|
KURBAN |
GİRİŞ
Arapçada
"kurban" anlamına gelen kelimenin farklı okunuş ve yazılışları
[Arapçada
"kurban" anlamına gelen] -el-udhiyyete- "udhiyye" kelimesi,
[kuşluk vakti anlamına gelen] "dahve" kelimesinden türetilmiştir.
Kurban kesiminin ilk vakti kuşluk vaktinde olduğu için kurban kesimine bu
kökten türetilen isim verilmiştir.
Bu kelimenin
"udhiyye" ve "idhiyye" şeklinde okunuşlan mevcut olduğu
gibi "ya" harfinin şeddeli ve şeddesiz okunuşu da mevcuttur. Çoğulu
"edah" şeklindedir.
Buna -dehiyyetun- ve
çoğuluna -dehaya- da denilmektedir.
Yine -idhatun- ve
çoğuluna tenvinli olarak -edhen- da denilmektedir. Nitekim ertaten - erten
kelimeleri de böyledir.
Böylece kurban anlamına
gelen sekiz farklı kelimenin mevcut olduğu görülmektedir.
Kurban, kurban bayramı
gününden teşri k günlerinin sonuncusuna kadar Allah'a yaklaşmak amacıyla
kesilen dört ayaklı hayvanlara verilen isimdir.
Kurban kesmenin
meşruiyeti konusunda [icma bulunmaktadır. Ancak] icmadan da önce temel delil şu
ayetlerdir:
> Biz, büyük baş
hayvanlan da sizin için Allah'ın (dininin) işaretlerinden (kurban) kıldık.
Onlarda sizin için hayır vardır. Şu halde onlar, ayaklan üzerine dururken
üzerlerine Allah'zn ismini anınız (ve kurban ediniz). Yan üstü yere
düştüklerinde ise, artık (canı çıktığında) onlardan hem kendiniz yeyin, hem de
ihtiyacını gizleyen-gizlemeyen fakirlere yedirin. İşte bu hayvanlan biz,
şükredesiniz diye sizin istifadenize verdik.
> Onların ne etleri
ne de kanlan Allah'a ulaşır; fakat O'na sadece sizin takvanız ulaşır. Sizi
hidayete erdirdiğinden dolayı Allah'ı büyük tanıyasınız diye O, bu hayvanlan
böylece sizin istifadenize verdi. (Ey Muhammed!) Güzel davrananlan müjdele!
[el-Hac, 36-37]
Kurbanlar, Allah'm
dininin alametlerindendir.
Bu konuda diğer bir ayet
de "o halde Rabbin için namaz kıl, kurban kes!" [Kevser, 2] ayetidir.
Bu ayetin yorumuna ilişkin görüşler içinden en meşhur olanı burada "namaz
kıl" emri ile "bayram namazı", "kurban kes" emriyle de
kurban bayramında kesilen kurbanlar kastedilmektedir.
Müslim'in rivayet ettiği
hadise göre Hz. Peygamber (s.a.v.) iki tane boynuzlu beyaz koçu kendi elleriyle
kurban olarak kesti. Keserken besmele çekti, tekbir getirdi, ayağını
hayvanların yüzüne dayadı. (Müslim, Edahi, 5060)
Bu hadiste geçen
"emlah" kelimesi bir görüşe göre halis beyaz demektir. Bir görüşe
göre ise beyazı siyahından fazla anlamına gelir. Başka bir görüşe göre üzerinde
kızıllık görülen koyundur. Bu konuda başka şeyler de söylenmiştir.
Tirmizi ve Hakim'in Hz.
Aişe'den rivayet ettikleri hadis ise şöyledir:
> Ademoğlu kurban
bayramı gününde kan akıtmaktan daha fazla Allah'ın sevdiği bir amel
işlememiştir. Kesilen kurbanlar kıyamet gününde boynuzlarzyla, tırnaklarzyla
gelecek.
Kesilen kurbanın kanı
yere düşmeden Allah katında üstün bir konuma yerleşir. Şu halde içinizden
gelerek kurban kesin. (Tirmizi, Edahi, 1493; Müstedrek, Edahi, 4, 222)
Rafii ve İbnü'r-Rif'a şu
hadisi zikretmişlerdir:
> Kurbanlıklarınızı
iri kesin; çünkü onlar sıratta sizin binekleriniz olacaktır.(İbn Hacer,
Telhisu'l-habir, 4, 138
)
İbnü's-Salah, bu hadisin
sabit olmadığını söylemiştir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN