|
ORUÇ - NAFİLE |
2. TEKRARLANMAYAN NAFİLE
ORUÇ
Nevevi [tekrarlanan
nafile oruçlar konusunu bitirdikten sonra] ilk kısma [yani tekrarlanmayan
nafile oruç konusuna] başlayarak şöyle demiştir:
Bayram günleri ve teşrik
günleri dışında bütün yılı oruçlu geçirmek, bu oruç sebebiyle başına zarar
gelmesinden veya bir hakkın kaybolmasından korkan kimse için mekruh. bunun
dışındakiler için müstehaptır.
İki bayram [Ramazan ve
Kurban bayramı] günleri ile teşri k günleri dışındaki bütün yılı oruçlu
geçirmek; bu oruç sebebiyle başına zarar gelmesinden veya bir farz yahut
müstehap bir hakkın kaybolmasından korkan kimse için mekruhtur.
[*] - Bunun delili
Buhari'de yer alan şu rivayettir: Hz. Peygamber (s.a.v.) Selman ile
Ebu'd-Derda'yı birbirine kardeş kıldı. Bir gün Selman, Ebu'd-Derda'yı ziyarete
geldi. Ebu'dDerda'nın karısı Ümmü Derda'yı eski kıyafetler içinde gördü. Ona
"niye böylesin?" diye sordu. Kadın "kardeşinin dünyadan herhangi
bir şeye karşı ihtiyacı [heves ve arzusu] yok ki!" dedi. Bunun üzerine
Selman şöyle dedi: "Ey Ebu Derda! Rabbinin senin üzerinde hakkı var,
ailenin senin üzerinde hakkı var, bedeninin senin üzerinde hakkı var. Öyleyse
bazen oruç tut. bazen tutma. Bazen gece ibadetine kalk, bazen uyu, ailenle
ilişkide bulun. Her hak sahibine hakkını ver." Ebu'd-Derda, Selman'ın
söylediklerini Hz. Peygamber (s.a.v.)'e bildirdi. Bunun üzerine Hz. Peygamber
(s.a.v.) de Selman'ın söylediklerine benzer şeyler söyledi.(Buhari, Savm, 1968)
Kişi iki bayram günü ve
teşrik günlerini yahut bunlardan herhangi birini oruçlu olarak geçirirse haram
işlemiş olur.
[*] - Buhari ve
Müslim'de yer alan şu rivayet de bu şekilde yorumlanır: Sürekli olarak oruç
tutan kişi [gerçekte hiç] oruç tutmamıştır. (Buhari, Savm, 1977; Müslim, Sıyam,
2726)
[Yukarıda sayılan iki
durum dışında] başkası için bütün yılı oruçlu geçirmek müstehaptır.
Çünkü konu ile ilgili
delillerin ifadesi geneldir.
[*] - Ayrıca Hz. Peygamber
(s.a.v.) -eliyle Arapça'da doksan sayısını göstererek yaparak- şöyle
buyurmuştur: Bütün yılı oruçlu geçirenlere cehennem şu şekilde daraltılır.
(Beyhaki, Sıyôm, 4, 300)
Kişiye cehennem in
daraltılmasının anlamı kişinin cehenneme girmemesi yahut da orada kendisine yer
bırakılmamasıdlr.
Not: Nevevi'nin "başkasına müstehaptır"
ifaçlesi el-Muharrer' de ve Müslim Şerhinde de bu şekildedir. İbnü'l-Mukri de
bunu esas almıştır ki itimada layık olan budur. Bununla birlikte
eş-Şerhu'l-Kebir, eş-Şerhu's-sağir, er-Ravda ve el-Mecmu'da
"müstehaptır" denilmemiş "mekruh değildir" denilmiştir.
Ezrai "alimlerin çoğunluğunun ifadesi bu durumda oruç tutmak mekruh
değildir şeklindedir. "
Bu şekilde bütün yılı
oruçlu geçirmek müstehap olmakla birlikte bir gün oruç tutup bir gün tutmamak
bütün yılı oruçlu geçirmekten daha faziletlidir.
[*] - Bunun delili
Buhari ve Müslim'in Abdullah b. Amr b. As'tan rivayet ettikleri şu hadistir: En
üstün oruç Davud aleyhisselam'ın orucudur. O bir gün oruç tutar, bir gün
bırakırdı.(Buhari, Savm, 1980; Müslim, Sıyam, 2734)
[*] - Yine aynı yerde
"bundan daha faziletlisi yoktur" denilmiştir.
Şu halde bu şekildeki
oruç -Mütevelli ve diğer alimlerin belirttiğine göre- bütün yılı oruçlu
geçirmekten daha faziletlidir. İzz b. Abdüsselam ise bunun aksini belirterek
şöyle demiştir: "İyiliklere on katıyla karşılık verilir. Hadiste yer alan
"bundan daha üstünü yoktur" ifadesini "senin için" şeklinde
[muhataba ait görüp] anlamak gerekir.
Kişi bütün yılı oruçlu
geçirmeyi adak olarak adasa bu adağı geçerli olur. Ancak Subki'nin de
belirttiği üzere bu mekruh olmadığı sürece böyledir. Bu "adak"
konusunda gelecektir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
3. BAŞLANMIŞ OLAN
NAFİLE VEYA KAZA ORUCUNU BOZMAK