladım” dedi.
İkrime bin Ammâr, Damdan
bin Cevs, Abdullah bin Hanzala’dan rivâyetle diyor ki: Hz. Ömer bize
akşam namazı kıldırdı.
Birinci rekâtte hiç bir şey okumadı, ikinci ve üçüncü rekâtte bir fatiha ve bir
sûre
okudu. Namazı tamamladı.
Sonra peşpeşe iki (secde-i sehv) yaptı ve selâm verdi. (Böylece secde-i
sehv farzın tehir
edilmesinde de yapıldığı açıkça anlaşılmış oldu.)
Süfyân bin Selîm’in
rivâyetine göre iblis Abdullah bin Hanzala’ya göründü ve “Dinle sana birşey
öğreteyim” dedi. İbni
Hanzala, “Senden birşey öğrenmeye ihtiyacım yoktur.” diye cevap verdi. Şeytan,
“Dinle de istersen alırsın
istersen almazsın” dedi ve “Ey Hanzala’nın oğlu Allah’tan başkasından birşey
isteme, her istediğini
Allahü teâlâdan iste. Kızdığında nasıl bir hâl aldığına bir bak. Sen kızdığın
zaman
ben sana hakim olurum.”
dedi.
Ahmed İbni Hanbel (r.a.)
Müsnedinde Abdullah bin Hanzala’dan şu hadîs-i şerîfi rivâyet etmiştir.
Resûlullah (s.a.v.) buyurdu
ki: “Bile bile bir dirhem gümüş kıymetinde faiz yemek, otuz zinadan
daha çok günahtır.”
Diğer hadîs-i şerîf
kitaplarında zikredilenlerinden:
Abdullah bin Hanzala
(r.a.), Sa’d bin Ubâde hazretlerinin oğlunun evine arkadaşlarıyla ziyârete
gitmişti. Namaz vakti
gelince ev sahibine, imâm olmasını teklif ettiler. O da misafirlerden birinin
imâm
olmasını istedi. Hazret-i
Abdullah:
Resûlullah (s.a.v.): “Bir
kimsenin kendi yatağında yatması, hayvanına binmesi ve evinde imamlık
etmesi evladır” buyurdu
diye rivâyette bulundu.
KAYNAKLAR:
1) Müsned-i Ahmed İbni
Hanbel cild-4, sh-285
2) Tabakât-ı İbn-i Sa’d
cild-5, sh-65
3) Târîh-üt-Taberî cild-2,
sh-402
4) İbn-ül-Esir cild-4,
sh-87
5) El-Îsâbe cild-2, sh-299
6) El-A’lâm cild-4, sh-99
7) Tam İlmihâl Se’âdet-i
Ebediyye sh-710-975