|
NAFAKALAR |
GİRİŞ
[Kitabın Arapça
başlığında yer alan] "nafakat" kelimesi, infak etmek / harcamak
anlamına gelen "nafaka" kelimesinin çoğuludur. İnfak da çıkarmak anlamına
gelir. Bu kelime ancak hayırlı işlerde yapılan harcamalar için kullanılır. Bu
sebeple NevevI bu kitaba başlık olarak "ödemelerlharcamalar" değil de
"nafakalar" adını seçmiş ve bunun farklı türleri bulunduğu için de
çoğul ifade kullanmıştır.
Nafakalar iki kısımdır:
1. Kişinin kendisi için,
güç yetirebildiği takdirde kendisi üzerine gerekli olan nafaka. Kişinin
başkasının nafakasından önce kendi nafakasını temin etmesi gerekir; çünkü Hz.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
> Önce kendinden başla,
sonra bakımını üstlendiğin kişi lerden başla. (Müslim, Zekat, 2310)
2. Başkası için kişi
üzerine gerekli olan nafaka.
Rafii ve NevevI şöyle
demiştir:
Kişi üzerine nafakanın
gerekli olmasının üç sebebi vardır: Evlilik, akrabalık ve mülkiyet.
Birincisi ve üçüncüsünü
kadın ve köle için koca ve efendi üzerine gerekli kılınmış olup bunun aksi söz
konusu değildir. İkincisi ise akrabalardan her biri için diğeri üzerine gerekli
kılınır; çünkü akrabalık da "biri diğerinin parçası olma" özelliğini
kapsamaktadır.
İsnevi nafaka
sebeplerini bu üçle sınırlamaya itiraz olarak şu hususları zikretmiştir:
a) Adak olan Hedy
kurbanı ve kesilmesi adanmış kurbanı. Bunların nafakasını, adakta bulunan kimse
ile hedy kesecek olan kimse üstlenmiştir, oysa bunların mülkiyeti fakirlere
intikal etmektedir.
b) Yine bir hak sahibi,
bir grup insanı bir hakim nezdinde bir olaya şahit tutsa sonra da onları başka
bir hakimin nezdinde bu şahitliklerini tekrarlamaları için şehrin dışına
çıkarsa, şahitler yolda bundan kaçınsalar ve ortada başka bir şahit ve hakim
olmasa şahitlerin bunu yapma hakları yoktur, onlar için ücret de ödenmez; çünkü
o şahitler bu kişiyi zor duruma düşürmüştür. Bununla birlikte bu kişi o şahitlerin
nafakalarını ve hayvan kiralama ücretlerini ödemekle yükümlüdür.
Eş-Şerhu'l-kebir'de "ortak mülklerin taksimi" konusunun hemen
öncesinde Beğavı' den bu görüş aktarılmış ve onaylanmıştır.
c) Zekat yılı dolduktan
sonra henüz ödeme imkanı elde etmeden önce fakirlerin zekat paylarına ilişkin
nafaka mal sahibinin üzerinedir.
Kişinin karısının
hizmetçisinin nafakası ise bir itiraz noktası teşkil etmez; çünkü onun
nafakası, nikahla ilgili işlerdendir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN