NEVEVİ MİN HAC / NAMAZ

NAFİLE NAMAZLAR

Nafile namazlar iki kısımdır:

1- Cemaatle kılınması sünnet olmayan nafile namazlar: Bunlar farz namazlara tabi olarak kılman revâtib sünnetlerdir. Revâtib sünnetler sabah namazından önce, öğle namazından önce ve sonra ve akşam ve yatsı namazlarından sonra kılman ikişer rekât sünnetlerdir.

Zayıf kavle göre yatsı namazına bağlı kılman sünnetler revâtib değildir. Başka bir zayıf kavle göre öğlen namazından önce ve Öğlenr den sonra kılman dört rekât sünnet; bir başka zayıf kavle göre, ikindi namazından önce kılman dört rekât sünnet revatiptir. Sünnetlerin tümü revatiptir. Ancak müekked sünnetler konusunda ihtilâf vardır. Zayıf kavle göre akşam namazından Önce kılman hafif iki rekât sünnet revâtibtir. Ben diyorum ki; en sahih kavle göre, akşam namazından önce kılman iki rekât namaz sünnettir. Zira Buhari'nin Sahihi'ne aldığı hadiste akşam namazından önce iki rekât sünnet emredilmiştir. Cuma namazından sonra dört rekât kılmak, öğle namazından önce kılman sünnetleri cuma namazından önce kılmak sünnettir. Allah daha iyi bilir.

Vitir namazı da cemaatle kılınmayan revâtib sünnetlerdendir. En azı bir en çoğu on bir rekâttır. Zayıf kavle göre, vitir namazı on üç rekâttır. Bir rekâttan fazla kılmak isteyenin her iki rekâtta bir selâm verip, rekâtlar arasına fasıla koyması daha faziletlidir. Vitrin tümünü birleştirerek bir teşehhütle kılmak veya son iki rekâtta iki teşehhüt okuyarak vitrin tümünü birleştirip kılmak da caizdir.

Vitir sünnetinin vakti yatsı namazı kılındıktan sonra başlar, fecr-i sadığın doğuşuna kadar devam eder. Zayıf kavle göre vitri kılmanın şartı, yatsı namazından sonra bir rekât dahi olsa nafile bir namaz kıldıktan sonra kılmaktır.

Vitri teheccüt namazından sonra kılmak sünnettir. Bir kimse, önce bir rekat vitri kılar da sonra teheccüdü kılarsa, bir daha vitri iade etmez. Zayıf kavle göre, bir rekat daha kılarak vitri şef (iki rekat) yapar, sonra vitrin geri kalanını iade eder.

Ramazan ayının ikinci yarısından itibaren vitrin son rekaatide, sabah namazında okunduğu gibi kunut duasını okumak sünnettir. Zayıf kavle göre, sene boyunca vitirde kunutu okumak sünnettir. Vitirde kunut duasını okumadan önce şu duayı okumak sünnettir:

Ben diyorum ki en sahih kavle göre, bu dua kunuttan sonra okunur. Teravihten sonra vitiri cemaatle kılmak sünnettir. Allah daha iyi bilir.

Cemaatle kılınmayan sünnetlerden bir tanesi de duha (kuşluk) namazıdır. En azı iki rekât, en çoğu on iki rekâttır. Vakti, güneş bir mızrak boyu yükseldikten sonra başlar, zeval vaktine kadar devam eder.

Tahiyyatü'l-mescid de cemaatla kılınmayan sünnetlerden olup iki rekaattır. Mescide giren kişi henüz oturmadan bir farzı veya başka bir nafileyi kılarsa, bu sünneti eda etmiş sayılır. En sahih kavle göre bir rekâtlık namazla bu sünnet ifa edilmiş olmaz. Ben diyorum ki; cenaze namazı, tilâvet ve şükür secdeleriyle de bu sünnet ifa edilmiş olmaz. En sahih kavle göre, -kısa aralıklarla da olsa- camiye giriş ve çıkışlar tekerrür ettikçe bu sünnet de tekerrür eder. Allah daha iyi bilir.

Farzlardan önceki revâtib sünnetlerin vakti, farzın vakti girdikten sonra başlar. Farzlardan sonra kılman sünnetlerin vakti ise farz kılındıktan sonra başlar ve farzın vakti çıkınca bu sünnetlerin de vakti çıkmış olur. Vakti belli olup da vaktinde kılınmayan kuşluk ve bayram namazı gibi nafile sünnetlerin kaza edilmesi, en zahir kavle göre sünnettir.

2- Cemaatle kılınması sünnet olan nafile namazlar: Bunlar bayram, ay ve güneş tutulması ve yağmur duası namazı gibi namazlardır. Bu nafileler, cemaatle kılınması sünnet olmayan nafilelerden faziletlidir. En sahih kavle göre revâtib sünnetler, teravihlerden faziletlidir.

Teravihi cemaatle kılmak sünnettir. Bir vakte veya bir sebebe bağlı olmayan nafileleri cemaatle kılmak sünnet değildir. Rekât sayısı birden fazla olan nafileler kılınırken namazın sonunda veya iki rekâtte bir veya her rekâtte teşehhüd okunur. Ben diyorum ki; en sahih kavle göre her rekâtta teşehhüd okunmaz. Allah daha iyi bilir.

Bir kimse birkaç rekâta niyet ederek nafile namaza başlar da sonra rekât sayısını azaltmak veya çoğaltmak ister ve niyetini değiştirmeden rekât sayısını çoğaltır veya azaltırsa namazı batıl olur.

Bir kimse iki rekâtlı nafile bir namaza niyet eder de yanılarak üçüncü rekâta kalkarsa, en sahih kavle göre oturur, teşehhüdü okur ve sonra dilerse bir rekât daha kılmak niyetiyle kalkar, o rekâtı da kılar ve sonunda sehiv secdesi yapar. Dilerse oturup teşehhüdü okur ve sehiv secdesi yaptıktan sonra selâm verir.

Ben diyorum ki; gece kılman nâfîle namazlar daha faziletlidir. Sonra gün ortasında kılman nafile namazlar ve daha sonra günün sonunda kılman nafile namazlar gelir. Nâfîle namazlarda her iki rekâtta bir selâm vermek sünnettir.

Teheccüd namazı kılmak da sünnettir. Her geceyi devamlı namaz kılmakla geçirmek mekruhtur. Her iki bayram gecesi gibi bazı geceleri ihya etmek ise sünnettir. Yalnız cuma gecelerini teheccüde tahsis etmek ve teheccüd namazını alışkanlık haline getiren kimsenin onu terk etmesi mekrutur. Allah daha iyi bilir.