MUĞNİ’L-MUHTAC

SELEM / SELEF - SİPARİŞ...

 

SİPARİŞ MALI TESLİM YERİ DIŞINDA TESLİM ETMEK

 

Sipariş veren kişi sipariş veren şahsı sipariş malın teslim vadesi geldikten sonra teslim yerinden başka bir yerde görse şayet malın nakli masrafı gerektiriyorsa malı vermek gerekmez.

 

Doğru görüşe göre vaktin gelmesi sebebiyle malın değerini vermesini de isteyemez.

 

Şayet malın orada teslim alınmasından kaçınırsa [bakılır:] Malın nakledilmesi bir masrafı gerektiriyorsa veya mekan tehlikeli bir yerse kabule zorlanmaz, aksi takdirde daha doğru görüşe göre zorlanır.

 

1. Sipariş veren kişi sipariş malın teslim vadesi geldikten sonra sipariş alan şah sı malın teslim edileceği yerden, yani akitle veya şartla belirlenmiş olan yerden farklı bir yerde görse, sipariş veren kişi malını orada istese [bakılır:]

 

[a] - Sipariş malın teslim yerinden malın elde edileceği yere getirilmesi masrafı gerektiriyorsa ve sipariş veren kişi sipariş alan kişi adına masrafı üstlenme miş se sipariş alan kişinin malı oraya getirmesi gerekmez. Çünkü sipariş alan kişi böyle bir masrafı üstlenmemiştir ve bundan zarar görmektedir.

 

[b] - Malın nakli masrafı -dirhemlerin naklinde olduğu gibi- masrafı gerektirmiyorsa veya sipariş veren kişi bunu üstlenmişse bu durumda onun malı getirmesi gerekir; çünkü o zaman bunun zararı yoktur.

 

Not:  Nevevi yalnızca "eda"nın olmayacağını belirtmekle sipariş alan kişinin bu konuda dava hakkının bulunduğuna, malın teslim yerine kadar onu yolculuk yapmaya veya başkasını vekil kılmaya işaret etmektedir. Kişi bu sebeple hapsedilmez.

 

2. Sipariş veren kişi, malın teslim vadesinin gelmesiyle [birlikte sipariş alan kişi malı teslim edemediğinde] doğru görüşe göre malın değerinin kendisine verilmesini isteyebilir; çünkü daha önce geçtiği üzere sipariş mal yerine başka bir şeyalınamaz. Bununla birlikte -tıpkı sipariş edilen malın piyasada kalmaması durumunda olduğU gibi- kişi akdi feshedip ödediği anaparalanamalı isteyebilir.

 

3. Sipariş alan kişi sipariş malı, teslim mekanından farklı bir yerde teslim etmek istediğinde sipariş veren kişi malı orada teslim almaktan kaçınırsa [bakılır:]

 

[a] - Malın teslim yerine getirilmesi masrafı gerektiriyorsa veya malın getirildiği yer veya yol tehlikeli ise onu kabule zorlanamaz; çünkü bundan zarar görür. Şayet almaya razı olursa malı nakletme masrafını ödemesi gerekmez. Hatta bu masrafı sipariş alan kişi karşılasa bile kabul etmesi caiz değildir; çünkü bu, tıpkı sipariş mal yerine başka bedel almaya benzer.

 

[b] - Şayet malın taşınması masrafı gerektirmiyor ve malın teslim edileceği yer veya yol da tehlikeli değilse daha doğru görüşe göre karşı tarafın borçtan kurtulması için sipariş veren kişi malı kabul etmeye zorlanır.

 

Görüş aynlığı "sipariş malı, borçtan kurtulmak için vaktinden önce ödeme" konusundaki iki görüşe dayalıdır. Bu görüşlerin gerek~ çeleri daha önce geçmişti.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

 

BORÇ VERME: 1. HÜKMÜ