NEVEVİ MİN HAC / NAMAZ

TİLAVET VE ŞÜKÜR SECDESİ

Tilâvet (okuma) secdesini yapmak sünnettir, imam'm son kavline göre secde ayetleri on dört tanedir. Bu ayetlerin bulunduğu sureler şunlardır:

A'raf, Ra'd, Nahl, İsra, Meryem, Hac, Furkan, Neml, Secde, Fussilet, Necm, İnşikak, ve Alak. Hac suresinde iki secde ayeti vardır. Sad suresinde geçen ayet secde ayeti olmayıp şükür ayetidir.

Namaz dışında şükür secdesine varmak müstehabtır. Namazda şükür secdesine varmak ise en sahih kavle göre haramdır. Secde ayetini okuyanın ve işitenin secde etmesi sünnettir. Ancak okuyan secde ederse işiten kimse için müekked sünnet olur. Ben diyorum ki, secde ayetini işiten kimsenin de secde etmesi sünnettir. Allah daha iyi bilir.

İmam namazda iken secde ayetini okursa, kendi kıraati için secde eder. Tek başına namaz kılan kimse de kendi kıraati için secde eder. İmam tilâvet secdesi yaparsa, cemaat da secdeyi onunla birlikte yapar. Şayet imam secde eder de cemaat etmezse veya imam secde etmez de cemaat secde ederse, her iki durumda da cemaatin namazı bozulur.

Namazda olmayan kimse tilâvet secdesi yaparsa, önce secde için niyet eder ve ellerini kaldırarak iftitah tekbiri alır. Sonra ellerini kaldırmadan secdeye varmak için tekbir alır ve namaz secdesi gibi bir secde yapar. Tekbir alarak secdeden kalkar, oturur ve selâm verir. En sahih kavle göre tilâvet secdesinde iftitah tekbiri almak şarttır. Keza en zahir kavle göre ise selâm vermek de şarttır. Namaz için geçerli olan şartlar, tilâvet secdesi için de geçerlidir.

Namazda olan kişi tilâvet secdesi yaparsa, secdeye varırken ve secdeden kalkarken ellerini kaldırmadan tekbir alır. Ben diyorum ki; namazda olan kimse tilâvet secdesi yaparsa, istirahat oturuşu yapmaz. Allah daha iyi bilir.

Tilâvet secdesi yapan kişi namazın içinde olsun dışında olsun şu duayı okumalıdır:

Bir secde ayeti iki ayrı mecliste okunursa, her biri için ayrı ayrı secde yapılır. Keza en sahih kavle göre bir ayet aynı mecliste tekrar edilirse, her biri için ayrı ayrı secde yapılır. Namazın bir rekâtı bir meclis, iki rekâtı iki meclis hükmündedir.

Bir kimse secde ayetini okur da secde etmezse ve araya uzun bir fasıla girerse artık secde yapamaz.

Şükür secdesi namazda iken yapılmaz. Bir nimete kavuşmak, bir beladan kurtulmak, bir belaya yakalanmış olanı görmek veya açıkça günah işleyen birini görmek durumunda şükür secdesi yapmak sünnettir. Günah işleyenin durumu sebebiyle şükür secdesini açıkça yapmak, bir belaya müptela olmuş olanın durumu sebebiyle de secdeyi gizlice yapmak sünnettir.

Şükür secdesi keyfiyet ve şartları itibariyle tilâvet secdesi gibi yapılır. En sahih kavle göre, misafir olan kimsenin binek üzerinde tilâvet ve şükür secdesi yapması caizdir. Yolcu olanın binek üzerinde tilâvet secdesi yapması ihtilafsız caizdir.