MUĞNİ’L-MUHTAC

HAC-UMRE – ŞEYTAN TAŞLAMA

 

B. MİNA'DAN ERKEN DÖNMEK

 

4. Kişi teşrik günlerinin birincisinde ve ikincisinde şeytan taşlama yaptığında insanlarla birlikte ikinci günün güneş batımından önce Mekke'ye dönmek isterse bunu yapması caizdir. Bu durumda üçüncü gece Mina'da kalma ve onun gündüzünde de şeytanı taşlama yükümlülüğü ortadan kalkar. Bunun için kurban kesmesi de gerekmez. Çünkü Allah şöyle buyurmuştur: "İki günde acele eden kimse için bir günah söz konusu de

ğildir". [Bakara,203]

 

Ayrıca kişi bu durumda ibadetin çoğunluğunu yerine getirmiştir. Bu gerekçeden şöyle bir anlam çıkmaktadır:

 

Söz konusu hüküm "kişi ilk iki teşrik gününün gecelerinde Mina' da kalmışsa" geçerlidir. Şayet bunları tamamlamamışsa üçüncü gece Mina' da kalma ve gündüzünde de şeytanı taşlama yükümlülüğü kalkmamış olur.

 

el-Mecmu'da Ruyanı aracılığıyla alimlerimizden aktarıldığına ve Nevevi tarafından onaylandığına göre bu hüküm, özrü bulunmayan kişi hakkında doğrudur.

 

Aynı şekilde kişi Mina' da geceledikten sonra -Nevevi'nin şeytan taşlamayı "uzak" diye kayıtlamasından anlaşıldığına göre- şeytan taşlamadan önce Mekke'ye dönmnesi durumunda da hüküm böyledir.

 

Nitekim İmranı, Şerıf el-Osman!' den bunu açık olarak naklederek şöyle demiştir: "Çünkü bu dönüş caiz değildir" .

 

Muhibbu't-Taberı "bu görüş sahih ve yerinde bir görüştür" demiştir.

 

Zerkeşı "zahir olan görüş budur" demiştir.

 

5. [Teşriğin son günü Mina'da kalmayacak olan] kişinin öğleden sonra ve şeytan taşlama işlemini yaptıktan sonra [Mina'dan] dönüş yapması şarttır.

 

Alimlerimiz şöyle demişlerdir: Mina' dan dönüşü üçüncü teşrik gününe kadar ertelemek daha faziletlidir. Nevevi'nin el-Mecmu'da belirttiğine göre özellikle de hac emıri için bu daha da faziletlidir. Bunun delili Hz. Peygamber (s.a.v.)'e uymaktır. Ancak pahalılık vb. bir özür söz konusu olursa bu müstesna. Hatta Maverdı el-Ahkamü's-sultaniyye adlı eserinde şöyle demiştir:

 

Devlet başkanının bunu [yani Mina' dan Mekke'ye dönüşü ikinci teşrik gününde] yapma yetkisi yoktur. Çünkü insanlar ona tabidirler. Bu yüzden imam ancak hac fiillerinin bütününü bitirdikten sonra dönebilir.

 

Nevevi bu görüşü el-Mecmu'da nakletmiştir.

 

6. [Mina'dan ikinci teşrik gününde dönen kişi] üçüncü günkü taşlama için toplamış olduğu taşı bırakır yahut da bunları henüz şeytan taşlamayı yapmamış ve Mina' dan dönmeyen bir kişiye bırakır. Bazı insanların yaptığı üzere bu taşları gömmenin ise bir aslı yoktur.

 

7. [Mina' da üçüncü teşrik gününe kalmak istemeyen kimse, ikinci teşrik günü] güneş batıncaya kadar [Mina'dan Mekke'ye] harekete geçmezse o gece Mina' da kalması ve ertesi gün de şeytan taşlamayı yapması gerekir.

 

[*] - Çünkü İmam Malik, sahih bir senetle Nafi aracılığıyla İbn Ömer' den mevkuf olarak bunu nakletmiştir. (Muvatta, Hac, 950)

 

8. Kişi yol hazırlığı yaparken güneş batarsa Mekke'ye dönebilir; çünkü kişiyi güneş batmadan önce [Mina'daki] yüklerini ve eşyalarını çözmekle yükümlü tutmak onun için bir zorluk doğurur. Bu şuna benzer: Harekete geçen kişi Mina'yı terk etmeden önce güneş batmış olsa bu kişi Mekke'ye doğru hareketine devam edebilir. İbnü'l-Mukri, Aslü'r-Ravda'daki görüşe tabi olarak bunu tek görüş olarak belirtmiştir. İtimad edilecek olan görüş de budur. Oysa Nevevi Menasik adlı eserinde bu durumda kişinin Mina'yı terk edemeyeceğini söylemiştir. Ezrai ise Aslü'r-Ravda'da olan hükmün yanlış olduğunu söylemiştir.

 

9. Kişi güneşin batmasından önce Mekke'ye doğru harekete geçse sonra da ziyaret etmek, geçip gitmek vb. bir sebeple Mina'ya uğrasa -bu uğrama güneşin batışından önce olsun sonra olsun- o gece Mina' da kalması ve ertesi gün şeytan taşlama fiilini yapması gerekli olmaz.

 

Hatta içinden geldiği için Mina' da kalmış olsa bile şeytan taşlama yükümlülüğü kendisinden düşmüş olur. Çünkü Mina' dan Mekke'ye gitmekle ruhsatı elde etmiştir.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

 

C. MİNA'DA GECELEMESİ GEREKTİĞİ HALDE GECELEMEYEN KİMSELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER