BEYHAKİ KÜLLİYATI

EDEB

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

İnsanların Arasını Düzeltmek

Yüce Allah: "Bir sadaka vermeyi, yahut iyilik yapmayı, yahut da insanların arasını düzeltmeyi emredenleri hariç, onların aralarındaki gizli konuşmaların çoğunda hiçbir hayır yoktur''[Nisa 114] buyurmaktadır. Yine Yüce Allah: "Müminler ancak kardeştider. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin"[Hucurat 10] buyurmaktadır,

116- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "İnsanlardan selamette olan her insanın güneşin doğduğu her gün için sadaka vermesi gerekir. İki kişi arasında adaletli olmak sadakadır. Bir insanın bineğine binmesine yardım etmek veya eşyasını yüklemek sadakadır. Güzel söz sadakadır. Namaz için attığı her adım sadakadır. Yolda rahatsız eden bir şeyi kaldırmak sadakadır."

[T] Buhari (6/132 ve Müslim (2/699).

117- Ümmü'd-Derda der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Size oruç, namaz ve sadakadan daha üstün bir ameli bildireyim mi?" buyurunca: "Olur, ey Allah'ın Resulü!" karşılığını verdiler. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İnsanların arasını düzeltmek" buyurdu. Sonra: "İki kişinin arasını açmak (ise usturanın kılı kazıdığı gibi dini kökünden söken) bir kazıyıcıdır" buyurdu.

[T] İsnadı sahihtir. Ebu Davud 5/218 (4919) ve Tirmizi (2509, "sahih").

118- Humeyd b. Abdirrahman, ilk Muhacirlerden olan annesi Üm mü Gülsüm binti Ukbe'den bildiriyor: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İnsanların arasını yapmak için abartılı, ancak hayırlı sözler söyleyen kişi, yalancı değildir" buyurduğunu işittim.

[T] Buhari (3/227) ve Müslim (4/2011).

119- Ümmü Gülsüm binti Ukbe der ki: Yalanlar içinde üç tanesi dışında Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hiçbirine ruhsat verdiğini işitmiş değilim. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuda şöyle buyururdu: "Sadece birilerinin arasını bulmak amacıyla asılsız söz söyleyen kişiyi, savaş esnasında asılsız söz söyleyen kişiyi, karısını razı etmek için asılsız söz söyleyen erkeği ve kocasını razı etmek için asılsız söz söyleyen kadını yalancı saymam."

[T] Ebu Davud (4921) ve Nesai, es-Sünenü'l-kübra (9124).

Nafi' b. Yezid bunu İbnu'l-Had kanalıyla Abdulvehhab b. Ebi Bekr'den bu şekilde rivayet etmiştir. Yünus b. Yezid de bunu Zühri'den Ma'mer gibi müsned olarak rivayet etmiştir. Sonra bu üç şeyde ruhsat konusunu Zühri'nin kendi sözü olarak zikretmiştir. Salih b. Keysan da bunu rivayet etmiş ve bu üç şeyde ruhsat konusunu Ümmü Gülsüm binti Ukbe'nin kendi sözü olarak zikretmiştir. Abdulvehhab b. Ebi Bekr de bunu müsned olarak rivayet etmiştir.

Abdullah el-Halimi burada açık olarak yalan söylemenin kastedilmediğini söylemektedir. Zira bu şekilde yalan söylemek helal değildir. Mübah olan yalan tevriyeli (iki anlamlı söz) şeklinde alanıdır. Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelen habere göre kendisi bir sefere çıkmak istediği zaman başka bir yere çıkacakmış gibi gösterirdi.

Halimi der ki: Bu da kişinin bir sefere çıkacağı zaman kendisini işiten kişinin o yoldan gideceğini sanması için: "Diğer yol daha mı kolay yoksa daha mı sarp?" diyerek konaklama yerlerini de sorması gibi. Karı koca arasını düzeltmek için de açık yalan değil de ancak böylesi yalan söylenebilir. Bunu daha da geniş ele alabiliriz. Mesela kadın kocasından şikayette bulunarak kocasının kendisini sevmediğini ve kendisine iyilikte bulunmadığını söylerse ona: "Öyle deme. Onun senden başka kimi var ki! Eğer seni sevmeyecekse kimi sevecek ki! Eğer sana iyilikte bulunmazsa kime iyilikte bulunacak ki!" denilebilir. Bu şekilde aralarını düzeltmek için kadını kocasının sandığı gibi biri olmadığını düşündürecek şeyler söylenebilir. Yabancılar arasını düzeltmek için de bu şekilde yalanlar söylenebilir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Müslüman Kişinin (Müslüman) Kardeşinin Sırrını Gizli Tutması