|
BEYHAKİ KÜLLİYATI |
KADER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kalu ''Bela''
Yüce Allah'ın,
Ademoğullarından Söz Aldığı Zaman: "Ben, sizin Rabbiniz değil
miyim?"[A'raf 172] Buyurduğunun Beyanı
Yüce Allah'ın ilminde
uhrevi mutlu ve cennet ehlinden olanlar: "Evet" dediler. Bunun
üzerine Kalem bunları yazdı. Sonra da Allah'ın ilminde bedbaht ve cehennem
ehlinden olanları yazdı. Söylenildiğine göre Adem'in bütün zürriyeti Allah'ın
birliğini ikrar edip ister istemez: "Evet" demiştir. Allah'ın ilminde
kendisine inanarak ve isteyerek ikrarda bulunan kimseler cennet ehli idi.
Allah'ın ilminde yalanlayarak ve istemeyerek ikrarda bulunan kimseler de
cehennem ehli idi. Doğrusunu da Allah bilir.
64- Enes b. Malik'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"(Kıyamet gününde) cehennemde en hafif azabı çekecek olan kişiye: ''Şayet
dünya ve üzerinde olan her şey senin olsaydı buradan kurtulmak için onları feda
eder miydin?'' diye sorulunca: ''Evet, ederdim'' karşılığını verir. Ancak Allah:
''Oysa sen henüz Adem'in sulbündeyken bundan daha az olan bir şeyi, bana hiçbir
şeyi ortak koşmama sözü almıştım, ama sen dinlemeyip bana ortak koştun''
buyurur."
Müslim, Sahih'inde
Ubeydullah b. Muaz'dan ve Buhari ile Müslim Gundar kanalıyla Şu'be'den rivayet
etti. [T] Buhari (6557, 3334) ve Müslim
(2805).
Ademoğullarından Söz
Alındığı Zaman Hepsinin: "Evet" Dediğinin, Ancak Allah'ın ilminde
Yalancı Olduğu Bilinen Kişinin Bunu istemeyerek Söylediğinin ve: "Ama Sen
Dinlemeyip Bana Ortak Koştun" Buyruğu İle Allah'ın Birliğini istemeyerek
ikrar Etmenin Kastedildiğini Söyleyenler
65- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Allah, Na'man'da (Arafat'ta) Hz. Adem'in soyundan bir söz aldı. O zaman
Adem'in sulbünden tüm soyunu çıkarmış ve toz halinde Adem'in önüne saçmıştı.
Sonra onlarla bizzat konuşmaya başladı ve: "Ben sizin Rabbiniz değil
miyim?" diye sorunca, onlar "Evet, Rabbimizsin, buna şahitlik
ederiz" dediler. O sizi böylece şahit tuttu ki, kıyamet gününde
"Bizim bundan haberimiz yoktu" demeyesiniz''[A'raf 172]
buyurdu."
[T] Mecmau'z-Zevaid'de
(7/25): Heysemi: "Hadisi Ahmed rivayet etti. ravileri Sahih'in
ravileridir"
66- Ubey b. Ka'b,
"Rabbin, insanoğlunun sulbünden soyunu alıp onlara: ''Ben sizin Rabbiniz
değil miyim'' demiş ve buna kendilerini şahit tutmuştu. Onlar da: ''Evet
şahidiz'' demişlerdi. Bu, kıyamet günü, ''Bizim bundan haberimiz yoktu''
dersiniz veya ''Daha önce babalarımız Allah'a ortak koşmuşlardı, biz de
onlardan sonra gelen bir soyuz, bizi, boşa çalışanların yaptıklarından ötürü
yok eder misin?'' dersiniz diyedir"[A'raf 172, 173] ayetlerini açıklarken
şöyle demiştir:
O zaman kıyamete dek tüm
zürriyetini bir araya topladı ve onları ruh haline soktu. Sonra onlara suretler
verdi ve onları konuşturdu. Onlar da dile geldiler. Yüce Allah onlardan söz ve
ahit aldı. Kendilerini yine kendilerine şahit kılıp: "Ben sizin Rabbiniz
değil miyim?" diye sordu. Onlar da: "Evet, şahidiz" demişlerdi.
Yüce Allah da bunu yapmasına sebep olarak: "Bu, kıyamet günü ''Bizim
bundan haberimiz yoktu'' dersiniz veya ''Daha önce babalarımız Allah'a ortak
koşmuşlardı, biz de onlardan sonra gelen bir soyuz, bizi, boşa çalışanların
yaptıklarından ötürü yok eder misin?'' dersiniz diyedir" buyurdu.
Onlara: "Kıyamet
gününde ''Bunu bilmiyorduk!'' veya: ''Bundan haberimiz yoktu'' demememiz için
yedi gök ile yedi yeri, babanız Adem'i şahit tutuyorum. Bana hiçbir şeyi ortak
koşmayın! Sizlere, bana verdiğiniz söz ile ahdi hatırlatacak elçiler de göndereceğim.
Sizlere kitaplarımı indireceğim!" buyurunca, onlar da: "Senin
Rabbimiz ve ilahımız olduğuna, senden başka Rab ve ilah olmadığına şahadet
ediyoruz" diyerek bunu onayladılar.
Yüce Allah, onları
görsün diye Adem'i yükseltti. Adem de içlerinden zengini, fakiri, güzeli,
çirkini gördü ve: "Rabbim! Neden hepsini eşit kılmadın!" diye sordu.
Yüce Allah: "Bana şükredilmesini istedim" buyurdu. Adem, kandilleri
andıran peygamberleri de gördü. Risalet ve peygamberlik konusunda onlardan da
daha farklı bir söz ve ahit alınmıştı.
Yüce Allah'ın:
"Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık.
Senden, Nuh'tan,
İbrahim, Musa ve Meryem oğlu İsa'dan da. Evet biz, onlardan sapa sağlam bir söz
almıştık"[Ahzab 7] ayeti de bunu anlatmaktadır. "Hakka yönelen bir
kimse olarak yüzünü dine çevir. Allah'ın insanları üzerinde yarattığı fıtrata
sımsıkı tutun. Allah'ın yaratmasında hiçbir değiştirme yoktur''[Rum 30] ayeti
de bunu anlatmaktadır. "Onların çoğunda ahde bağlılık görmedik, çoğunu
fasık kimseler olarak bulduk"[A'raf 102] ayeti de buna işaret etmektedir.
"Sonra onun ardından milletlere peygamberler gönderdik, onlara belgeler
getirdiler. Diğerlerinin daha önce yalan saymış olduklarına bunlar da
inanmadılar"[Yunus 74] ayeti de buna işaret etmektedir. O zamandan, Allah'ın
ilminde kimin bunu onaylayacağı, kimin yalanlayıp kimin tasdik edeceği
mevcuttu.
[T] Hakim 3255
67- İbn Abbas,
"Kıyamet gününde, biz bundan habersizdik demeyesiniz diye Rabbin Adem
oğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini çıkardı, onları kendilerine şahit
tuttu ve dedi ki: ''Ben sizin Rabbiniz değil miyim?'' (Onlar da), ''Evet (buna)
şahit olduk'' dediler ...,''[A'raf 172] ayetini açıklarken şöyle dedi:
"Yüce Allah Hz. Adem'i yarattı ve kendisinden, onun Rabbi olduğuna dair
söz aldı. Ecelini, rızkım ve başına gelecekleri yazdı. Sonra onun belinden
zerre misali evlatlarını çıkardı. Onlardan da Rableri olduğuna dair söz
aldıktan sonra ecellerini, rızıklarım ve başlarına gelecek olanları
yazdı."
[T] İbn Cerir (10/550)
ve İbn Ebi Hatim (5/1613).
68- İbn Abbas,
"Kıyamet gününde, biz bundan habersizdik demeyesiniz diye Rabbin Adem
oğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini çıkardı, onları kendilerine
şahit tuttu ve dedi ki: ''Ben sizin Rabbiniz değil miyim?'' (Onlar da), ''Evet
(buna) şahit olduk'' dediler"[A'raf 172] ayetini açıklarken şöyle dedi:
Yüce Allah Hz. Adem'i yarattıktan sonra zürriyetini zerreler halinde sulbünden
çıkarıp:
"Rabbiniz
kimdir?" diye sordu. Onlar: "Rabbimiz Allah'tır" cevabını
verdikten sonra kendilerinden söz aldığı kimselerin, kıyamet gününe kadar ne
fazla, ne de eksik olmadan dünyaya gelmeleri için Allah onları tekrar Hz.
Adem'in sulbüne iade etmiştir.
69- Ebu'l-Aliye
bildiriyor: İbn Abbas: "İmanınızdan sonra inkar ettiniz, öyle
mi?"[Al-i İmran, 106] buyruğunu açıklarken: "Burada (imanınız buyruğu
ile) Allah'ın birliğini ikrar edip söz vermeleri kastedilmektedir"
demiştir.
Ayrıca bu, merfü olarak
da rivayet edilmiştir. Ancak mevkuf olanı daha doğrudur..
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: