|
AKİDDE MUHAYYERLİK |
GİRİŞ
Nevevi akdin sahihlik ve
fasidliği konusunu bitirince akdin bağlayıcı olup olmaması konusunu ele
almıştır.
"Hıyar /
muhayyerlik", akdi devam ettirme veya feshetme şıklarından daha
hayırlısını talep etmektir.
Satım akdinde aslolan
akdin bağlayıcı olmasıdır; çünkü bu akdin amacı mülkiyeti nakletmektir.
Mülkiyet, [ona sahip olan kişinin] üzerinde tasarruf ta bulunmasını gerektirir.
Her iki durum da [hem
mülkiyet hem de tasarruf] bağlayıcılığın bir uzantısıdır. Şu var ki Şarii
[kanun koyucu olan Allah] akdi yapan iki kişinin menfaati sebebiyle satım
akdinde muhayyerlik hükmünü koymuştur.
Muhayyerlik iki
türlüdür:
1) İsteğe bağlı muhayyerlik:
İsteğe bağlı muhayyerlik, satılan malda bir eksikliğe dayanma durumu söz konusu
olmaksızın akdi yapan iki kişinin kendi istek ve arzularıyla meydana
getirdikleri muhayyerliktir. Bu muhayyerliğin sebebi "meclis" ve
"şart " tır.
2) Noksandan kaynaklanan
muhayyerlik: Noksandan kaynaklanan muhayyerliğin sebebi ise "akitte sözlü
olarak bir aykırılık" veya "fiili olarak aldatma" yahut da
"öde göre verilen yargısal hüküm" olabilir. "Ayıplkusur
muhayyerliği", "sütlü görünsün diye sağılmamış olan hayvanı satın
alan kişinin muhayyerliği", "yalan yere yemin edilerek satılan malda
müşterinin muhayyerliği" ve "şehre mal getiren kervanı şehir dışında
karşılayıp malı ondan satın alma durumunda kervan sahiplerinin
muhayyerliği" gibi muhayyerlikler bu kapsamda yer alır.
Nevevi ilk muhayyerlik
türünün birincisinin sebebi ile konuya aşağıdaki şekilde başlamıştır.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
1. İSTEĞE BAĞLI
MUHAYYERLİKLER