|
NAMAZ / NECASETTEN TAHARET |
A. NECASETTEN TAHARETİN
FARZİYETİ
Namazın şartlarının
beşincisi, elbisede, burun, ağız, göz ve kulak gibi organların içi bile olsa bedende
ve namaz kıldığı mekanda dince affedilmeyecek miktarda olan necasetin
temizlenmesidir.
Kişi necasetin
bulunduğunu bilmese bile veya bunun namazı bozduğunu bilmese bile bunlardan
birinde necaset varken kıldığı namaz sahih olmaz.
[*] - Bunun delili
"elbiseni temizle" [Müddessir, 4] ayetidir.
[*] - Ayrıca Buhanve
Müslim'in rivayet ettiği [cinselorganından sürekli kan gelen kadın ile ilgili
Nebi (s.a.v.)'in] şu hadisi de buna delildir: Adet dönemin başladığında namazı
bırak. Adet dönemin bittiğinde kanı yıka ve namazını kıl. (Buhari, Hayız, 331;
Müslim, Hayız, 751)
Necasetlerden uzak durma
konusunda emir söz konusudur.
Namaz dışında kişi
necasete bulaşmadıkça necasetten temizlenmek gerekli olmadığına göre
"necasetten uzak durma" emri namaza ilişkindir. Birşeyi emretmek,
onun zıddını yasaklamak anlamına gelir. (Genel kural) ibadetlerde yasak o
ibadetin fesadına sebep olur. (Genel kural) Bütün bunlardan yukarıda ifade
edilen sonuç çıkar.
Gusülde ağzın ve burnun
içini yıkamak farz olmadığı halde bunların içinde necaset bulunması halinde
yıkanması farzdır; çünkü necaset ağır bir durumdur. Nitekim şu durum bunu
göstermektedir:
Kişinin gözünün içine
necaset düşse gözünün içini yıkaması gerekli olduğu halde, abdestte gözün içini
yıkamak gerekli değildir.
Kişi, necis bir şeyi
yese ağzını yıkamadıkça namazı sahih olmaz. Namaz kılmak isteyen kimsenin
üzerinde kendisinin görmediği bir necaseti gördüğümüzde bunu ona bildirmemiz
gerekir; çünkü -İzz b. Abdüsselam'ın belirttiği üzere- iyiliği emretmek, karşıdakinin
günah işlemesine bağlı değildir. (Genel kural)
Nitekim küçük bir erkek
çocuğunun küçük bir kız çocuğu ile zina ettiğini gördüğümüzde, bunlar hakkında
günah söz konusu olmasa bile onları engellememiz gerekir.
Mekanın necis olması ile
ilgili kuraldan şu istisna edilmiştir: Kuş pisliği çok olsa bundan kaçınmadaki
zorluk sebebiyle bu pislik affedilir.
EI-Matlab'ta (35)
"necasetin affedilmesi / mazur görülmesi"ni "kişinin necaset
üzerinde kasten yürümemiş olması" ile kayıtlamıştır. ZerkeşI' "bu
konulması gerekli olan bir kayıttır" demiştir. Hocam Remli' ise
"necasetin yaş olmaması" ile kayıtlamıştır. Yani buna göre kişinin
ayaklarının necasetten ıslanmamış olması gerekir. EI-Matlab: Cüveyni'nin
Nihayetü'l-matlab fi dirayeti'l-mezheb adlı eseridir.
Not: Kişinin elbisesine dince affedilmeyen bir
nedıset bulaşsa kişi bunu yıkayacak su bulamasa [bakılır]: Şayet elbisenin
necaset bulaşan yerini kestiğinde elbisenin değerinde meydana gelecek azalma
"namaz kılmak için ücretle bir elbise kiralayacak olsa ödeyeceği miktardan
daha fazla tutmuyorsa" kesmesi gerekir. Bu, Rafii ve Nevevi'nin
Mütevelll'ye tabi olarak ileri sürdükleri bir görüştür.
İsnevi şöyle demiştir:
Bu durumda şuna bakılır: Elbisenin necaset bulaşan yeri kesildiğinde değerinde
meydana gelecek azalmaya bakılır, bir de kişi burayı yıkamak için su satın
alacak olsa ve bir de orayı ücretle yıkatacak olsa ödeyeceği toplam bedele
bakılır. [Meydana gelen azalma diğer bedelden çoksa elbiseyi kesmez, aksi
takdirde keser]. Çünkü her biri tek başına meydana gelseydi bunu yapması
gerekirdi.
Zahir olan görüş budur.
İsnevi "kesmenin
gerekli olması"nı "geriye kalan kısmın avret yeri örtecek durumda
olması"na bağlamış ve zahir olan görüşün bu olduğunu söylemiştir. Zerkeşi
ise şöyle demiştir: "Mütevelli bunu zikretmemiştir. Zahir olan bu kaydı
koymamaktır. Çünkü avretinin bir kısmını örtecek bir şey bulan kimsenin bununla
avretini örtmesi gerekir. Doğru olan görüş budur". Güçlü olan görüş
Zerkeşi'nin belirttiğidir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
B. TEMİZ İLE NECİSİN BİRBİRİNE KARIŞMASI