|
TAHARET / ABDEST’İN SÜNNETLERİ |
B- ABDESTİN BAŞINDA
BESMELE ÇEKMEK
Abdestin sünnetlerinden
biri de abdestin başında besmele çekmektir. Kişi başında besmele çekmemişse
abdestin ortasında besmele çeker.
a. Hükmü
Abdestin sünnetlerinden
biri de abdestin başında besmele çekmektir.
[*] - Çünkü Nesa! iyi
bir senetle Enes'ten şunu rivayet etmiştir: Nebi'in {s.a.v.} ashabından
bazrları abdest almak için su aradılar bulamadılar. Nebi {s.a.v.} onlara
"herhangi birinizin yanında su var mı?" diye sordu. Bir kap su
getirildi. Nebi {s.a.v.} elini su kabının içine daldırdı sonra "Allah'ın
adıyla [besmele çekerek] abdest alın" buyurdu. Ben suyun onun parmakları
arasından fışkırdığını gördüm, öyle ki yetmişe yakın kişi bu sudan abdest aldı.
(Nesai, Taharet, I, 61)
[*] - Yine Nebi (s.a.v.)
şöyle buyurmuştur: Allah'ın adını anarak abdest alın. (Nesai, Taharet, I, 61;
İbn Huzeyme, 144)
Bu hadisi Nesai ve İbn
Huzeyme rivayet etmiştir.
Besmele çekmenin farz
olmamasının sebebi, abdesti açıklayan ayette bunun yer almamasıdır.
> Besmele çekmeyenin
abdesti yoktur. (Zeylai, Nasbu'r-raye, 1,3)
Bu hadis ise zayıftır.
b. Besınelenin şekli
Besmelenin en azı
"bismillah" sözüdür. En mükemmeli ise
"Bismillahirrahmanirrahim" ifadesidir.
Daha sonra kişi
"Elhamdü lillahi ale'I-İslam ve ni'metihi"ve "Elhamdü
lillahillezi ceale'l-mae tahuran" der. Gazali Bidayetü'l-mübtedi adlı
eserinde bunlardan sonra şu ifadeyi de eklemiştir: "Rabbi euzu bike min
hemezatİ'ş-şeyatİni ve euzü bike rabbi en yahdurun" . ("Mü'minUn 97
ve 98. ayetleridir. Meali: "Rabbim şeytanların vesvese vermesinden ve
yanımda hazır bulunmasından sana sığınırım")
Muhibbu't-Taberi bazı
alimlerden "besmele öncesinde euzü çekilmesi" görüşünü nakletmiştir.
Gerek ibadet olsun gerek
ibadet dışında olsun; yıkanma, teyemmüm, kurban kesme, cinsel ilişki, surenin
ortasından bile olsa namaz haricinde Kur' an okuma, hac ve zikir gibi her
önemli iş için besmele çekilmesi sünnettir. Haram veya mekruh bir iş yapmadan
önce besmele çekmek mekruhtur.
"Abdestin
başı" ifadesi ile elleri yıkamaya başlanılan an kast edilmektedir. Kişi
abdeste niyet eder ve bu sırada besmele çeker. Böylece elleri yıkamanın
başlangıcında niyet ve besmeleyi bir arada yapmış olur. Sonra niyetini telaffuz
eder, sonra elleri yıkamayı tamamlar.
Çünkü niyeti ve
besmeleyi telaffuz etmek ve besmele çekmek sünnettir. Bu ikisinin aynı anda
telaffuz edilmesi mümkün değildir.
Kişi besmeleyi,
yanılarak veya kasten abdestin başında veya aynı şekilde yemeğin başında
çekmezse abdestin ortasında çeker ve şöyle der: "Bismillahi evvelehu ve
ahirehu" [Başında ve sonunda Allah'ın adıyla!].
[*] - Çünkü Hadiste
şöyle buyrulmuştur: Sizden biri yemek yemeden önce Allah'ın adını ansın
[besmele çeksin]. Şayet başta besmele çekmeyi unutursa şöyle desin: Bismillahi
evvelehu ve ahirehu [başında ve sonunda Allah'ın adıyla}. (Ebu Davud, Et'ime,
3767; Tirmizı, Et'ime, 1857)
Bu hadisi Tirmizi
rivayet etmiş ve hasen-sahih olduğunu söylemiştir.
Abdest de bu konuda
yemeğe, kasten terk etme, unutmaya kıyas edilir. (Kıyas)
Buradan anlaşılıyor ki
abdest sırasında besmele çekmeyen kişi abdest bittikten sonrabesmele çekmez.
Nevevi el-Mecmu'da bunu açık olarak ifade etmiştir.
Hocamız Zekeriya
el-Ensarı şöyle demiştir: Zahir olan, kişinin yemek yedikten sonra- şeytanın
yediklerini kusması için besmeleyi söylemesidir. Bir şey içildiğinde de hükmün
yemek yemede olduğu gibi olması gerekir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN