MUĞNİ’L-MUHTAC

NİKAH RÜKÜNLERİ / VELAYET

VELİNİN, KIZIN EVLENME TALEBİNE İCABET ETMESİ

Zorla evlendirme yetkisine sahip olan ve [ya] böyle olmadığı halde tek başına velayet hakkına sahip olan kişinin, evlenmeyi isteyen kadının talebine icabet etmesi gerekir. Kızın birden fazla erkek kardeşi olur da veli tek olmazsa, kız bunlardan birine evlilik istediğini bildirdiğinde daha dOğru görüşe göre o velinin kızın talebine icabet etmesi gerekir.

258. Yetişkin olan kız, kendisine denk olan bir erkek ile evlenmek istediğini velisinden talep ettiğinde;

> Zorla evlendirme yetkisine sahip olan velinin -yani baba ve dede-,

> Veya böyle olmamakla birlikte kızın tek bir erkek kardeşi veya amcasının bulunması durumunda olduğu gibi tek başına velayet hakkına sahip olan velinin;

Kızın iffetini korumak üzere kızın talebine olumlu karşılık vermesi gerekir. Veli kızı evlendirmekten kaçınırsa günaha girmiş olur. Bu tıpkı hüküm vermesi veya şahitlik yapması zorunlu hale gelmiş olan hakim veya şahidin hüküm vermekten ve şahitlik etmekten kaçınması gibidir.

Zayıf bir görüşe göre bu durumda velinin kızın talebini yerine getirmesi gerekmez, bundan dolayı günaha girmiş olmaz; çünkü bu durumda amaç, kızı hakimin evlendirmesi ile yerine gelir.

259. Kızın birden fazla ana-baba bir erkek kardeşi veya bababir erkek kardeşinin bulunması durumunda olduğu gibi, zorla evlendirme yetkisi bulunmayıp da velayet hakkına tek başına sahip olmayan velilere gelince; kız bunların birindenlbazısından kendisini evlendirmesini talep etse [bu velinin, kızın isteğini yerine getirmesi gerekir mi? Bu konuda mezhep içinde iki görüş bulunmaktadır:]

Birinci görüş

Velinin kızın isteğini yerine getirmesi gerekir. Aksi takdirde bu durum velilerin işi birbirine havale etmesine ve kızın iffetini koruyamamalarına sebep olabilir.

İkinci görüş

Velinin, kızın isteğini yerine getirmesi gerekmez, zira bunu başkaları yerine getirebilir.

Bu iki görüş şurada da söz konusudur: "Şahitlerin bir kısmından şahitlik etmeleri istendiğinde bu kimselerin şahitliği yerine getirmesi zorunlu mudur?"

İlk görüşten şu sonuç çıkmaktadır: "Veli evlendirmekten kaçındığında, kızın evlenmesini engelleyen konumunda olur ve bu durumda kızı devlet yetkilisi evlendirir." Zerkeşi şöyle demiştir: "Bu çıkarım sorunludur; çünkü evlendirmekten kaçınan veliyle aynı derecede başka veli varken nasıl olurda onu devlet yetkilisi evlendirir? Burada en uygun olan, yetkilinin velilerin izniyle kızı evlendirmesidir. Burada müracaat süresinin, namazların kısaltılabileceği mesafe ile sınırlandırılması gerekir."

ZerkeşI'nin bu ifadesi, er-Ravda ve eş-Şerhu'l-kebir'deki "devlet yetkilisi, ancak velilerin tümü evlendirmekten kaçındığında kızı evlendirir" ifadesine aykırıdır. Daha önce evliliğe engelolmanın nasıl gerçekleşeceği hususu geçmişti. Bunun herhangi bir süresi yoktur.

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN